Κλείτος Κύρου

wings

https://www.youtube.com/watch?v=1E3jV-1PV4I

Χρήστος Θηβαίος, Μέρες αδέσποτες (δίσκος: Μέρες αδέσποτες (1996))

Κλείτος Κύρου, Μέρες δυσκίνητες

Μ.Α.

Εκείνο το ενταφιασμένο πρωινό που μοίραζε υποσχέσεις
Οι ευκίνητες μέρες που τυλίγαν το μέτωπό μας
Οι αλύγιστες ορειβασίες στον ήλιο
Ποιος να θυμάται
Η πρόσκαιρη οδύνη των μαθημάτων είχε τελειώσει
Ακριβώς στο ξεκίνημα επάνω
Η στιλπνή πανοπλία μας άστραφτε
Οι δάσκαλοι μας προβόδισαν στο κατώφλι
Ήματί κεν τριτάτω Φθίην ερίβωλον ίκοιο μας είπαν
Διάβηκε τόσος καιρός
Που η τρίτη μέρα λησμόνησε ως και την ανάμνησή της
Πέρα στο λιμάνι τα βαπόρια καπνίζαν
Ένας άνθρωπος μας κοίταξε με κατανόηση
Και μουρμούρισε κάτι σε μια ξένη γλώσσα
Έμοιαζε πολύ με τους άμοιρους πολωνούς εμιγκρέδες
Αλήθεια είχε αρχίσει κι ο πόλεμος
Ραγδαία γεγονότα φωνάζαν τα έκτακτα παραρτήματα
Γύρω μας πλήθος οι συνωμοσίες
Ο ουρανός σκυθρωπός

Κατόπι μας λεηλάτησαν χαμένα τα πάντα
Τότε γνωρίσαμε τη θλίψη της πέτρας
Τα βράδια υψώναμε αντένες ευαίσθητες
Όμως τα κύματα προσπερνούσαν αδιάφορα
Συχνά δεν είχαμε ρούχα να ντύσουμε τα επίσημα όνειρα
Κάμποσοι φύγαν για Θεσσαλίες μ’ έναν τρόπο δικό τους
Θεέ μου φυτέψαμε τόση πολλή θύμηση
Μας κυβερνάει αναπόφευκτα μια χαλύβδινη νοσταλγία
Ο ύπουλος χρόνος υπονομεύει τον άνεμο
Που ξύνει τα λέπια της αποσύνθεσης από τις αλέες
Κι όμως μας τυραννάει ακόμα ένα καλοκαίρι που δεν εννοεί να πεθάνει
Οι φράχτες της καρπερής τούτης χώρας είναι ψηλοί
Κι αδιαπέραστοι
Απλώνουμε χέρια στη νύχτα
Βοήθεια

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

https://www.youtube.com/watch?v=ptU2bMbf1FI

Κώστας Λειβαδάς & Μάνος Ελευθερίου, Οι φίλοι μας
(τραγούδι: Γιάννης Κούτρας / δίσκος: Χωρίς βαλίτσα και παλτό (2006))

Κλείτος Κύρου, Αλλοίωση

Ιδού εμείς
Νέοι κι όμως τόσο παράφωνα γερασμένοι
Με το λιοπύρι των εικοσιτεσσάρων χρόνων
Να ξεθυμαίνει στις ανοιχτές μας παλάμες
Κουρασμένοι μετανάστες σε ανήσυχες περιοχές

Μας λένε
Είναι που οι κοπέλες πάντοτε σας πρόσφεραν έρωτες παράταιρους
Τρομαχτικούς
Είναι που ζείτε μιαν άγονη εγκατάλειψη
Είναι που ακούσατε το εφιαλτικό εμβατήριο του αίματος
Είναι που λύθηκαν οι επίδεσμοι
Και κακοφόρμισαν οι αιχμάλωτες πληγές σας
Ποιος ξέρει

Αλλοτινές παραστάσεις
Πρόσωπα και σχήματα που χάθηκαν στις πτυχές τής μνήμης
Μορφές που διασχίζαν τη βρεγμένη άσφαλτο
Σελίδες σημαδεμένες με το νύχι
Κλειστά δωμάτια
Χρυσές φωταψίες
Ηδονικές συσπάσεις
Πού ταξιδεύετε

