Παναγιώτης Γούτας

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Οι αδικαίωτοι έρωτες

[Ενότητα Τρία (2006)]

Πιο βασανιστικά στη μνήμη επιστρέφουν
τα βλέμματα που γύρισαν αδικαίωτα στη βάση τους.
Οι μορφές των γυναικών που δεν μας δόθηκαν.
Οι έρωτες που κάηκαν στον αέρα
–φιάλες, θαρρείς, υγραερίου–
και σκόρπισαν και χάθηκαν.
Πιο βασανιστικά στη σκέψη επιστρέφουν
τα σώματα που δεν γευτήκαμε,
που από μια παρανόηση ή μια κακή εκτίμηση
από αδράνεια, φόβο ή αδιαφορία,
δεν τα αγγίξαμε
δεν κυλιστήκαμε μαζί τους
σε σεντόνια του πόθου.

Τα βλέμματα που βιαστικά προσπεράσαμε
οι αδικαίωτοι έρωτες, τα ανέγγιχτα σώματα
μας τυραννούν, απ’ τα κατακτημένα, πιο πολύ.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Μαχαιρώματα

[Ενότητα Τρία (2006)]

Πόσο αθόρυβα καταρρέουν
οι μαχαιρωμένοι στη μεγάλη οθόνη!
Καρατερίστες, συνήθως, ηθοποιοί
πρόσωπα μικρής συμμετοχής στην ταινία,
σχεδόν πάντα τους χτυπούν πισώπλατα
σε σκοτεινά σημεία των πόλεων
σε έρημους δρόμους ή έξω από κακόφημα μπαρ
τους χώνουν αδίστακτα το στιλέτο στη ράχη
κάποιες φορές στο στήθος ή στην κοιλιά
κι εκείνοι
με μιαν ανείπωτη απορία
ζωγραφισμένοι στα ορθάνοιχτα μάτια τους,
θαρρείς προγραμματισμένοι για τον χαμό τους,
δίχως να προβάλλουν την παραμικρή αντίσταση
ήσυχα αποδέχονται το μοιραίο
υπάκουα λυγίζουν τα γόνατα
και βουβά ξεψυχούν.

Έτσι με έσφαξαν και μένα, τότε,
οι κουβέντες σου...

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Όρθρος μακεδονίτικος

[Ενότητα Τρία (2006)]

Ορθρίζει. Κοπάδια βελάζουν σιγανά.
Κρυστάλλινα νερά κυλούν σε γούρνες.
Τσεμπέρια, ντορβάδες, χέρια με ρόζους.
Ο απόηχος του χθεσινού γλεντιού:
χάλκινα πνευστά και μολυβένια θλίψη

Στον Χολομώντα αναθρώσκων καπνός.
Μια ήσυχη βροχούλα στο Παγγαίο.
Κι οι βουρδουνάρηδες το κίνησαν στον Άθω
με τεριρέμ και κύριε ελέησον στα χείλη

Ραμφίζουνε στις Πρέσπες ερωδιοί
με ρο του έρωτ’ απερίγραπτα.
Κι ένα φλαμίνγκο μοναχό του απορεί
στο Δέλτα του Στρυμόνα.

Σοφά πλατάνια, μοιρολόγια.
Έντιμοι γιακάδες, σηκωμένοι.
Κρύο σοβαρό και μετρημένα λόγια.

Παρεκκλησάκι’ αχνίζουνε στο λυκαυγές
στον Βάβδο, στη Γαλάτιστα, στην Όσσα.
Κουρμπάνι στη Γουμένισσα, ντόπιο κρασί.
Σκυλιά που αλυχτούνε σε σοκάκια.

Ορθρίζει και πάλι
σεμνά
μακεδονίτικα
όπως αρμόζει.

Και στην υγρή Συμβασιλεύουσα,
σαν μέσ’ απ’ όνειρο βγαλμένος,
ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης
ψέλνει εσαεί το ανέκφραστο.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Ναυάγια

[Ενότητα Λάβα (2009)]

Φαγώθηκες να δούμε
το ναυάγιο του κρουαζιερόπλοιου
ψηλά, από τον δρόμο που οδηγεί
στο λιμάνι του Αθηνιού.

Δεν σου αρκούσε το ναυάγιο που ζούμε
– ήθελες και δεύτερο!

