κτίριο ή κτήριο; → και τα δύο (ετυμολογικά ορθό: κτήριο)

[freewind]

Μία απο τις λέξεις που πραγματικά εξοργίζομαι όταν τις βλέπω, είναι το "κτήριο".
Ακόμη και η ΕΡΤ στις μεταφράσεις της. Σε λίγο καιρό δικαιωματικά θα ενταχθεί και σε κάποιο λεξικό ως συχνά χρησιμοποιούμενη
Κρίμα και πάλι κρίμα... Ακόμη και δώ την βρήκα κάνοντας ένα ψάξιμο.

Φαίνεται ότι διανύουμε την εποχή όπου η άγνοια και η βλακεία γίνονται κανόνας. Και η απουσία των πνευματικών ταγών φανερή.

[banned8]

Υπάρχουν πνευματικοί ταγοί που υποστηρίζουν τη γραφή «κτίριο» και πνευματικοί ταγοί που υποστηρίζουν τη γραφή «κτήριο». Δεν πιστεύω ότι αλλάζει δραματικά τη ζωή μας αυτή τους η προτίμηση. Είναι κατά τι ευρύτερο το πρόβλημα.

[F_idάνι]

Κρίμα και πάλι κρίμα... Ακόμη και δώ την βρήκα κάνοντας ένα ψάξιμο.

Φαίνεται ότι διανύουμε την εποχή όπου η άγνοια και η βλακεία γίνονται κανόνας. Και η απουσία των πνευματικών ταγών φανερή.

Αυτό είναι εν μέρει αλήθεια, μερικές φορές η επιλογή search δε βγάζει όλες τις καταχωρήσεις της λέξης. Αν θέλεις περισσότερες πληροφορίες για το πώς καθιερώθηκε από μερικούς η γραφή ''κτήριο'', μπορώ να ψάξω λίγο παραπάνω στο φόρουμ, μια που πάνω- κάτω θυμάμαι πού συζητήθηκε το θέμα.

Είμαστε εδώ, όλοι ευαίσθητοι σε περιπτώσεις λάθος γραφής και ψάχνουμε όσο μπορούμε για την ανεύρεση του σωστού όρου, προσέχοντας να μην προσβάλλουμε κανέναν. Θεωρητικά, όλοι είμαστε επιρρεπείς σε λάθη. Και όλοι ενδιαφερόμαστε να βελτιωθούμε. Αν, μάλιστα, μπορούμε να επηρεάσουμε και τους καθ' έξιν παραγωγούς γλωσσικών ατασθαλιών, ακόμη καλύτερα.

Καλώς ήλθες, λοιπόν, οι γνώσεις σου θα μας βοηθήσουν όλους.

[elena petelos]

* Η ετυμολογικά ορθή γραφή είναι κτήριο (με επανανάλυση του συνθέτου εὐκτήριος σε ευνοϊκό συμφραστικό περιβάλλον: ίσως έχει καλυφθεί από άλλο νήμα). Η παρετυμολογική αναλογία προς το ρήμα κτίζω επέφερε τη γραφή κτίριο, την οποία δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε εσφαλμένη. Ως ετυμολόγος συστήνω την πρώτη γραφή, αλλά ως γλωσσολόγος δεν θα στιγματίσω τη δεύτερη.

Greek monolingual forum

Σε λίγο καιρό δικαιωματικά θα ενταχθεί και σε κάποιο λεξικό...

Στο «Λεξικόν της Πρωΐας» υπάρχει η καταχώριση:
κτίριον (το) και κτήριον - παν το εκτισμένον [...] κ.λπ.

Θα συμφωνήσω με το Νίκο.

Αν και αδυνατώ να καταλάβω γιατί τόση χρήση του "ταγός" σε εφημερίδες και φόρουμ τον τελευταίο καιρό.

[spiros]

Αν και αδυνατώ να καταλάβω γιατί τόση χρήση του "ταγός" σε εφημερίδες και φόρουμ τον τελευταίο καιρό.

Κι εγώ, το θεωρώ τραγικό!

[freewind]

Όσοι κι αν σας φαίνεται αστείο η λέξη "κτήριο" εισέβαλλε στην ζωή μας απο λάθη μηχανικών στην δεκαετία του 90, και εμφανίστηκε δειλά δειλά σε ταμπέλες εγκαινίων. Να είστε σίγουροι ότι κανείς δεν είχε κάνει "επιστήμη" την ετυμολογία της λέξης και προσπάθησε να την επαναδιατυπώσει σωστά & να την προωθήσει.

