Κατερίνα Καριζώνη

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Πέντε ιστορίες για γυναίκες

3. Οι γερασμένες γυναίκες

Βλέπω καμιά φορά τις γερασμένες γυναίκες
να τριγυρίζουν σ’ έρημες ακτές
πετούν τα πλαδαρά κορμιά τους και φορούν
βέλα από τούλι και σκούρες πανοπλίες
από λιωμένα χάδια και μαχαίρια
ύστερα βγάζουν τις ρυτίδες απ’ τα πρόσωπά τους
και κεντούν
πουκάμισα για τους χαμένους εραστές τους.

Οι γερασμένες γυναίκες
μας προσπερνούν σκυφτές κι αμίλητες
και κρύβουν
κοπάδια από σκελετωμένους κύκνους
που πλέουν αργά
στο βάθος των ματιών τους.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Πέντε ιστορίες για γυναίκες

4. Τα τσάγια των ηλικιωμένων κυριών

Τα τσάγια των ηλικιωμένων κυριών
έχουνε μια παράξενη μελαγχολία
τα κουλουράκια τους μια γεύση από χθες
και τα παράθυρά τους
μια θέα στο φθινόπωρο.

Ανάμεσα απ’ τα χέρια τους
περνούνε γερανοί
που προκαλούν αρθρίτιδες και πόνους
κι από τα μάτια τους
κυλούν ζεστά διαμάντια
όταν μιλούν για τους αγαπημένους τους νεκρούς.

Τα τσάγια των ηλικιωμένων κυριών
είναι γεμάτα δηλητήριο
μα τα πίνουν αδιαμαρτύρητα
σχεδόν σα να το ξέρουν, οι άμοιρες
και να το διασκεδάζουν
που θα πεθάνουν καθισμένες σ’ έναν κύκλο.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Πέντε ιστορίες για γυναίκες

5. Οι ξύλινες γυναίκες της Παναγίας Ελεούσας

Τρεις γυναίκες ξύλινες
πηγαίναν προς τη θάλασσα.

Η πρώτη κρατούσε έναν αρχαίο κίονα
η δεύτερη έσερνε έναν χάρτη
ζωγραφισμένο στην ράχη ενός ζώου
η τρίτη ήταν χαραγμένη στη βάρκα
που ανοιγόταν στο πέλαγος.

Οι τρεις γυναίκες σταμάτησαν
στην άκρη του γιαλού.

Η μια έριξε τον κίονα και σκίστηκε η θάλασσα
φάνηκε τότε ένα μονοπάτι ανάμεσα στα βράχια
η άλλη κοίταξε στον χάρτη και ψιθύρισε
αυτό το μονοπάτι οδηγεί στην καρδιά του ζώου
η τρίτη γυναίκα σιωπούσε.

Ύστερα οι γυναίκες προχώρησαν αμίλητες
σιγά-σιγά η θάλασσα τις σκέπασε.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τα χαμένα εκπαιδευτήρια

Αναζητώντας τα χαμένα εκπαιδευτήρια
του προηγούμενου αιώνα
συναντώ στον χάρτη βαμμένες με μαύρο
τις συνοικίες των σκοτωμένων
και στο πλάι το γαλάζιο της θάλασσας.

Αν ξύσεις το γαλάζιο
θα βρεις από κάτω έναν δίσκο χρυσό
τον έχασε μια μέρα ένας ναύτης στη θάλασσα
τον βρήκε μια γυναίκα
αγνοούμενη σ’ ένα ναυάγιο
μαζί της περπατούσαν στον βυθό
ο Ρήγας Φεραίος
κι ο ασυρματιστής του πλοίου
πνιγμένος τριάντα χρόνια αργότερα.

Ίσως η γυναίκα ξαναβρήκε τον ναύτη
σε κάποιο λιμάνι
η έκβαση της ιστορίας ωστόσο
παραμένει άγνωστη
άλλωστε ο χάρτης δεν προβλέπει λιμάνια
παρά μόνο λίγες ξέρες κι απόκρημνα φιόρδ
ο χάρτης δείχνει μόνο αίμα
στο τέλος αυτού του ταξιδιού
και τις σκιές των αποφοίτων των χαμένων
εκπαιδευτηρίων
που περνούν σε κοπάδια.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη: Πῶς δ’ ἐν χερσὶ τῶν Ἑνετῶν ἦν ἡ Θεσσαλονίκη 1423 μ.Χ.