Πάνω μας πάντα ο ίδιος ουρανός
Σκεφτείτε

Μια μέρα που ίδρωναν οι μασχάλες της γης
Κηδέψαμε τον πανώριο νεκρό
Σιμά στους πυράκανθους
Και στολίσαμε το ανύπαρκτο πτώμα του
Με λευκές συνοδείες κατάφωτων καραβιών
Που έκλεβαν κάποτε τ’ ατίθασα όνειρά μας

Και σήμερα στυγνοί θεατές
Σκύβουμε και θρηνούμε τον ωραίο ξανθό έφηβο
Που ως χτες ακόμη
Δυνάστευε την ύπαρξή μας

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Επιστροφή

«… qui ne pouvait pas
croire à la fin du voyage»
J. Supervielle

Το τέλος ενός ταξιδιού μοιάζει πάντοτε με προδοσία
Μοιάζει με τις φυλακισμένες αναμνήσεις
Πως ήμασταν κάποτε νέοι
Και πιάναμε το σφυγμό της γης
Και γέρναμε απρόσεχτα στα κάγκελα της νύχτας
Μια σύντομη εναλλαγή
Κάθε φορά και νέες γνωριμίες
Ξεχνιούνται γρήγορα σαν τις παλιές κινηματογραφικές ταινίες
Τα ξενοδοχεία σου γνέφουν ερεθιστικά
Και φωτίζονται τη νύχτα με υποσχέσεις
Ανηφορίζεις την ανησυχία σου
Και φτάνεις στα τελευταία περίπου σπίτια μιας επαρχιακής πολιτείας
Εκεί ανάβεις την προσδοκία σου
Και ταλαντεύεσαι ανάμεσα στις τρεις αδερφές
Τρεις αδερφές τριπλή χαρά συλλαβίζεις με θλίψη
Σου εξηγούν πως το χιόνι θα στρώσει
Μα οι ματιές αφήνουν αυλάκια πύρινα το κατόπι τους
Νιώθεις απύθμενα ρίγη καθώς το τζάκι γελάει
Σκέφτεσαι την αυγή θα ’σαι φευγάτος
Κάθε άνθρωπος έστω και ο πιο άσημος θα προδοθεί κάποια μέρα
Πολύ πριν απ’ το σπασμό
Ύστερα από την προσφορά του κυκλάμινου
Κάποιος φίλος ψιθύριζε κλεφτά
Πως κάποτε ένα σούρουπο
Έκλαψε ασυλλόγιστα μες στο μουσείο
Μπροστά στον πίνακα ενός ανώνυμου του 14ου αιώνα
Δεν ξαφνιαστήκαμε
Θρηνήσαμε κι εμείς χειρότερα
Για ακατάληπτα σχήματα
Για μουσικές αγίνωτες
Για έρωτες που εκπληρώθηκαν και για έρωτες που δεν θα ξαναρθούν

Ένα ταξίδι τελείωσε
Τώρα
Στην κορφή του ήρεμου βουνού
Σταυρώθηκαν οι τριάντα μας πόθοι
Κι ολονυχτίς υφαίνουμε τον σάλαγο της φλύαρής μας μνήμης

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

https://www.youtube.com/watch?v=UgPhjugEXkY

Σκόπελος

Κλείτος Κύρου, Θα ξαναγυρίσουμε

του Γιώργου

Θα ξαναγυρίσουμε
Όταν οι ελιές θα ντύνουν στο χρυσάφι τα γέρικα όνειρά τους
Όταν τα μελτέμια θα κινούν να χαϊδέψουν τις εφήμερες πεζολογίες του νησιού
Όταν δυο μάτια σκοπελίτικα θα φωτιστούν απ’ τη χαρά του γυρισμού
Τούτο το καλοκαίρι είτε το άλλο που θα ’ρθει
Δεν έχει σημασία πότε
Κάποιο καλοκαίρι τέλος πάντων θα ξαναγυρίσουμε
Πιο δυνατοί πιο μεστωμένοι
Έχοντας συνοψίσει το νόημα της πρώτης προσπάθειας
Πειθαρχώντας στη νοσταλγία του Αιγαίου

