Άνθος Πωγωνίτης

wings · 42 · 27288

wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Λίμνη Ιωαννίνων(24-02-09) - YouTube

Παμβώτιδα: η λίμνη των Ιωαννίνων

Άνθος Πωγωνίτης, Παμβώτις

Στη Χρυσάνθη Ζιτσαία

Πριν γίνει το Κάστρο υπήρχες
και πριν από σένα ο ίσκιος του Δρίσκου
να χαϊδεύει την υγρή παρουσία σου.

Ο χρόνος με το κύμα σου δεν συγκρίνεται
η ιστορία στην καρδιά σου τα ίχνη της άφησε.
Τα ρίγη της Φροσύνης και τη χίμαιρα του Σκυλόσοφου
στον κόρφο σου κρατάς.

Μια χούφτα βράχια στην αγκαλιά σου
των ψαράδων τους πόθους ξυπνούν
και τα φτερά των ανέμων στάζουν ταραχή
στην ομορφιά σου.

Αν δεν ήσουν
θα μ’ έλειπε η αδερφή π’ οδήγησε
τον Μαβίλη σε μνήμης κορφή
τον Πελερέν να πλέξει με ήχους χαλί για τα πόδια σου
και τον Θρύλο να κάθεται δίπλα σου σκαλίζοντας
αιωνιότητα.

Όσοι σε γνωρίζουν
έχουν καρφώσει τη θύμηση στων βλεφάρων τα τόξα.
Μπορείς το φλοίσβο σου να κάνεις αυλό.
Δεν υπάρχει νεκροταφείο για σένα.

Από τη συλλογή Γραμμές σε καθρέφτη (1964)


Βεβαίως, αναφέρεται στην περίφημη λίμνη των Ιωαννίνων ο Άνθος Πωγωνίτης. Το ποίημα έχει λιγάκι «οικογενειακό θέμα» και αφορά τους Ηπειρώτες λογοτέχνες.

Είναι αφιερωμένο στη «δικιά» μας Χρυσάνθη Ζιτσαία που έζησε μεν στη Θεσσαλονίκη, αλλά χρωστά το λογοτεχνικό της ψευδώνυμο στην καταγωγή της από τη Ζίτσα της Ηπείρου.

Μνημονεύεται ο Λορέντζος Μαβίλης που, αν και επτανήσιος (γεννημένος στην Ιθάκη, έζησε στην Κέρκυρα), είχε στενή σχέση με την πόλη των Ιωαννίνων και σκοτώθηκε στον Α' Βαλκανικό πόλεμο στη μάχη του Δρίσκου (αναφέρεται στο ποίημα του Πωγωνίτη), κοντά στα Γιάννενα.

Επίσης μνημονεύεται ο Σκυλόσοφος, δηλαδή ο μητροπολίτης Τρίκκης Διονύσιος, που στις αρχές του 17ου αιώνα πρωτοστάτησε σε κινήματα της περιοχής κατά των Τούρκων και είχε τραγικό θάνατο (με γδαρμό) στο Κάστρο των Ιωαννίνων το 1611.

Βεβαίως, και ο Άνθος Πωγωνίτης (Βασίλης Καραφύλλης) οφείλει το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο στην καταγωγή του από το Πωγώνι της Ηπείρου. Επισημαίνω ότι ο ποιητής ήταν αρτεργάτης και ένας από τους πρώτους σοσιαλιστές συνδικαλιστές. Έζησε πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη.
« Last Edit: 17 Jun, 2017, 13:17:44 by wings »
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
https://www.youtube.com/watch?v=bMOl7at5kJk

Μάνος Χατζιδάκις, Η Μαριάνθη των ανέμων
(τραγούδι: Νένα Βενετσάνου / δίσκος: Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς (1983))


Άνθος Πωγωνίτης, Ομοιώματα

Στον Ποιητή Γιώργο Βαφόπουλο

Το αγέννητο δάκρυ σου αφήνει τη σκιά του
Από τα βλέφαρα στάζει το άγχος την παρουσία του
Κι η αβεβαιότητα γίνεται καθεστώς.