Σαν πούλησε στους Ενετούς
την πόλη του ο Ανδρόνικος
χτύπησε ένα πρωί την πόρτα του
μια νεαρή γυναίκα
φορούσε άμφια πορφυρά
κι ολόχρυσα υποδήματα
ένα γεράκι άγριο πετούσε στα μαλλιά της.
– Η λέπρα είμαι, του φώναξε,
ήρθα, πενήντα χρυσές χιλιάδες να μου δώσεις
το αντίτιμο της πόλης που μου έταξες.

Όμως ο Ανδρόνικος
είχε ξοδέψει τα μισά με αυλοκόλακες
και μ’ ελαφρές γυναίκες
κι άλλους τυχάρπαστους
κι ο αιώνας ήταν σκοτεινός
κι ήξερε πως στο τέλος δεν θα ξαναγύριζε.

Τότε η γυναίκα τον κοίταξε αμίλητη
και γίναν όλα ξαφνικά παλιές γκραβούρες
και χαμένα χρονικά
και σπάνια χειρόγραφα.

Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Οι στοιχειωμένοι μύλοι του 18ου αιώνα

Ποια δύναμη κινεί τους μύλους, έλεγες,
σ’ έναν τόπο τόσο άνυδρο όσο η ψυχή μας;

Εδώ υπήρχε κάποτε ένας χείμαρρος από αίμα
λίγο πιο κάτω ένα γκρεμισμένο μοναστήρι
κι ακόμη βαθύτερα ένα πανουκλόσπιτο.
Ποιος έβαλε φωτιά στο πανουκλόσπιτο
κι έρχονται κάθε νύχτα οι φωνές των πεθαμένων
κι ανάβουν απ’ τη θάλασσα χιλιάδες φώτα;
Είναι οι άρρωστοι που περπατούν
στην επιφάνεια του νερού
κρατώντας αναμμένες δάδες και φανάρια
κρατώντας εξαπτέρυγα και σκήπτρα
μα δεν τολμούν να βγούνε στην ακτή
στέκονται μόνο και κοιτούν την πόλη
σαν κάτι να τους σταματά, κάτι να βλέπουν
κάτι που φαίνεται μόνο απ’ τη θάλασσα
του αιώνας τους.

Ποια δύναμη κινεί τους μύλους μες στην πόλη;

Των πεθαμένων οι φωνές κινούν τους ανεμόμυλους
και οι αιμάτινοι χείμαρροι της Ιστορίας
κι οι άγγελοι που κατεβαίνουν κάθε βράδυ
στο φως του φεγγαριού
και γυρίζουν με τα χέρια τα φτερά των μύλων.

Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Ασκήσεις Ορθοοπτικής

Με περιμένουν ακόμη
σε μια πολίχνη σκοτεινή
πολύ πριν απ’ το ηλεκτρικό φως
σε μεσαιωνικά παντοπωλεία
που μυρίζουν πετρέλαιο
και τυλίγουν εμπορεύματα
σ’ εφημερίδες δίχως ημερομηνία
κοντά σε σιδηροδρομικές γραμμές
κι άλλα σημεία
χαμένα σε μια ιστορία περιμετρική.

Στον χάρτη
μικρά πολίσματα να λαμπυρίζουν
σε δίκτυα οδικά που ανατραπήκανε
σε μια νύχτα πονοκέφαλου
και τώρα περνάει από πάνω τους η ομίχλη.

Με περιμένουν ακόμη
σε μια πολίχνη μισοσκότεινη
τα αυτοκίνητα δεν φτάνουν ως εκεί
φτάνει μόνο μια κίνηση
του αμφιβληστροειδή χιτώνα
κι εκείνες οι παλιές κεντήστρες που κεντούσανε
αμέριμνα κοντά σε λάμπες
με μεγάλες βελονιές
ώσπου τυφλώνονταν.

Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τρεις ιστορίες με αγγέλους
 
1. Γραφή αγγέλων

Οι ρυτίδες δείχνουν με ποιο τρόπο θα πεθάνουμε
μα μόνο οι άγγελοι μπορούν να τις διαβάσουν.

