Εθνική μνήμη ή «Δερβενάκια ΑΕ»; (του Κωστή Παπαϊωάννου)

[wings]

Εθνική μνήμη ή «Δερβενάκια ΑΕ»; (του Κωστή Παπαϊωάννου)

Η επέτειος των 200 ετών από την επανάσταση του 1821 είναι πολλαπλά σημαντική. Το ελληνικό κράτος έχει για πρώτη φορά την ευκαιρία να τιμήσει τη δημιουργία του. Στα πρώτα του γενέθλια, πριν 100 χρόνια, οι άφρονες επιλογές που οδήγησαν στην Μικρασιατική καταστροφή δεν επέτρεπαν εορτασμούς. Τα 150 χρόνια «έπεσαν» στη χούντα. Ήρθε η ώρα της δημοκρατίας να αναμετρηθεί με την ιστορική μνήμη.

Η επέτειος συμπίπτει με την τελική ή εξόδιο φάση από την οικονομική και πολιτική περιπέτεια της επιτροπείας και των μνημονίων. Τα τραύματα στο κοινωνικό σώμα, στο πολιτικό μας σύστημα και στο θεσμικό οικοδόμημα είναι βαθιά. Οι συμβολισμοί μιας τέτοιας επετείου μπορούν να έχουν ιαματικές επιδράσεις εάν είναι συμβολισμοί αυτοσυνειδησίας, μέτρου και ιστορικής αλήθειας. Οι επέτειοι είναι ευκαιρίες μνήμης. Πολύτιμες και υπό όρους αναγεννητικές και αναζωογονητικές. Η διαχείριση του συμβολικού είναι βαθιά πολιτική πράξη.

Στη διαδρομή αυτών των 200 ετών έχουμε πολλά βάλει στην άκρη. Το μερίδιό μας από τον πυρετό της γέννησης εθνικών κρατών δεν το έχουμε χωνέψει. Δεν αντιλαμβανόμαστε συνήθως τη γέννηση του ελληνικού κράτους ως τμήμα της ευρύτερης συγκρότησης των εθνικών κρατών αλλά το προσεγγίζουμε με όρους γεγονότος μοναδικού στην παγκόσμια ιστορία. Αλλά και την ίδια την επανάσταση, με τις υπερβάσεις και τις αντιφάσεις της, τον ηρωισμό και τη μικρότητα, τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς, τις αποκλίνουσες επιδιώξεις, την παρέμβαση του ξένου παράγοντα, το όραμα για την επόμενη μέρα που διόλου ενιαίο δεν ήταν. Το πολύτιμο φορτίο της εθνικής συγκρότησης και της δημιουργίας ενός κράτους από τα ερείπια. Τη διαδρομή ενός κράτους που συνέχισε για δεκαετίες να προσαρτά εδάφη στο πλαίσιο μιας εκτεταμένης ρευστότητας εθνοτικών ορίων και ταυτοτήτων.

Επέτειος του 21 σημαίνει να δούμε το ταξίδι αυτών των δυο αιώνων. Να δούμε αυτή τη διαδικασία που εξελίσσεται. Την κοινή ταυτότητα που λανθάνει κι αφυπνίζεται, που διαρκώς επαναπροσδιορίζεται. Να δούμε τους γενέθλιους αρμούς μας. Τι έγινε στο μεταξύ; Πώς αυτός ο λαός μεγάλωνε ραγδαία εντάσσοντας νέους πληθυσμούς; Πώς βρισκόταν αντιμέτωπος με την ανάγκη συνεκτικού εθνικού ταυτοτικού ιστού; Πώς εξοβέλιζε όσα στοιχεία (κρινόταν ότι) περίσσευαν, συχνά βίαια, άλλοτε όχι; Ενός λαού που τα τελευταία χρόνια υποδέχεται και πάλι νέα μέλη αλλά στέλνει και πολλούς νέους του μακριά. Μια συνετή και ουσιαστική προσέγγιση του 21 θα μπορούσε να είναι πολύτιμη και για αυτούς που φεύγουν και αυτούς που έρχονται, ως στοιχείο συμμετοχής και πρόσληψης του σημερινού συλλογικού μας εαυτού. Μια συνετή και ουσιαστική προσέγγιση του 21 σημαίνει να δούμε τι σημαίνει γεννιέμαι αλλά και γίνομαι Έλληνας και Ελληνίδα σήμερα.

[...]

Η συνέχεια στην ιστοσελίδα https://antiphono.wordpress.com/2019/08/02/%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bc%ce%bd%ce%ae%ce%bc%ce%b7-%ce%ae-%ce%b4%ce%b5%cf%81%ce%b2%ce%b5%ce%bd%ce%ac%ce%ba%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%ce%b5/