Η νύχτα παρέχει ελευθερία κινήσεων.
Το αντίτιμο ενός απλού γεύματος είναι η έκδοση του εαυτού σου.
Χωρίς λιμάνι πλεούμενο, σε τρικυμίας περιοχή.

Τα παιδικά σου όνειρα μεταβλήθηκαν σε ψιμύθια.
Κάθε απίθανη γωνία, χώρος περιπτύξεων.
Η εφημερότης είναι κανών που έγινε πίστη.

Μέσον επιστροφής δεν υπάρχει.
Η εκμηδένιση δεν σου επιτρέπει να σκέφτεσαι
Το παρελθόν που ήταν τυλιγμένο σε κορδέλες και παιχνίδια.
Οι μορφές που στάθηκαν δίπλα σου σε ημέρες σημασίας
Έχουν γίνει τέφρα στην επιπολαιότητα.

Δύναμις να σε έλξει σε χώρο αποστολής δεν υπάρχει.
Εκλεκτή των κρασπέδων καθώς είσαι
Αποταμιεύεις στιγμές καταπτώσεων
Κι έχεις κρεμάσει στο φτηνό περιδέραιο τις Δέκα Εντολές.

Όταν Μαγδαληνή γίνεις θ’ ανασαίνεις πεζοδρόμιο.
Πριν από αιώνες οι όμοιές σου είχαν δύναμη.
Κυβερνούσαν δέσμια πλήθη
Κι η ακτινοβολία τους εθέσπιζε νόμους.

Σήμερα βλέμματα οίχτου δέχεσαι.
Αύριο δεν θα υπάρχεις
Και μαζί σου θα πεθάνει ο κόσμος που σε γέννησε.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972)
« Last Edit: 29 Jul, 2019, 00:32:55 by wings »
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)



wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Βιετναμ Γιε-Γιε - YouTube

Διονύσης Σαββόπουλος: Βιετνάμ, γιε γιε
(τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος / δίσκος: Φορτηγό (1966))


Άνθος Πωγωνίτης, Περιπτώσεις

Στη Σαϊγκόν κάνουν πυροτέχνημα τον εαυτό τους οι άνθρωποι.
Επιζητούν η τέφρα τους να καλύψει τον ήλιο.
Ανεπίτρεπτο είναι το φως.
Η δουλεία αλλάζει ενδύματα.

Ο Χάρτης του ΟΗΕ ανεμίζει τη σημαία του
σε θυρεούς πτωμάτων.
Η αυτοδιάθεσις των λαών χαμόγελο σε παρένθεση.
Χωρίς περιεχόμενο ρήσις.

Ωκεανός ατέρμονος η πείνα
Χάος απύθμενο η αθλιότης.
Νιρβάνα ο Βούδας υπόσχεται. Ειρήνη ο Χριστός.
... Σαϊγκόν!... ζωή! Χαμόγελο αγγέλων.

Από τη συλλογή Οπτικές γωνίες (1972)
« Last Edit: 17 Jun, 2017, 13:22:25 by wings »
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Συνάδελφοι

Μάργελες ώρες, αδερφέ, και λόγια μυστικά κι απλά
στα μάτια τους οράματα και στην ψυχή τους πόθοι∙
σταγόνα ο ιδρώτας τη ζωή πλάθει μ’ ασίγαστο ρυθμό
κι ένας καημός στο σήμερα το παρελθόν τους κλώθει.

Στο νου τους έγνοιες ακριβές μη λείψει το ψωμί κι η ελιά
και μη βρεθούν τρεμάμενα παιδιά, σβηστό μαγκάλι,
χλωμής γυναίκας βλέφαρα να μη δακρύσουν και γονιού
κι έχουνε βλέμμα σκεφτικό κι ασήκωτο κεφάλι.

Πίν’ η ψυχή τους τ’ όνειρο απ’ της ελπίδας τους χυμούς
σε δίνη σάλου αταίριαστου, που νόστοι αγρύπνιες φέρνουν
κι αλλοπαρμένες στόχασες από στοργή πλημμυριστές
κάποιες φορές, σα λούλουδα, σε μια σιωπή τους γέρνουν.