Την ώρα που έπλενε τα χέρια της
κατέβηκε ένας άγγελος
και τάραξε τα νερά
κι εκείνα γίναν ασημένια.
Έβαψαν τότε τα δάχτυλα, τα μάτια
και τα μάγουλα και μια ρυτίδα
που ’διωξε κρυφά γύρω απ’ τα χείλη.

Πρόσεξε, μην την χαλάς, της φώναξε ο άγγελος,
είναι η ανταύγεια του θανάτου σου.

Είχε διαβάσει από τότε πολλά βιβλία
είχε δει ανθρώπινες μορφές
σαν πεταμένα ψαροκόκαλα στη γούβα της μνήμης
κι άλλες που είχαν γίνει πορτρέτα μέσα της.

Ο θάνατος είναι σημειωμένος πάνω στα πρόσωπα
έτσι της είχε πει ο άγγελος.
Δεν μπόρεσε να μάθει το μυστικό του.

Κάθε πρωί κατεβαίνουν άγγελοι αθέατοι
και διαβάζουν τα πρόσωπά μας.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τρεις ιστορίες με αγγέλους
 
2. Η επιστροφή του αγγέλου

Και τότε ξαναφάνηκε ο άγγελος
αίμα και γράσα στάζαν τα φτερά του.

Πιάστηκα, είπε, στα δόκανα των κυνηγών
που στήνουν το φθινόπωρο για τα πουλιά
ζήτησε λίγο λάδι
για να βάλει στις πληγές του
και μια αλλαξιά για το ταξίδι του.

Άγγελε, σώθηκε το λάδι
άδειασε ο καιρός, του είπαμε,
τα ρούχα μας γέμισαν αρρώστιες.

Υπάρχει όμως μία γέρικη ελιά
πέρα μακριά, στο βάθος του ορίζοντα
αυτή κλαίει τις νύχτες
αυτή τραγουδάει όταν φυσάει ο βοριάς
αυτή γνωρίζει πότε θα πεθάνουμε
πήγαινε σ’ αυτή
να σε γιατρέψει.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τρεις ιστορίες με αγγέλους
 
3. Περιγραφή τοπίου

Έξω φυσάει ένας άνεμος
που ξεκαρφώνει τη θάλασσα
στον ουρανό λάμπει το τρομπόνι
κάποιου αγγέλου
ξεχύνεται παλιά χαλασμένη μουσική
βίδες τ’ ουρανού κι εργαλεία
στο καπνισμένο γυαλί της αγάπης
χαράζει η μορφή σου.

Νυχτώνει
το δίχτυ της αράχνης απλώθηκε
πάνω απ’ την πόλη
σαν χάρτης κάποιας επιδημίας
πανάρχαιας
στα μάτια σου φάνηκε πάλι
η εγκαταλειμμένη αγροικία
με τον σκοτωμένο.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Η κούκλα
 
Κάποτε είχα μια κούκλα πάνινη
φαίνεται πως μεγάλωνε κρυφά.

Χτες βράδυ χτύπησα την πόρτα
και μου άνοιξε
πίσω της άλλες χίλιες πόρτες κλειδωμένες.
Πότε δεν πρόκειται να ξαναμπείς στο σπίτι, μου είπε,
γιατί οι πόρτες ανοίγουν με τους χτύπους της καρδιάς
κι ο χτύπος της καρδιάς σου έχει πάψει,
αυτό που ακούς είναι ένα δεκανίκι.

Είχε γεράσει, έγερνε λιγάκι
ξεχνούσε τ’ όνομά της
απ’ το ένα μάτι της κυλούσε ένα κουβάρι.
Μη με ρωτήσεις τίποτα άλλο, φώναξε
γιατί εδώ οι σημασίες καταργήθηκαν
κι οι λέξεις λιώσανε στις σκοτεινές τους κοίτες
και μου ’κλεισε την πόρτα.