Θα ξαναγυρίσουμε
Συνοδευόμενοι από γυναίκεια στήθια σ’ ενάντιον άνεμο
Κι από τον βασιλιά τον Στάφυλο με το αρχαίο σπαθί του
Ποιος θα βρεθεί να μας τον ιστορήσει
Πιο νέοι πιο ξανθοί πιο ακμαίοι
Χωρίς αυταπάτες μ’ αγκαλιές γιασεμιά
Να φυτέψουμε στου πελάγους τη ράχη
Τον σπόρο του έρωτά μας

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

https://www.youtube.com/watch?v=Kr53dkLoBwE

Ηλίας Ανδριόπουλος & Μιχάλης Μπουρμπούλης, Δειλινά στη Σπάρτη
(τραγούδι: Άλκηστη Πρωτοψάλτη / δίσκος: Γράμματα στον Μακρυγιάννη και άλλα λαϊκά (1979))

Κλείτος Κύρου, Ένα όνειρο (Με στοιχεία ποιήματος)

Έγλειφε ο ξανθός αγέρας τα πανιά μας
Κι εμείς γλιστρούσαμε φεύγαμε
Πάνω στα τραχιά νερά
Κρύσταλλα κρέμονταν
Στα παλαμάρια στις αντένες και στα ξάρτια
Και όλο πλέαμε χωρίς σταματημό
Και ξαφνικά ορθώθηκε μπροστά μας
Ένα νησί πανύψηλο πεντακάθαρο κι απότομο
Με τρεις αρπάγες μυτερές
Με γλιστερές βουνοκορφές
Μ’ αισιοδοξία κι ελπίδες
Σκύψανε στο αυτί και μας εξήγησαν
Είναι η Πελοπόννησο
Κι εμείς πικρόχολοι πλέαμε
Κι ολοένα πλησιάζαμε
Το νησί που λεγόταν Πελοπόννησο
Μα βέβαια του Πέλοπα το νησί το νησί του Πέλοπα
Κάτι ξέρουμε κι εμείς από ιστορία
Και βρεθήκαμε στην πόλη
Περνούσαμε από τους υδάτινους δρόμους
Και βλέπαμε τα πεζούλια
Να τα σκεπάζει το κύμα
Ταξίδεψα στη Βενετία διηγόταν κάποιος ναύτης
Κι εμείς ανεβαίναμε τους δρόμους
Εκεί που σπίτια αγκαλιάζαν καρτερικά το νερό
Και γυναίκες κουβαλούσανε στάμνες
Και μαστέλα κι άντρας κανένας
Κι εξηγούσαν με χαμόγελο σαθρό
Οι γυναίκες οι κουρασμένες
Μην απορείτε
Είν’ ο χειμώνας ο σκληρός
Που μας αφάνισε έτσι
Τώρα οι άντρες μας κατάσαρκα φορούν
Φανέλες μάλλινες χοντρές
Και κλαιν και συλλογιούνται
Όμως την άνοιξη
Τα νερά είναι χλιαρά
Και περνούμε από μέσα τους
Και χαϊδεύουν τα πόδια μας τρυφερά
Κι όλο ανεβαίναμε το ρέμα
Να ’ρθετε και την άνοιξη να δείτε
Συνέχιζαν οι γυναίκες της Πελοπόννησος

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Εισβολή

Οι στρατιώτες φεύγαν σκυφτοί με σπασμένες τριάδες
Από τα δυτικά προάστια της χώρας
Γυναίκες με μπόγους στους ώμους
Αστοί φορτωμένοι χρυσάφι και τρόμο
Τα βαπόρια σφυρίζαν με απόγνωση
Οι επιβάτες συνωθούνταν χλωμοί και αμφίβολοι
Το λιμάνι καιγόταν σαν δέντρο Χριστουγέννων
Αλλόφρονες δρόμοι
Ανοχύρωτη πόλη ψιθύριζαν κηρύχτηκε ανοχύρωτη
Το βράδυ φύσηξε μια ορφανή πειθαρχία
Συναχτήκαμε σε σπίτια συγγενικά
Κι ακούγαμε τις ανατινάξεις να κλυδωνίζουν
Τα ξάρτια της νύχτας
Πλαγιάσαμε κατόπι σ’ ένα πέτρινο μεταίχμιο
Πληγώσαμε τη σκέψη
Κάναμε υποθέσεις
Μπροστά σ’ ένα γρίφο με αυστηρή θωριά
Αλήθεια πώς θα ξημερωνόμασταν
Κανένας δε φαντάστηκε
Κανένας δε μάντεψε
Κανένας