Κι ως είν’ απλοί κι ανθρώπινοι στα μάτια δεν ανθεί ποτέ
θλίψη βαθιά, που γέννησαν πλήξη φριχτή κι ανία,
σαν οπτασίες λικνιστικές πάνω στη σκέψη τους γυρνούν
τ’ απλοϊκά χαμόσπιτα, που ζουν σε μι’ αγωνία.

Μα πριν αχτίδες αυγινές τα μέτωπά τους να δεχτούν
κι ήχους ν’ αφήσουν βήματα σε δρόμο φωτισμένο
— φλόγητρα, πλάσες, ζυγαριές, τα ζυμωτήρια σ’ οργασμό
κι αχνίζει ένα μοσχόβολο ψωμί, ξεροψημένο.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
« Last Edit: 17 Jun, 2017, 13:23:46 by wings »
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)



wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Ωσαννά

Οργές δεν είχα... Μ’ έσερνε μια θλίψη σ’ άγνωστες γωνιές
να πίνω της οργής το θολωμένο νέκταρ
σε δίνη κρύου απόβραδου, σ’ άφωτες νύχτες βουερές
που και σκιές δεν σάλευαν στην ερημιά του δρόμου.

Παντού απλώνονταν συννεφιές και γύρω μου και μακριά
όταν κρατούσα τις νεκρές ελπίδες στην καρδιά μου
–κρίνα, που ο πάγος μάρανε σε μι’ ανοιξιάτικην αυγή
πριν των αχτίδων τ’ όραμα φορέσ’ η ευωδιά τους.

Κι όλο πληθαίναν θύμησες –σμάρι κατάλευκων πουλιών–
στης άγρυπνης λαχτάρας μου τ’ ολόγιομο ανθοκήπι
καθώς τη γύρη ετρύγησαν μελίσσι πόθων σ’ οργασμό
περίσσιο κι ασωτεύτηκεν της νιότης μου η περφάνια.

Κι ήταν οι μέρες άτονες και στείρες τόσο, που η ζωή
σε νύχτας σάλο πόντισε –πλεούμενο ρημάδι–
πριν τη δεχτούν τα μάτια μου και πριν την κλείσω στην καρδιά,
φλόγα να πλάθει τ’ όνειρο σε χιμαιρών μεθύσι.

Μ’ αργά δεν ήρθες... κι ένιωσα μες στη βαθιά μου στη σιωπή
αχούς ονείρων πο’ ’σβησαν στης αγωνίας την τέφρα
λυγμούς χαράς, σαν πέταλα ρόδων, στα χείλη μου τα υγρά
σταλιές το δάκρυ πο’ ’λουσε σ’ ώρες κρυφής ορφάνιας.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Προδομένοι

Τους βλέπω κάθε απόβραδο με κάτι φάτσες κωμικές,
σα μεθυσμένους κι άτονους, στης αγωνίας τα ρίγη∙
σε νύχτες, που δεν έφτασαν ποτές αχτίδες αυγινές,
οράματα στα μάτια τους, που το σκοτάδι πνίγει.

Κι είναι σαν κάτι πένθιμες πομπές, σε φρίκη σκελετών,
οι λογισμοί στο πέλαγο τ’ ανώφελου χαμού τους∙
χερουβικές να ’ρχότανε κι αλλόκοσμες κι ευγενικές
μορφές χαράς, που γέννησαν τα κύτταρα του νου τους.

Στα μέτωπά τους τ’ άσαρκα, βρυσούν του ιδρώτα οι σταλιές
και πέφτουν απ’ τα μάγουλα, που χλώμιασαν οι χρόνοι,
μεταλαβιές στα χείλη τους τ’ ασάλευτα και πάντα ωχρά
σε μιαν ατάραχη σιωπή βαθιά να τ’ αυλακώνει.

Κι είν’ οι παλμοί στα στήθια τους ίδιες μακάβριες τελετές,
που την καρδιά τους ρήμαξαν οι φλόγες των ονείρων∙
στο πλαίσιο των ανέλπιδων και στείρων ημερών κρατούν
τ’ αδικημένα τους κορμιά, σε βήματα αναπήρων.