Κάποτε είχα μια κούκλα πάνινη.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Θέα από ένα εκκεντρικό παράθυρο
 
Απ’ το πρωί βρέχει νεκρές μπαλαρίνες
ένας ιππότης σιδηρόφρακτος
κατεβαίνει τη δημοσιά
κρατάει στα χέρια του τον ίσκιο της καρδιάς μας
πίσω του ακολουθούν έξι επίσκοποι
που μόλις έχουν ανοίξει ένα αστέρι
τα χέρια τους είναι βέβηλα και ζεστά
ένα πουλί μολυβένιο κλωσάει το αυγό του
απ’ όπου αργά προβάλλει το φεγγάρι
ακούγονται στο βάθος
οι βαριές τροχαλίες του αιώνα
και τα βήματά σου
στο πάτωμα του κόσμου που τρίζει
από ένα σπασμένο σανίδι φέγγει η κόλαση.

Καράβια φορτωμένα μ’ εμπορεύματα
κρέμονται με σκοινιά από τον ουρανό
άγγελοι βλοσυροί τραβάνε τα σκοινιά
και προχωρούνε τα καράβια
καθώς κάποιος από κάτω με μια βούρτσα
μπογιατίζει το ξύλο στο χρώμα της θάλασσας.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τρεις ιστορίες κάτω απ’ το φεγγαρόφωτο
 
1. Η τρέλα

Η τρέλα είναι μια καλή γριά
που μ’ αγαπάει
έχει μια ρόκα από χρυσάφι
και κλώθει την ψυχή μου
μια μια περνάει τις κλωστές στο αδράχτι
τραγουδώντας
μου ετοιμάζει τρίχινο χιτώνα στοιχειωμένο
για να πετάξω πέρα από τα σύνορα.

Η τρέλα είναι μια γριά
που βγαίνει με φεγγάρι
κρατάει τα δυο κεφάλια της
κομμένα σ’ ένα δίσκο
έχει εφτά μαρμάρινες καρδιές
και οι εφτά ραγισμένες
κάτω από το φουστάνι της
τα ερείπια μιας πρωτεύουσας.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τρεις ιστορίες κάτω απ’ το φεγγαρόφωτο
 
3. Αίνιγμα

Δεν ξέρω τι σημαίναν όλα αυτά.

Τρεις καλόγεροι έβγαιναν κάθε νύχτα
έπαιζαν μ’ ένα μαντολίνο
κάτω απ’ το φεγγάρι
ερχόταν μια γυναίκα μ’ έναν καθρέφτη
κι άκουγε
μες στον καθρέφτη έβλεπα τρεις καλόγερους
έπαιζαν μ’ ένα μαντολίνο κάτω απ’ το φεγγάρι
ερχόταν μια γυναίκα μ’ έναν καθρέφτη
κι άκουγε
μες στον καθρέφτη έβλεπα τρεις καλόγερους...

Δίνει μια η γυναίκα
και σπάζει τον καθρέφτη
τότε όλα χαθήκαν.

Τα τρία μαντολίνα
κρεμασμένα το άλλο πρωί στη σιωπή σου.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)

[wings]

Κατερίνα Καριζώνη, Τα πρόσωπα των φωτογραφιών πεθαίνουν στο φως
 
Αυτή η όμορφη γυναίκα της φωτογραφίας
είχε στα μάτια της τον καπνό ενός τρένου.

Πώς τα κατάφερε και βρέθηκε ανάμεσά μας!
Το δέρμα της κιτρινισμένο απ’ τον καιρό
η φωνή της χαρτί που σκιζόταν
τα βήματά της χτύποι παλιού ρολογιού
δεν είχε πια εραστές
παρά μονάχα μια μαργαρίτα μαδημένη στο πέτο
και λίγη σκόνη γύρω από τα δάχτυλα.

Μας έδειξε ένα σημείο στον τοίχο του σπιτιού.
Από δω περνούσε κάποτε ένα τρένο, μας είπε,
πήγαινε μακριά, δεν θυμάμαι για πού
θυμάμαι μόνο τον φεγγίτη
απ’ όπου κοίταζα τον καπνό και τ’ αστέρια
θυμάμαι μόνο πως πάντα περίμενα.

Η γυναίκα σιγά-σιγά ξεθώριαζε κι έσβηνε.

Τα πρόσωπα των φωτογραφιών
βγαίνουν στο φως για να πεθάνουν,
μας εξηγούσε ο φωτογράφος.
 
Από τη συλλογή Τα παγόνια της μονής Βλατάδων (1992)

Πηγή: ανθολόγιο Ρεσάλτο (2009)