Η μέρα πουλήθηκε το άλλο πρωί στις οχτώ
Μα δε φρόντισε κανείς να παραχώσει λίγον ήλιον στο χώμα
Το γέλιο στέγνωσε
Τ’ αστέρια σκουριάσαν
Τα δάχτυλα λιγοστέψαν
Στην καρδιά μας απλώθηκε ένας κάκτος
Νιώθαμε μόνοι τόσο μόνοι
Λες και μας αρνήθηκε μια γυναίκα
Μια γυναίκα πικρή
Μια γυναίκα ακατάληπτη
Μια γυναίκα που χαμογελούσε
Κι όμως ψιθύριζε ανελέητα
Το όχι

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

https://www.youtube.com/watch?v=Bif1p_-nDq0

Μίκης Θεοδωράκης, Στα περβόλια
(ερμηνεία: Μίκης Θεοδωράκης / έργο: Το τραγούδι του νεκρού αδελφού (1962))

Κλείτος Κύρου, Θύμηση

στον Νίκο Κύρου
in memoriam

Μεσάνυχτα
Στιγμή τελεσίδικη μ’ επιθανάτιο ένδυμα
Ερημικοί πελάτες ανοίγουνε την πόρτα
Με πρόσωπα οργωμένα απ’ το χιονόνερο
Δυο γυαλισμένα όργανα
Ικετεύουνε τις διμοιρίες του ανέμου
Μ’ ένα πρωτάκουστο τραγούδι
Ζητιάνα της αγάπης…
Δίνουμε την εντύπωση σακατεμένου

(Αδερφέ
Ο έρωτας σπάταλα ξεχύνονταν από τ’ ακρώνυχά σου
Κι αμέτρητες φορές αποζήτησαν έναν αρσενικό σου σπασμό
Πώς μπόρεσες να πεθάνεις
Το ηχηρό τραγούδι σου δε θ’ αντηχεί
Στην τροχαλία των ημερών που θα προβάλλει
Ο κάμπος θα μένει πάντοτε αδιάφορος
Κι η τρίτη Ιουλίου δε θα λείψει απ’ το ημερολόγιο.
Πώς χώρεσες στο ύστατο κρεβάτι που έσκαψες μοναχός σου
Τάχα τι μπόρεσες να πεις στερνή φορά
Στο ωρίμασμα της μέρας)

Απομείναμε ψηλαφώντας τη φλούδα του ονείρου
Ήμασταν μόνοι
Τα τραπέζια εγκαταλείφθηκαν γύρω μας

Σημείωση του Κλείτου Κύρου για το ποίημα:
Περαστικός από τη Λάρισα το χειμώνα του 1946, ήρθε ζωντανά στη μνήμη μου η εκτέλεση ενός ξαδέλφου μου από τους Γερμανούς που έγινε εκεί στις 3 Ιουλίου 1944.

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Συντριβή

[Ενότητα Τρίγλυφο]

«… ο εντεταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού επεσκέφθη χθες το Γερμανικόν νεκροταφείον ευρισκόμενον τρία χιλιόμετρα έξω της Θεσσαλονίκης και εξέφρασε τον θαυμασμόν του διά την απλότητα του κοιμητηρίου και τας καταπληκτικάς ευθυγραμμίας, τας οποίας σχηματίζουσιν αι πάλλευκοι πλάκες… εδήλωσεν όμως ότι το εις την είσοδον του νεκροταφείου ανεωχθέν «μπαρ» απετέλει μίαν αληθή παραφωνίαν ταράσσουσαν…»
(εφημερίδες)
Μάρτης 1945

Της Αγγέλας

HELMUT W… γεννήθηκε στα 1922
Σκοτώθηκε στα 1944
Κείτεται τώρα ξαπλωμένος
Κι αγναντεύει τις ευθυγραμμίες
Που σχίζουν το κορμί του κάθετα
Νέος είκοσι δύο χρόνων
Και τα ξανθά του μαλλιά θα σπίθιζαν στον ήλιο
Και στα μάτια του τα γαλανά θα διάβηκεν η επιθυμία
Και θα δάκρυζε το χώμα κάτω απ’ τα στέρεά του πόδια
Και θα ’σερνε τη μνήμη της μακρινής του πατρίδας
Είκοσι δύο χρόνων
Και πλάι του
Εκατοντάδες άλλοι
Μελετούν τις ίδιες ευθυγραμμίες
Κι αναλογίζονται πως τα κουφάρια τους
Φκιαχτήκανε για σχήματα γεωμετρικά