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Άλλοτε

[Ενότητα Λάβα (2009)]

Τι να απέγινε η λάβα του έρωτά σου;
Οι εκρήξεις των σπασμών σου;
Το μάγμα της επιθυμίας σου;
Η καυτή ορμή σου;
Πώς όλα αυτά πέτρωσαν με τα χρόνια;
Και το κορμί σου
που άλλοτε ήταν ηφαίστειο ενεργό
τώρα κουβαλά, βαριεστημένα,
φτηνά πυροτεχνήματα
–θλιβερά απομεινάρια παλιών εκρήξεων–
περασμένα σε λαιμό και χέρια,
αγορασμένα από τα τουριστικά.

Δύο σβησμένα ηφαίστεια σε ένα σώμα.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Τα σκυλιά το ηλιοβασίλεμα

[Ενότητα Λάβα (2009)]

Στην οδό Καραβοκύρηδων
–ένα στενοσόκακο είναι, μην τρελαίνεστε!–
στα δυτικά της Οίας
κάθε απόγευμα συγκεντρώνονται εκατοντάδες τουριστών
για να θαυμάσουν το ηλιοβασίλεμα.
Ακροβολισμένοι σε πεζούλια, ταράτσες, ανοιχτωσιές
επάνω σε βράχια ή όπου αλλού μπορείς να φανταστείς
απαθανατίζουν τη μαγική στιγμή με τις ψηφιακές τους μηχανές.
Επιφωνήματα θαυμασμού και ζωηρά χειροκροτήματα
δονούν την ατμόσφαιρα,
μόλις ο πύρινος δίσκος λουφάξει στα κυκλαδίτικα νερά
κι εξαφανιστεί από τον ορίζοντα.
Έχουν τέτοια ένταση και λυρισμό οι στιγμές
που σκέφτομαι μήπως κάποτε
ο ήλιος εμφανιστεί και δεύτερη φορά
για κάποιο καλλιτεχνικό encore στην ίσαλο γραμμή
όπως επί σκηνής οι τραγουδοποιοί στις συναυλίες τους
για να σβήσει οριστικά με μια βαθιά υπόκλιση.
Όλα μοιάζουν αισθαντικά.
Μόνο δυο σκυλιά του δρόμου
που βρέθηκαν κι αυτά στο εν λόγω σοκάκι
απαξιώνουν το συμβάν.
Ξαπλώνουν μακάρια
γυρνώντας τις πλάτες τους στους τουρίστες
κοιμούνται του καλού καιρού
επάνω σ’ ένα υπερυψωμένο πεζούλι.

Όλοι κοιτούν το ηλιοβασίλεμα
κι εγώ θαυμάζω την αταραξία των σκύλων.
Ζηλεύω την όλη στάση τους, την αδιαφορία τους,
την παραίτησή τους από τα γήινα.

Μέσα σε τόσες εκατοντάδες ρομαντικών ψυχών
βρέθηκαν ευτυχώς και κάποιες
που με στωικότητα
αντιμετωπίζουν τα φυσικά φαινόμενα.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Ξεροσφύρι στον αιώνα

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Ο αγαπημένος μου παππούς
κοντά τριάντα χρόνια στο χώμα
έρχεται καμιά φορά στον ύπνο μου.
«Έτσι θα μ’ αφήσεις;» μου λέει απαρηγόρητος.
«Μόνο με αραιά κεριά και θύμησες θαμπές
και με κείνα τα λιγοστά σου αφηγήματα
δεν έχει χαΐρι.
Στείλε μου κανένα ουζάκι και λίγη λακέρδα
δυο βούκες παστουρμά, μια τζούρα ταραμοσαλάτα
και καμιά τράπουλα – ας είναι και λειψή.
Έτσι ξεροσφύρι δω χάμω
με τόσες παγωμένες ψυχές τριγύρω
πώς θα τον βγάλω κι αυτόν τον αιώνα;»

Πάω, του αγοράζω τα ζητούμενα
τα βάζω σε πιάτο βαθύ
και τα απιθώνω στο μνήμα του.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Παλιά λικέρ

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Παλιά λικέρ κλεισμένα σε ιδιότροπα μπουκάλια
–σε σχήμα αμφίκοιλων σπαθιών
ή ανθρωπίνων ομοιωμάτων–
σκονίζονται ξεχασμένα σε ντουλάπια και σκρίνια
στα σπίτια πεθαμένων ανθρώπων.

Κεράσι, φρούτα, πικραμύγδαλο, η γεύση τους.