Στην αρχή δε, όλοι πραδεχόντουσαν ότι πρόκειται περί λάθους (τουλάχιστον στις περιπτώσεις που ξέρω & χειρίστηκα), τώρα εάν το "ντύσαμε" και επιστημονικά -δεν το ξέρω εάν έχει γίνει, όπως στην περίπτωση του ορθοπεδικός-, μάλλον μαζικοποιήθηκε το λάθος και πρέπει να γίνει αποδεκτό.
Γιατί εμείς ΔΕΝ κάνουμε λάθη.
Τι κι αν χρειαστεί να επικαλεστούμε την αρχαία ελληνική, τι κι άν χρειαστεί να προσφύγουμε στην αλλοδαπή, εξήγηση θα βρούμε.
 
Κι ο λόγος έιναι αυτός που αναφέρω όσο κι άν ακούγεται βαρύγδουπο!
Δεν υπάρχουν φιλόλογοι να διορθώνουν αυτά που βγαίνουν προς τα έξω. Ελάχιστοι απο αυτούς που υπάρχουν έχουν πάρει στα σοβαρά την χρήση της γλώσσας. Οι πνευματικοί άνθρωποι ή θα είναι κρυμμένοι ή θα έχουν απογοητευτεί ή θα έχουν γίνει "γλάστρες" σε πολιτικούς και δημοσιογράφους.
Κυκλοφορούν βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, με λάθη. Υποτιτλίιζονται οι ταινίες με λάθη. Εάν την γλώσσα την δείς γραμμένη "επίσημα" για το 80% του πληθυσμού είναι κανόνας. Έ τ σ ι γράφεται, σου λέει άρα είναι σωστό.
Δεν ξέρω τις ιδιότητές σας, αλλά θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι το ορθογραφικό σε μια γλώσσα (πόσο μάλλον την ελληνική) ΕΙΝΑΙ ΛΥΜΕΝΟ! Η θα ΈΠΡΕΠΕ να είναι και να μην συζητάμε εδώ.

Για να συζητάμε ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ! Και δεν ειναι δικο μας (των συζητούντων εδώ).

[elena petelos]

To «Λεξικόν της Πρωίας» είναι του 1933 και ο Dr Moshe είναι ο Θεόδωρος Μωυσιάδης  ( http://www.lemoni.gr/shop/author.asp?ID=54151 ). Αλλα νομίζω άλλα είναι τα θέματα που σας απασχολούν και σας προβληματίζουν και όχι αυτό της (ετυμολογικής) ορθογραφίας του "κτηρίου"/"κτιρίου".

Καλό βράδυ(ι) και καλή συνέχεια

[banned8]

Ο καβγάς για το πάπλωμα κτίριο / κτήριο είναι, πράγματι, αρκετά παλιότερος από το 1990. Τρία παραδείγματα εδώ:



Αφήστε για το θέμα να μαλώνουν οι γλωσσολόγοι μια και έχουν καλύτερα εξοπλισμένες τις φαρέτρες τους.

Από την άλλη, θα συμφωνήσουμε όλοι ότι υπάρχουν διπλοί (και σε λίγες, ευτυχώς, περιπτώσεις τριπλοί) τύποι, ακόμα κι εκεί που οι γλωσσολόγοι κι οι λεξικογράφοι συμφωνούν, π.χ. τραίνο / τρένο, πέναλτι / πέναλτυ.

Μην ξεχνάτε, ωστόσο, ότι είναι ένα θέμα που (μισο)ξεκαθαρίστηκε μόλις πριν από τριάντα χρόνια. Ας κάνουμε όμως μια κατηγοριοποίηση των προβλημάτων: άλλα τα λάθη, άλλα τα προβλήματα που έχουν λυθεί από τους γλωσσολόγους αλλά δεν έχουν αφομοιωθεί και άλλες οι (ελάχιστες) γκρίζες ζώνες, όπου διαφωνούν αναμεταξύ τους οι γλωσσολόγοι. Ποιο ακριβώς σας εκνευρίζει περισσότερο;

[Αλ.]