HELMUT W… HELMUT W…
Είκοσι δύο χρόνων
Το βάζο της ζωής σου κομματιάστηκε
Μες στα νεανικά σου χέρια
Και πρόωρα μουσκέψανε
Τα χρυσαφένια σου όνειρα
Κι ούτε ποτέ φαντάστηκες πως ανελέητα θα σε πύρωναν
Οι σκληρές ηλιαχτίδες
Και το κορμί σου θα έσμιγε
Με τα θλιμμένα δειλινά
Με τα καρτερικά βελάσματα
Με τα τζιτζίκια
Με τις χλιαρές βροχές
Και με το γαλανό ουρανό
Κι ούτε ποτέ θα σκέφτηκες
Πως ένα μπαρ θα ορθώνονταν σιμά σου
Που θα μαστίγωνε τ’ αυτιά σου με τραγούδια
Και χάχανα Εγγλέζων μεθυσμένων

Σημείωση του ποιητή για την ενότητα «Τρίγλυφο»:
Μια περιπλάνηση σ’ ένα γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο. Βρισκόταν μισό περίπου χιλιόμετρο από την Πυλαία, ανηφορίζοντας για τον Χορτιάτη, έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί θάβονταν αποκλειστικά νεκροί των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Με την αποχώρηση των Γερμανών (και με τη βοήθεια του ελληνικού δαιμονίου, θα έλεγα) λειτούργησε στην είσοδο του νεκροταφείου ένα πρόχειρο μπαρ που εξυπηρετούσε τους Βρετανούς στρατιώτες της περιοχής. Kraft durch Freude (Χαρά διά της εργασίας), πολιτιστικός οργανισμός με σκοπό την ψυχαγωγία του Γερμανού στρατιώτη.

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Θίασος της Kraft durch Freude

[Ενότητα Τρίγλυφο]

«… ο εντεταλμένος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού επεσκέφθη χθες το Γερμανικόν νεκροταφείον ευρισκόμενον τρία χιλιόμετρα έξω της Θεσσαλονίκης και εξέφρασε τον θαυμασμόν του διά την απλότητα του κοιμητηρίου και τας καταπληκτικάς ευθυγραμμίας, τας οποίας σχηματίζουσιν αι πάλλευκοι πλάκες… εδήλωσεν όμως ότι το εις την είσοδον του νεκροταφείου ανεωχθέν «μπαρ» απετέλει μίαν αληθή παραφωνίαν ταράσσουσαν…»
(εφημερίδες)
Μάρτης 1945

Κι η νέα γυναίκα μίλησε
Ονομάζομαι Ούρσουλα Μπαχ
Τραγουδίστρια στην KDF
Με σκότωσαν
Πάνω στα είκοσι τέσσερα χρόνια μου
Ήταν άνοιξη και λύγιζαν οι πόθοι
Και φούσκωναν οι αγέρηδες
Κι ατέρμονες βροχές οι επιθυμίες
Σ’ ανυπόταχτα πέλαγα
Οι ματιές αρμενίζαν
Χαράζοντας στα γλυφά νερά
Τις νευραλγίες των ίσκιων
Εγώ τραγουδούσα
Κι η φίλη μου Χάνι Φον Χαλ
Χορεύοντας ξυπνούσε
Ορμές παντοδύναμες στην ψυχή του στρατού
Μια νύχτα
Οι σπασμοί μας ενώθηκαν
Με του τρένου
Το καυτό βαριανάσεμα
Με τις ράγες τις σπασμένες
Με τα ξεφωνητά
Και κατόπι αίμα και φωνές αίμα πολύ
Κι ολοτρίγυρα
Σουβλερή ερημιά