Κι όλη η ζωή τους χάνεται σε μια μιζέρια ταπεινή
κι ως έχουνε τα χέρια τους δετά, σταυρός σα να ’ναι,
σφίγγες στητές, σ’ απόμερους μπάγκους, του πάρκου ή του γιαλού
μόνο τα γκρίζα σύννεφα στα ουράνια να κοιτάνε.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Νικημένοι

Μίσεψ’ ο χρόνος τ’ όνειρο, μες στη ζωή τους τη θλιβή
κι αγνάντια παν οι πένθιμες ματιές τους να ποντίσουν
σε τέρμ’ αβέβαιο, στις αχτές του βραδινού Θερμαϊκού
πριν τα λαμπιόνια τις νωθρές σκιές τους να φωτίσουν.

Μες στη βαθιά τους τη σιωπή κουρνιάζ’ η τέφρα της καρδιάς
την πρώτη φλόγα, πο’ ’σβησαν πηχτές σταλιές αιμάτου∙
στο ερημικό τους χόλιασμα το χτυποκάρδι τους βραχνό
κι έδωσαν όλη τη ζωή στα χέρια του θανάτου.

Οι συλλογές τους τρέμουλες, σ’ ένα φτερούγισμ’ απαλό,
σε μύρ’ ανθών, που βλάστησαν γύρω σε κλώνια βάτων
–πεταλουδίτσες άτονες με τ’ αραχνένια του φτερά–
γύρη τρυγούν, σε θύμησες χαμένων αισθημάτων.

Πλανιέτ’ η θλίψη ανόνειρη, σ’ άπραγες ώρες ημερών
έγνοιες οχιές, που πνίξανε το γέλιο τους στο κλάμα∙
κι ως ήταν άξιοι, σε καιρούς, γίναν παλιάτσοι ταπεινοί
ρόλους να παίζουν άγραφτους στ’ ανθρώπινό τους δράμα.

Και δεν γεννούν μήτε λαλιές ψίθυρον πόθο τραγουδιού
κι ως τύλιξαν άχνες καημού τη νήπια φαντασία
γουλιές ρουφούν απόγνωσης πίκρα σ’ εκτάσεις μακρινές
και δεν βολεί για λύτρωση να κάμουν μια θυσία.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Ψαράδες

Φαντάσματα μόχτων παλιών στα στήθια τους τ’ αναιμικά
και τη ματιά τους ρίχνουνε στα πλάτια της θαλάσσης.
Κορμιά γερτά, που χάσανε την αρμονία αισθητικά
είναι τα βράδια στον γιαλό... ’ν’ ο Ράμος κι ο Θανάσης.

Φορούν κι οι δυο μαύρα ριγέ πουκάμισα, πο’ ’χουν φθαρεί
απ’ τον καιρό, τυλίγοντας τις λιοκαμένες σάρκες
όταν οι μέρες χάνονται μες στον χειμώνα τον βαρύ
– στο κύμα του Θερμαϊκού π’ αφρόπλεαν οι βάρκες.

Νεκρή μένει στο μέτωπο νιότη θλιμμένη κι ακριβή,
φαρμάκια που την έκαψαν –η θύελλα του βαρδάρη
σε μπόρες ανεμόηχες– κι η τραμουντάνα η βουβή
τόσο π’ αφήσαν στην καρδιά για πάντα τον Γενάρη.

Ξεχνιέται το χαμόγελο στα χείλη τους πολλές φορές
νοσταλγικό κι αθόρυβο, σαν ειρωνείας γαλήνη∙
κι όπως στη θύμηση γυρνάν οι αναμάρτητες χαρές,
την απορία ο λογισμός στην έκφρασή τους χύνει.

Όμοιες σκιές, αμίλητοι λες, καρτερούν να ξαναρθεί
μι’ ολάνθιστη καλοκαιριά τα βρόμια φυρονέρια
κι ως τα σκεβρά τους μάγουλα, π’ ολότελα έχουν μαραθεί,
τα κομπολόγια παίζουνε στ’ αδύναμά τους χέρια...