Σκόνη επικάθεται στη σκόνη,
καινούρια θλίψη στις τσαγιέρες,
στα ηδύποτα, στα γυαλικά, στα πιατάκια του γλυκού.

Παλιά λικέρ που περιμένουν ένα χέρι
να τους ελευθερώσει το πώμα με λαχτάρα
σε ποτήρια κατάλληλα να χυθούν
να προσφερθούν σε συγγενείς και καλεσμένους
σερβιρισμένα σε κρυστάλλινους δίσκους.

Όμως κανένας πια δεν έρχεται εδώ
ποτέ κανένας επισκέπτης δεν πατάει
κι εκείνα μένουν άπραγα και σκονισμένα
αιώνια μες στα μπουκάλια τους να περιμένουν.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Οι επισκέψεις της γιαγιάς Λοξίας

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Κάτι παγωμένα βράδια του Γενάρη
Την ακούω να γλιστρά στο διαμέρισμα σαν φάντασμα
Τη νιώθω από το τρίξιμο της πόρτας
Η προγιαγιά μου η Λοξία, η Μπρουσαλού

Χώνεται αθόρυβα στο δωμάτιο
της κόρης μου που κοιμάται
Πάντα τρεις στρώσεις από πανιά
στο ξύλινο μπαστούνι της
Τυλιγμένα με λαστιχάκι στο πόδι
Για να μην τρίζει κι ενοχλεί

Τη φτύνει, την ξεματιάζει, τη σταυρώνει τρεις φορές
«Αχ, το γιαβρί μ’» ξεστομίζει δακρυσμένη

Ύστερα σέρνεται ως την κουζίνα
Και ψάχνει για κανένα κομμάτι σοκολάτα
«Τόσο τσουκ, κουζούμ, να γλυκαθώ...»
Με παρακαλά, νομίζοντας πως μιλάει στην κόρη της

Κόβω ένα κομμάτι σοκολάτα και της το δίνω

Το κρατά στα δόντια
όπως στην αρχαιότητα τον οβολό οι πεθαμένοι
Και βιάζεται να διαβεί στην απέναντι όχθη

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Χώμα

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Πάνω του χόρτασε μικρός παιχνίδι.
Λέρωσε τα ρούχα του.
Μάτωσε τα γόνατά του.

Μεγάλος το στερήθηκε.
Δεν έβρισκε να το δείξει στα εγγόνια του.

Θα το ξανάβρει άφθονο
στην τελευταία του κατοικία.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Το κανάλι του έρωτα

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Τις νύχτες, στο Κανάλ ντ’ αμούρ
οι εραστές νυχοπατώντας επιστρέφουν.
Ψίθυροι και στεναγμοί σκίζουν τη σιγαλιά.
Του έρωτα κελεύσματα ακούγονται και πάλι.
Σώματα π’ αγαπήθηκαν στα όρθια, στα βιαστικά,
ξαναθυμούνται και ριγούν.
Σπασμοί λαθραίοι ζωντανεύουν.

Εξόριστοι από τη μνήμη των παιδιών τους,
δεν έμεινε πλέον ούτε δέρμα ούτε αίμα ούτε αφή.
Μόνο σε κάτι παλιές, τριμμένες φωτογραφίες
θ’ αντικρίσεις την όψη τους.

Και το κανάλι του έρωτα
που είδαν τα μάτια του πολλά
κατάντησε πάρκινγκ για αμάξια δικηγόρων.

Κι αυτό κοντεύει πια να τους ξεχάσει.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Σενάριο ευφάνταστου χορτοφάγου

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Ο πεθαμένος κρεοπώλης της γειτονιάς μου
κάθε Μεγάλη Παρασκευή
στάζει αίματα.
Η λευκή ποδιά του γεμάτη λεκέδες.
Χέρια, μύτη, μάγουλα,
σημαδεμένα κόκκινα.

Καθαρίζει και πάλι συκωταριές,
κόβει στη μέση κατσικάκια,
αποκεφαλίζει αρνάκια.
Ξέρει καλύτερα από τον καθένα
για αίματα, για θάνατο.

Το βράδυ της Ανάστασης
τα σφαγμένα αμνοερίφια
ζητούν από ψηλά δικαίωση.

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Μικρά της περιφοράς

[Ενότητα Ψυχοσάββατο (1998, 2003, 2012)]

Όλος δροσιά
ανυποψίαστος
διαβάζει τη νεκρώσιμη ακολουθία

*

Όσους αδίστακτα στον Άδη κι αν στοιβάξεις
ένας βαρκάρης εσαεί, Χάρε, θα μείνεις
ένας υπάλληλος.