Τραγουδίστριες χορεύτριες θεατρίνες του KDF
Έξι γυναίκες μέσα στους εξακόσιους
Άλλοτε
Τι παλμός τι ρίγη τι ευαισθησίες
Τώρα
Όλος ο θίασος ανάσκελα ατενίζει
Του φεγγαριού το αιώνιο ταλάντεμα
Και ξαπλωμένοι τριγύρω
Ανέγγιχτοι από πάθη κι αδιάφοροι
Οι στρατιώτες
Συντροφεύουν
Τον ήρεμο ύπνο σας

Σημείωση του ποιητή για την ενότητα «Τρίγλυφο»:
Μια περιπλάνηση σ’ ένα γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο. Βρισκόταν μισό περίπου χιλιόμετρο από την Πυλαία, ανηφορίζοντας για τον Χορτιάτη, έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί θάβονταν αποκλειστικά νεκροί των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Με την αποχώρηση των Γερμανών (και με τη βοήθεια του ελληνικού δαιμονίου, θα έλεγα) λειτούργησε στην είσοδο του νεκροταφείου ένα πρόχειρο μπαρ που εξυπηρετούσε τους Βρετανούς στρατιώτες της περιοχής. Kraft durch Freude (Χαρά διά της εργασίας), πολιτιστικός οργανισμός με σκοπό την ψυχαγωγία του Γερμανού στρατιώτη.

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Ασυμπλήρωτη χρονολογία
(26. VIII. 1923 – 10. VIII. 1944)

[Ενότητα Τρίγλυφο]

Τούτο το καλοκαίρι
Θά ’ρθει φορτωμένο με τσαμπιοστάφυλα
Με αγριοτριανταφυλλιές και με βατόμουρα
Τούτο το καλοκαίρι
Θα σφύζει από παράνομους έρωτες
Στολισμένους με ανεμώνες
Κι οι κάτασπρες πλάκες
Θα κάνουν ηλιόλουτρο
Και θ' αγναντεύουν τον ήλιο χωρίς ματογυάλια
Κι οι σάρκες τους θα πυρπολούνται
Και θα μαυρίζουν
Κι ο Herbert Navratil
Αξιωματικός των Ταγμάτων Εφόδου
Και της Αστυνομίας των Ες Ες
Απρόσιτος στη βλοσυρότητά του
Θα επιβλέπει
Την τάξη και την ακινησία

Η ζωή δεν τον θέλησε
Τον ξεπροβόδισε βιαστικά στα είκοσι ένα του χρόνια
Στέλνοντας το κατόπι του μιαν αίγλη
Και τα πλατάνια τον έκλαψαν
Και τα δάκρυά τους μπλέχτηκαν
Με τη θανατερή σιγή
Τώρα μάταια ψάχνει να βρει
Τ’ αργυρά παιχνιδίσματα
Τις ματιές του άσκοπα φιδοσέρνει
Στων ξανθών μπαλαρινών τις γάμπες
Που μπροστά του χορεύουν
Και θλιμμένα στοχάζεται
Πως δεκάξι μέρες ακόμη
Αν τον έλουζε ο ήλιος
Τα είκοσι ένα του χρόνια γιομάτα
Θ’ αντίκριζαν τη ζωή

Σημείωση του ποιητή για την ενότητα «Τρίγλυφο»:
Μια περιπλάνηση σ’ ένα γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο. Βρισκόταν μισό περίπου χιλιόμετρο από την Πυλαία, ανηφορίζοντας για τον Χορτιάτη, έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί θάβονταν αποκλειστικά νεκροί των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Με την αποχώρηση των Γερμανών (και με τη βοήθεια του ελληνικού δαιμονίου, θα έλεγα) λειτούργησε στην είσοδο του νεκροταφείου ένα πρόχειρο μπαρ που εξυπηρετούσε τους Βρετανούς στρατιώτες της περιοχής. Kraft durch Freude (Χαρά διά της εργασίας), πολιτιστικός οργανισμός με σκοπό την ψυχαγωγία του Γερμανού στρατιώτη.

Από τη συλλογή Αναζήτηση (1949)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Τοπίο καλοκαιριού

[Από την ενότητα Έξι καημοί]

Στα χέρια σου φυτρώνουν νηπενθή
Και μπλέκονται δυο ήλιοι στα μαλλιά σου.
Στα χείλη σου γυρνά τα σιωπηλά σου
Η λέξη που προσμένουμε να ’ρθει.