Μα πριν να πάρουν άτονα τον ίδιο δρόμο ταπεινά,
κοιτούν βαθιά στο πέλαγο ένα πλοίο να μακραίνει
έτσι που σα να χαιρετούν τα ονείρατά τους τα στερνά,
που πάντα ταξιδεύουνε με μια ζωή χαμένη.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Γέρμα

Ξύπνησ’ ο πόνος στην καρδιά την κουρασμένη και ριγά
η σάρκα του η ανήμπορη, π’ αναπαμούς γυρεύει∙
μες σε στενούς ορίζοντες, την ατμοσφαίρα τη βαριά,
το παρελθόν τ’ αγύριστο με το παρόν παλεύει.

Παντού χαμός και μίσεψαν κάποιες ελπίδες μακρινές
κι ως καρτερούσε μι’ άνοιξη ν’ ανθίσει – ολόμοιος κρίνος–
να ’ρθουν χαρές, κατάλευκα πουλιά, ’πό χώρες τροπικές,
γέλιο κρουστό να γίνονταν στα χείλη του κι ο θρήνος.

Μα, σαν κατάρες, ήρθανε μπόρα στην μπόρα οι συφορές,
στα μάγουλα ν’ αφήνουνε του ξεπεσμού τ’ αυλάκια∙
να γίνει στάχτη η φλογερή σπίθα, στα μάτια του τα δυο
κι οι παιδιακίσιες χίμαιρες, στα γηρατειά, φαρμάκια.

Καιρός ήρθ’ αναπάντεχα ν’ αφήσει χιόνια στα μαλλιά
και μια τρεμούλα στ’ άχαρα και σκεβρωμένα χέρια.
Τα πρώτα ξεφαντώματα των αισθημάτων να κοιτά
τώρα βαθιά στις θύμησες, που φύγαν – περιστέρια.

Κι είναι τα βράδια ανόνειρα πάντα στην ίδια τη γωνιά
γερτός, σαν αγαλμάτινος, στη σιωπηλή του ανία∙
κι ως έρχεται μια πένθιμη δύση, ν’ απλώσει τα φτερά,
της μουσικής ο δάσκαλος διασχίζει την πλατεία.

Κι έτσι, στις νύχτες χάνεται, σκιά του ίδιου του εαυτού,
ανόητα κάποιες σέρνοντας ελπίδες των προσώπων
την έκφραση, που γέννησαν κούφιες στιγμές των ημερών
μιαν ειρωνεία συμβατική των αγαθών του κόπων.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Ανθρώπινο

Οι νύχτες σάς εκούρασαν έτσι που ηδύπαθα φιλούν
τα βλέφαρά σας τ’ άρρωστα που φλέγονται και πάλλουν
μες σε χορούς ατέλειωτους νωθρών στιγμών που της σιωπής
τ’ άχρωμα πέταλα κοσμούν την παιδική ομορφιά σας.

Τα μάτια σας στυλώνονται στον ίδιο πάντοτε ουρανό
που συννεφιές τον σκέπασαν θλιμμένες, όμοια ως να ’ναι
γυαλένια, μ’ ακαθόριστο χρώμα που μοιάζει σαν υγρό
χυτό, σε τέφρες άγονες, κάτω απ’ τα δυο σας φρύδια.

Κι ως παίρνουν σκέψεις μάταιες, ώριες στα λόγια σας μορφές
αγνών ερώτων πο’ ’σβησαν και μύθων που δεν ήρθαν,
απλές χαρές, στην άκληρη ζωή που αιστάνεσθε βαριά
και στείρα, σ’ ένα πέλαγο κρύφιων να πλέει ονείρων.

Κι όταν βουβές απόγνωσες η μια την άλλη ακολουθά
να πλάσουν μαύρες στ’ άψογα κορμιά σας καταστάσεις
πριν το λυκόφως, άνθινο στεφάνι ρόδων, στης αυγής
την αίγλη αφήσει, χάνεται κι η πλούσια δύναμή σας.