Η γραφή των τραίνο/τρένο, πέναλτυ/πέναλτι/, πάρτυ/πάρτι εξαρτάται από το αν επιλέγεις την αρχή της απλοποίησης ή την αρχή της ομοιότητας στην ορθογραφία λέξεων ξενικής προέλευσης.
Στο κτίριο/κτήριο μπορεί να υπάρχει διαφωνία αλλά σε άλλη βάση και με άλλη αφορμή. Κοινός τόπος είναι ότι υπάρχει διαφωνία αλλά αυτό δεν είναι πάντα κακό, γιατί προσφέρει λίγο ακόμα αλατοπίπερο στη ζωή.
Το κτίριο μου φαίνεται πιο λογικό κάνοντας το συνειρμό κτίζω/κτίσμα...Έχω δει όμως και το κτήζω σε κείμενα μάλλον λόγω του "κτηρίου".

[tsioutsiou]

Παίζει ετυμολογικά και από το οικητήριος (αποβολή του αρχικού οι και συγκοπή του η). Πάντως, ισχυρή η παρετυμολογία από το κτίζω (>κτίσμα).
Μια χαρούλα δηλαδή και τα δυο.

^{Στο τσιμέντο είναι το πρόβλημα που μας πνίγει
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100077_18/03/2007_219763}

Αν και αδυνατώ να καταλάβω γιατί τόση χρήση του "ταγός" σε εφημερίδες και φόρουμ τον τελευταίο καιρό.

Παρετυμολογία από το "ταώς"
:)

[auditor]

Δηλαδή ξεκαθαρίστε μου μια και καλή για να ξέρω: στα σκουπίδια ο Μπαμπινιώτης; Να ξέρω δηλαδή και πού βαδίζω, όντας μη γλωσσολόγος ή φιλόλογος, και ως άνθρωπος ο οποίος δέχεται ό,τι του λένε οι "κεφαλές".
Συγγνώμη, freewind, που μεταφέρω στη δουλειά μου αυτό που θεώρησα παρατήρηση ενός λεξικού.
(Όχι χαμογελάκια).

[user3]

Εγώ γράφω ΚΤΙΡΙΟ επειδή θεωρώ την πανίσχυρη παρετυμολογία πιο πειστική από την αβέβαιη και αδιάφανη ετυμολογία (φκτήριος ή οικητήριος;). Από το 1930 τόσο έχει αναφερθεί, σε συνεδρία (αρτηριοσκληρωτικών;) ακαδημαϊκών, ότι η
παρετυμολογία από το κτίζω πρέπει να γίνει σεβαστή.

Ωστόσο, δεν μπορείς να ξέρεις με ασφάλεια πού βαδίζεις, αν είσαι μεταφραστής που  δεν ξέρεις τα χούγια του πελάτη σου. Η πιθανότητα να ενοχλήσει το κτήριο κάποιους ή το κτίριο κάποιους άλλους είναι μεγάλη γιατί πρόκειται για διαφωνία που έχει μεγάλη ιστορία.

Δεν μπορείς όμως και να μη χρησιμοποιείς τη λέξη (ενώ, ας πούμε, μπορείς να μη χρησιμοποιήσεις το όλους όσοι ή το καταρχάς). Οπότε, τι να πω, ρώτα τους με τρόπο ή δες τι λεξικό έχουν πάνω στο γραφείο τους.

[user4]

Αγαπητέ freewind μην πυροβολείτε τους μηχανικούς!
Εδώ δεν συμφωνούν οι ειδικοί, εμείς οι άσχετοι φταίμε;
Είχα θέσει το θέμα προ ημερών (μαζί με άλλες απορίες) και ο Dr.Moshe είχε την ευγένεια να μου απαντήσει στο: https://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=8440.msg62175#msg62175
Εγώ, σαν μηχανικός -αλλά και σαν γυναίκα, που έλεγε η παλαιά διαφήμιση- προτιμώ χάριν απλοποίησης να γράφω κτίριο, κτιριακός κλπ

[stathis]

... Και για να ρίξω λάδι στη φωτιά:
Το δίλημμα κτίριο ή χτίριο το έχουμε λύσει;

(Πρωινά αστειάκια... Ικανούς σας έχω να αρχίσετε να γράφετε σεντόνια!)

[banned8]

... Και για να ρίξω λάδι στη φωτιά:
Το δίλημμα κτίριο ή χτίριο το έχουμε λύσει;

(Πρωινά αστειάκια... Ικανούς σας έχω να αρχίσετε να γράφετε σεντόνια!)

Ή ν' αρχίσουμε τα σι-χτίρια.