Μασχάλη τεντωμένη, γιασεμιά
Στο μέτωπο, ήλιος απ’ άκρη σ’ άκρη.
Τα φύκια, που τα μούσκεψε το δάκρυ
Της θάλασσας, τραβούν φυρονεριά.

Τις φτέρνες σου φλογίζει η αμμουδιά,
Το πέλαγο σου σκίζει τις λαγόνες.
Ανάσκελα κι οι ολόγυμνες γοργόνες
Κράζουν με βόγκο τ’ άγουρα παιδιά.

Τα στήθη σου αναδεύουν πυρετούς,
Συνάχτηκαν τ’ αστέρια στη ματιά σου.
Κινήσαν απ’ τις ρίζες της καρδιάς σου
Οι άγριοι να σου φέρουν τους λωτούς.

Χαράζω τ’ όνομά σου στην ελιά
Και ψάχνω των ανέμων τα λημέρια.
Πεθαίνουν τα ξανθά τα καλοκαίρια
Και φεύγουν για τον νότο τα πουλιά.

Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Εμπρός, φύλλο της 6ης Ιανουαρίου 1962

Τα ποιήματα της σειράς «Έξι καημοί» είναι γυμνάσματα πάνω στον παραδοσιακό στίχο. Απόπειρες προσαρμογής στη σύγχρονη εποχή. Γράφτηκαν στην περίοδο 1948-1960. [...] Και τα έξι μαζί παρουσιάστηκαν στον τόμο Ποίηση ’77 των Θαν. Νιάρχου και Αντ. Φωστιέρη (εκδ. Κέδρος)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Νυχτερινό παράπονο

[Από την ενότητα Έξι καημοί]

Προβάλλει όπως ο άφωνος ιχθύς
Ένα φεγγάρι παραγεμισμένο.
Περάσαν μήνες που σε περιμένω,
Περάσαν χρόνια που με νοσταλγείς.

Στυγνή βραδιά, μας σφάζεις κυκλικά.
Πάντα μ’ αρχή και πάντα δίχως τέλος.
Στα μάτια μου καρφώθηκε ένα βέλος,
Στα μάτια σου πετούν βεγγαλικά.

Κατάφορτα από μνήμη τα στενά,
Στους τοίχους διασταυρώνονται δυο ίσκιοι.
Στα δάχτυλά σου πέντε οβελίσκοι,
Στα δάχτυλά μου η σάρκα σου περνά.

Ήχοι σαν πρώτα γνώριμοι αντηχούν
Κι αδιάφοροι ριγούμε στο σκοτάδι.
Τα ρόδα που μαζέψαμε ένα βράδυ,
Τα ρόδα θα μαδήσουν, θα χαθούν.

Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Εμπρός, φύλλο της 6ης Ιανουαρίου 1962

Τα ποιήματα της σειράς «Έξι καημοί» είναι γυμνάσματα πάνω στον παραδοσιακό στίχο. Απόπειρες προσαρμογής στη σύγχρονη εποχή. Γράφτηκαν στην περίοδο 1948-1960. [...] Και τα έξι μαζί παρουσιάστηκαν στον τόμο Ποίηση ’77 των Θαν. Νιάρχου και Αντ. Φωστιέρη (εκδ. Κέδρος)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Απουσία

[Από την ενότητα Έξι καημοί]

Γαλάζιες μέρες, φουσκοθαλασσιά,
Υάκινθοι, ψηλή θερμοκρασία.
Των δυο χεριών σου η άσπλαχνη απουσία
Τις νύχτες μας γεμίζει απελπισιά.

Ο ήλιος που μας έσμιγε παλιά,
Δίκοπος τώρα ήλιος μας χωρίζει.
Με θέρμη όπως σαν πρώτα πια δεν σφύζει
Κι όλο προδοτικά σκορπάει φιλιά.

Αιμόφυρτα τα πόδια σου θωρώ
Και στην καρδιά σου πέτρινο στεφάνι.
Στα μάτια σου το εξαίσιο πυροφάνι
Κοντεύει να σβηστεί με τον καιρό.

Τα βράδια μας ορφάνεψαν, θαρρώ,
Και φύτρωσαν αγκάθια οι προσδοκίες.
Σε λίγο θε ν’ ανθίσουν οι ακακίες,
Θ’ ανοίξει πάλι το «Τροκαντερό».