Τότε ρουφώ την πίκρα σας σταλιές-σταλιές καρτερικά
κι όμοια βαθιά μου αιστάνομαι μέθην αψιά τον πόθο
να με τραβάει τρικλίζοντας προς τον δικό σας τον χαμό
σκόνη κι εγώ να χάνομαι σε ταραχές ανέμων.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Πατόζες

Είναι φορές που συλλογιέμαι
πόσοι δεν ζουν όμοια σε κάμπους
κι απ’ του τραχτέρ τον ίσκιο κάτω
’πά σε γρασίδια λαδωμένα
και σε τσουβάλι ψωμί μαύρο
ελιές μονάχα για προσφάι
νερό ζεστό, θολό και λίγο
γύρω να κάθονται, της ξένης
δουλειάς ο μόχτος ν’ αδερφώνει.

*

Και στ’ Αλωνάρη τα φτερούγια
να ’ρχεται ο λίβας καβαλάρης
τη θερμασιά να ζευγαρώνει
μ’ άχνες που βλάστησαν μαγνάδια
τρεμουλιαστά απ’ της γης το χώμα
το κάμα ως έσκαψε –μαχαίρι–
θαμπό σεντόνι άπλωσ’ ο ήλιος.

*

Στην ερημιά λουφάχτρα σκόνη
τα μέτωπά τους ν’ αυλακώνει
με την αρμύρα του ιδρώτα τους
κάτω απ’ τη θέρμη που φλογίζει
τα κουρασμένα τους κορμιά.
.................................................
Κι όταν έρχονται ζευγολάτες
μ’ αργά βοδάμαξα από πέρα
με συντροφιά χρυσά δεμάτια
κι ως έχουν λιοκαμένα μούτρα
κι αναιμικά και σκεβρωμένα
απ’ την καματερή ζωή τους
στ’ αφεντικά τους πια διαγράφει
τροχιές το πρόσωπο, να βλέπουν
κάποια παράξενη χαρά.

*

Μπρος στην πατόζα αραδιασμένοι
κι ο κυρ-Κωστής, τ’ αφεντικό τους,
να λέει «πιο γρήγορα, παιδιά μου»
λες στάζει από το στόμα μέλι
σε τέντας ίσκιο από κουβέρτα
που τη σκαρώσαν, αν θέλεις πες του,
με τον Μπαλάνο ή όποιον άλλον
στην τίμια πλάστιγγα κοντά.

*

Κι είναι φορές που συλλογιέμαι
–πως δεν βολεί να λησμονήσω–
σε μια χερσιά του κάμπου να ’ναι
βουερό τραχτέρ και μια πατόζα
’πά σε γρασίδια λαδωμένα
και μια χαμένη συντροφιά.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)


Σημείωση ανθολόγου:
Πληροφορίες για τις πατόζες στη σελίδα https://www.ypaithros.gr/xexasmenes-patozes-xypnoun-tiw-mnimes-allis-epoxis/.
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Νοσταλγοί

Καθώς ανώνυμοι κοιτούν τα βραδινά
στο πέλαγο –σκιές– να παν τα πλοία
ν’ αφήνουν σύννεφα τον μαύρο τους καπνό
σ’ ορίζοντες τεφρούς και γκρίζους όμοια
μ’ αστόχαστες ζωγράφων πινελιές.

Με τη ματιά τους κι η ψυχή τ’ ακολουθά
κι αφήνονται βουβοί, στημένοι κάτου,
στα που τρεμίζουνε φανάρια εκστατικοί
αγέρας στα μαλλιά τους ν’ ανεμίζει
– σημαίες που ξεχάσαν οι καιροί.

Κι ως είν’ τα χέρια τους κλεισμένα και δετά
στα πάνινα της φυλακής τους τείχη
λες και κρατούνε της σιωπής τους τον ρυθμό
που χύνει μια σαν πέτρινη γαλήνη
στα μέτωπά τους κάποια συλλογή.

Φαντάζουνε στα σούρουπα τέτοιων στιγμών
σαν πόθοι προδομένοι, σα με γέρμα
σε κουρασμένη καταχνιά τόσο τεφρή
που ένα χαμό σε δύση δοξασμένη
μαλαματένιου ήλιου αναπολούν.