*

Τα φλερτ της περιφοράς του επιταφίου
– ανθός ερωτικός που ξεπηδά
μέσ’ απ’ την παγωμάρα του θανάτου.

*

(περιφορά Αγίου Μηνά)

Με τόσες καλλίγραμμες μυροφόρες στο πλευρό σου
πώς και δεν ανασταίνεσαι, Χριστέ μου
μια μέρα αρχύτερα;

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Τα κουνούπια

[Ενότητα Αύγουστος (2007, 2012)]

Ανώδυνο κι αυτό το καλοκαίρι
Χωρίς ουλές χωρίς πληγές
Παράξενες μελανιές στα μαλακά μόρια
Βαθιά ρουφήγματα σε στέρνο και λαιμό
Ούτε τσιγάρα, σβησμένα, πια
Σε πόδια και σε χέρια, ούτε τίποτα
– τι απίθανες εποχές, με πάθη που ξεχείλιζαν
κι η μνήμη ακόμη τα ανακαλεί!

Ήσυχο καλοκαίρι, ακηλίδωτο
Με αντηλιακά υψηλής προστασίας στο δέρμα
(τάχα για να μη θυμάται;)
Κυλάει αβασάνιστα

Καλά που έμειναν και τα κουνούπια
Που με τις βραδινές τους αφαιμάξεις
Μας θυμίζουν πως ζούμε ακόμα

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)

[wings]

Παναγιώτης Γούτας, Ρεμβασμός τον δεκαπενταύγουστο

[Ενότητα Αύγουστος (2007, 2012)]

Γελοίο το θέαμα των λιπόσαρκων υπερηλίκων
Που αναδύονται, ετοιμόρροποι, από τη θάλασσα
Ή των άλλων, με τη γιγαντιαία κοιλιά τους
Και τα ακαλαίσθητα μαστάρια τους αηδιαστικά να κρέμονται
Τρεκλίζουν αργά, στα ρηχά, σαν μεθυσμένοι
Περπατάνε ξυπόλητοι, έτοιμοι να καταρρεύσουν
Ύστερα στυλώνονται και σέρνονται ως την ομπρέλα
Στύβουν με όση δύναμη τους έχει απομείνει το μαγιό τους
Να στάξει το θαλασσινό νερό στην άμμο, μην κρυώσουν
Χώνονται στην καθαρή τους πετσέτα
Τουρτουρίζουν για λίγο κι ύστερα πέφτουν
Σαν άδεια σακιά στην ψάθα, δίπλα στη γριά
Που ακόμη τους μαλώνει που άργησαν να βγούνε
Γελοίο το θέαμα, αναμφιβόλως.
Άλλωστε...

Ποιος δεν θα επιθυμούσε στη θέση τους έναν ηλιοκαμένο
Ανεμοδαρμένο Οδυσσέα να ξεπεταχτεί από τα κύματα
Έναν όμορφο, μυώδη νέο, να στάζουν νερά
Από το γυμνασμένο στέρνο του καθώς πλησιάζει
Με διπλωμένο το χέρι να σιάζει τα μακριά μαλλιά του
Ή Νηρηίδες, πλανεύτρες μάγισσες της θάλασσας
Την Αφροδίτη που αναδύεται εκθαμβωτική
Με τους γυμνούς μαστούς της και την ήβη της ακάλυπτη
Ή, έστω αξύριστο, τον Ροβινσώνα Κρούσο
Κάτι, τέλος πάντων, οτιδήποτε νεανικό
Ποιος δεν θα επιθυμούσε...

Όμως, οι γέροι με το γελοίο θέαμα
Της εξόδου τους από τη θάλασσα μας εξανθρωπίζουν
Μας θυμίζουν επίμονα και συνεχώς
Πως η ζωή είναι μικρή κι ο χρόνος πάντα αμείλικτος
Πως η νιότη, η ομορφιά, το σφρίγος, η ορμή
Μόνο μέσα στα ποιήματα ζουν αιώνια
Ή στις ονειροπολήσεις, στις φαντασιώσεις
Αργόσχολων τύπων σαν κι εμένα
Που ανέξοδα ρεμβάζουνε σε παραλίες
Σχολιάζοντας ανθρώπινες ατέλειες

Από τη συλλογή ντόρτια (2012)