Τα ρόδα, τα φεγγάρια, τα πουλιά,
Θε νά ’ρθουν ρυθμικά πάλι σαν πάντα.
Μα εσύ δε θ’ ανασαίνεις τη λεβάντα
Κι εγώ δε θ’ αλυχτάω με τα σκυλιά.

Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Εμπρός, φύλλο της 6ης Ιανουαρίου 1962

Τα ποιήματα της σειράς «Έξι καημοί» είναι γυμνάσματα πάνω στον παραδοσιακό στίχο. Απόπειρες προσαρμογής στη σύγχρονη εποχή. Γράφτηκαν στην περίοδο 1948-1960. [...] Και τα έξι μαζί παρουσιάστηκαν στον τόμο Ποίηση ’77 των Θαν. Νιάρχου και Αντ. Φωστιέρη (εκδ. Κέδρος)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Ώρα βουβή

[Από την ενότητα Έξι καημοί]

Στάχτη στα πόδια, στάχτη στα μαλλιά
Και της Ραχήλ αντιλαλούν οι θρήνοι.
Μαύρες χλαμύδες φόρεσαν οι κρίνοι
Κι ατέλειωτα ανεβαίνουμε σκαλιά.

Μας δολοφόνησαν τις Εποχές
Και τις κρεμάσαν σ’ ένα κυπαρίσσι.
Τη θλίψη μας ποιος θα την ιστορήσει,
Πού θα γυρνούν οι πρώτες μας ιαχές;

Στον ύπνο μας φωλιάζει ολονυχτίς
Αλλάζοντας μορφές ο μανδραγόρας,
Κι από τα χέρια φεύγουν της Πανδώρας
Τα στυγερά λεπίδια της οργής.

Στις φλέβες στάχτη, στάχτη στα μαλλιά
Κι η ώρα της απόφασης σιμώνει.
Ερωτηματικό σκληρό μας ζώνει
Που όσο πάει γίνεται θηλιά.

Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Εμπρός, φύλλο της 6ης Ιανουαρίου 1962

Τα ποιήματα της σειράς «Έξι καημοί» είναι γυμνάσματα πάνω στον παραδοσιακό στίχο. Απόπειρες προσαρμογής στη σύγχρονη εποχή. Γράφτηκαν στην περίοδο 1948-1960. [...] Και τα έξι μαζί παρουσιάστηκαν στον τόμο Ποίηση ’77 των Θαν. Νιάρχου και Αντ. Φωστιέρη (εκδ. Κέδρος)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)

wings

Κλείτος Κύρου, Προσταγή

[Από την ενότητα Έξι καημοί]

Γίνου βροντή, γίνου λυγμός,
Και βγάλε δυο στερνές κραυγές.
Στα μάτια σου κατακλυσμός,
Στα χείλη σου άγριες φωτιές.

Η μια κραυγή να ’ναι πνιχτή,
Η δεύτερη αλαλαγμός.
Να γίνεις κλάμα και βροχή
Να πλημμυρίσει ο αστερισμός.

Να πνίξεις τον αστερισμό
Που σου ’γινε μια φυλακή.
Να δεις ψηλά στον ουρανό
Σα γλάρο τ’ άσπρο σου κορμί,

Ν’ ανοίγεις διάπλατα φτερά
Σαν άγγελος μιας χαραυγής,
Σκορπώντας μύρα και χαρά
Βαθιά στη ρίζα της πληγής.

Δημοσιευμένο στην εφημερίδα Εμπρός, φύλλο της 6ης Ιανουαρίου 1962

Τα ποιήματα της σειράς «Έξι καημοί» είναι γυμνάσματα πάνω στον παραδοσιακό στίχο. Απόπειρες προσαρμογής στη σύγχρονη εποχή. Γράφτηκαν στην περίοδο 1948-1960. [...] Και τα έξι μαζί παρουσιάστηκαν στον τόμο Ποίηση ’77 των Θαν. Νιάρχου και Αντ. Φωστιέρη (εκδ. Κέδρος)

Πηγή: συγκεντρωτική έκδοση Κλείτος Κύρου, εν όλω | Συγκομιδή 1943-1997 (εκδ. Άγρα, 1997)