Γιώργος Θέμελης: Ο Αδάμ και η Εύα
Ecloga
Σε δύο διαστήματα
Δεύτερο διάστημα
Προσωπείο και πρόσωπο
Εύα
Η μοίρα ήταν κάποτε ένα ποτάμι.
Έσερνε πληγωμένους αετούς, κοντάρια κι άλογα.
Αδάμ
Ένα καράβι μυθικό που πήγαινε κόντρα στον άνεμο.
Εύα
Τώρα είναι μια δεσμίδα χαρτιά που ξεφυλλίζει ο άνεμος.
Κανείς δεν ξέρει το χαρτί που του έρχεται σαν ένα πουλί,
Νεκρό πουλί, που πέφτει ξάφνου ανάμεσα στα πόδια σου
Χωρίς να το περιμένεις, χωρίς να μπορείς να του κάμεις τίποτα,
Παρά να το πάρεις στο χέρι σου και να το κλείσεις μέσα σ’ ένα κουτί,
Ή να σκάψεις ένα λάκκο στη ρίζα του δέντρου σου και να το θάψεις.
Αδάμ
Όμως η πτώση του είναι μια έκπληξη πικρή που σε συντρίβει.
Εύα
Έχεις κάπου μια παλιά μαχαιριά από χαμένον έρωτα
Κι ένα σημάδι στο βλέφαρο από σπασμένο τζάμι.
Ο δρόμος σου είναι κομμένος. Κόπηκε μια φορά και πάει στο αγύριστο.
Κείτεσαι τώρα εδώ κλειστός σ’ εφτά μπαστούνια μαρασμού
Και δεν μπορείς να πας μπροστά, ούτε πίσω, ούτε να σταθείς.
Θα μπορούσες να είχες πάρει τον άλλο δρόμο πέρα απ’ τους ίσκιους των κυπαρισσιών.
Αδάμ
Θα μπορούσα να είχα πάρει την ατραπό που βγάζει προς τη θάλασσα.
Εύα
Γιατί, γιατί σταύρωσες τα χέρια σου με πέντε λόγχες
Κι άφησες να πέσει από το βλέμμα σου το πιο γαλάζιο σου όνειρο,
Πίσω από έναν κομμένο καρπό, πίσω από ένα αμφίβολο χαμόγελο γεμάτο λάκκους;
Σου πέφτει ένας τροχός κι ένα στενό μονοπάτι.
Αυτό το σπίτι που κοιτάς είναι νεκρό. Το κατοικούν φαντάσματα.
Γυάλινες είναι οι κάμαρές τους, όπως οι γυάλες των ψαριών,
Κι έχουν κλουβιά με γύψινα καναρίνια στα ελατήρια των παραθυριών.
Δεν το ξέρουν που έχουν ξοφλήσει προτού γεννηθούν
Και βγαίνουν και πετροβολούν τη θάλασσα. Δεν βλέπουν ουρανό.
Έχουν αφήσει τα βλέμματά τους σε φύλλα ημερολογίων.
Αλίμονο στον ξένο και στον ζωντανό που θα χτυπήσει την πόρτα τους.
Αδάμ
Αυτός εδώ ο κήπος είναι ο ίσκιος του ίσκιου.
Μια ανάμνηση μόνο κρατεί το νήμα της νοσταλγίας,
Σαν όταν περπατείς κι ακούς κάτω απ’ τα πόδια σου τ’ άλλο σου φάντασμα.
Εύα
Αυτός ο βασιλιάς ήτανε κάποτε άντρας.
Αυτή η βασίλισσα ήτανε κάποτε γυναίκα.
Κι αυτός ο φάντης, παιδί που το περίμεναν τα χελιδόνια.
Τώρα, όπως κι αν τους γυρίσεις, επάνω ή κάτω, είναι το ίδιο,
Το ίδιο πρόσωπο επάνω και κάτω, το ίδιο χαμόγελο.
Το ίδιο πρόσωπο. Να είσαι τάχα εσύ αυτό το πρόσωπο;
Να είμ’ εγώ; Να είναι ο ίσκιος που σ’ ακολουθεί;
Κανείς δεν ξέρει ποιος είναι ή ποιος έρχεται πίσω του σαν ένας φονιάς.
Κανείς δεν ξέρει αν είναι ο φονιάς ή ο σκοτωμένος που ξάπλωσε στη διασταύρωση
Σα μια καμμένη φτερούγα που άφησε τη στάχτη της.
Το ίδιο πρόσωπο δείχνει πότε άντρα, πότε γυναίκα, και πότε τον ίσκιο τους.
Αδάμ
Κι εγώ γυρεύω καθαρό νερό να ιδώ τον άλλον ήλιο.
Εύα
Δεν υπάρχει εγώ και συ, γυναίκα κι άντρας, ούτε ίσκιος κανείς.
Υπάρχει το άγραφο τούτο χαρτί σφραγίζοντας το δέρμα της απουσίας.
Γιατί ο ο άνεμος απορρόφησε όλα τα φώτα στους διαδρόμους
Κι ο ερημίτης χάθηκε στο βάθος μιας λίμνης.
Αδάμ
Μάταια σκάβω ανοίγοντας λάκκους για νεκρά πουλιά
Και σπίτια για πρόσωπα που δεν υπάρχουν.
Εύα
Κι αυτή εδώ η φιγούρα του μαρτυρίου,
Αυτό το σχήμα της δοκιμασίας με τις εφτά πληγές σού μοιάζει πολύ,
Σα να ’σαι ο ίδιος, ο γιος σου, ή ο πατέρας σου.
Όμως δεν είσαι συ, όσο κι αν κρύβετε τον ίδιο καημό,
Όσο κι αν σέρνετε τον ίδιον ίσκιο στην άκρη της νύχτας.
Βρέθηκε εδώ στον κήπο της απουσίας σαν ένα ξενιτεμένο πουλί
Όπως κι εσύ, κι εγώ, μα δίχως κανένα μάταιο ρόδο στη φλέβα του ύπνου του.
Κι όμως φορτώθηκε τα ξύλα σου και σήκωσε τον άνεμό σου.
Αδάμ
Ακούω έναν ήχο από βαριά σφυριά μέσα στον ύπνο μου.
Εύα
Εσύ τον καρφώνεις, εσύ τον ποτίζεις γυαλιά φαρμάκι,
Για να πικραίνεις το αίμα σου που σε παιδεύει.
Ω τρυπημένο χέρι της λευκότητας που δείχνεις τον ουρανό
Και στρέφεις τους δείχτες των ρολογιών κατά τον ήλιο της παρουσίας,
Ακέρια φτερούγα που κόπηκες για να πονέσεις τη νύχτα.
Πότε θα κοιμηθείς συντρίβοντας το χιόνι και τον θόρυβο,
Για να ξυπνήσεις με τα σημάδια σου κλειστά σ’ έναν καινούριο ουρανό.
Σώμα της σταυρωμένης ομορφιάς που σήκωσες όλα τα ρόδα.
Φέρτε μου μύρα, φέρτε μου κομμένα γιασεμιά.
Αδάμ
Δεν υπάρχουν άνθρωποι. Ας έρθουν οι Άγγελοι,
Ας έρθουν τα χελιδόνια που γλίτωσαν στις κρύπτες του καπνού.
Από τη συλλογή Ακολουθία (1950)