Κι όντας το κύμα πλάθεται μουρμουριστά
πλανιέται, μες στα βάθια τους, του κόσμου
το θρηνολόι για τις αγέννητες χαρές
που στην καρδιά τους κύλησαν λαχτάρες
– σταλαγματιές αιμάτινες κρυφές.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης, Κοιμωμένη

Έπλασ’ η νύχτα στ’ όνειρο χαμόγελα
και φιλντισένια φάνταξαν τα δόντια σου
στ’ αραχνοΰφαντο σκοτάδι. Αγέρινα
δυο στηθολέιμονα λευκά τρεμίζουνε
στης νιότης τον ολόξανθον Απρίλη.

Ολόγυρα, σαν όραμα μετάξινο,
στην πάναγνη μορφή σου κυματίσανε
πλεξούδες και στον ύπνο τον απόκοσμο
την άγια τη σιωπή λες και δεν χόρτασαν
τα μάτια σου στον ίσκιο των βλεφάρων.

Οι νύχτιες, στο κορμί σου το μαρμάρινο,
στιγμές με τους καημούς σου παιχνιδίζοντας
πρωτόλι ένα μελίσσι από χρυσόμυγες
της σύφλογης λαχτάρας σου τ’ αρώματα
στο λάγνο ανασασμό σου θα τρυγήσουν.

’πά στα γυμνά τα χέρια σου τ’ ανάγλυφα
βλαστήσαν κρινοδάχτυλα σα θάματα
και στάξαν μύρο άλικο – σαν πέταλα,
πνοές πεταλουδίσιες καθώς έφυγαν
θερμές απ’ τους ανθούς των δυο χειλιών σου.

Κι απ’ της αυγής τον ήλιο ξεχαστήκανε
χρυσάφινες αχτίδες να φωτίσουνε
τ’ αλλόκοσμο φτερούγισμα των πόθων σου
– κοπάδι περιστέρια που ξυπνήσανε
γλυκά τραγούδια οι χτύποι της καρδιάς σου.

Και πλάθει η νύχτα στ’ όνειρο χαμόγελα
φαντάζουν φιλντισένια και τα δόντια σου
σ’ αραχνοΰφαντο σκοτάδι. Αγέρινα
δυο στηθολέιμονα λευκά τρεμίζουνε
στης νιότης τον ολόξανθον Απρίλη.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
https://www.youtube.com/watch?v=6oDDNrtZ5J4

Το κάστρο του Πλαταμώνα

Άνθος Πωγωνίτης, Πλαταμώνας

Κουρτίνα μοβ η συννεφιά πλαισίωνε τους μακρινούς
ορίζοντες∙ κι είχε απλωθεί μια παγερή γαλήνη
παντού∙ κι ο τρέμουλος γιαλός με τη μουρμούρα του λευκού
κυμάτου, αχός αλλόκοσμου ψαλμού λες κι είχε γίνει.

Ελιές θλιμμένες πο’ ’γερναν τα κλώνια σιωπηλά στη γη.
Βουβή κι η γύμνια φάνταζε στα πένθιμα πλατάνια.
Κι αναπολούσε θρυλικούς καιρούς και το κισσόπλεχτο
κάστρο που καθρεφτίζεται σε θάλασσες κι ουράνια.

Όμως, εσείς που κρύβετε μες στην ψυχή σας θεϊκές
λαχτάρες κι ολοπάρθενο χιμαιρικό μεθύσι
γέλιο σκορπίσατ’ άνθινο στη χειμωνιάτικη ερημιά
κι ένας μου πόθος στην καρδιά τον νόστο έχει ξυπνήσει.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Άνθος Πωγωνίτης: Τεντελίνες

Είναι μια σειρά τραγουδιών, χαρισμένα στη μάνα μου που ζει στον Αϊ-Κοσμά του Πωγωνιού.

I


Μεθάει ο νους σου στ’ όνειρο και φτερουγίζουν στην καρδιά
κρυφές πεθύμιες που γεννούν της μοναξιάς σου οι ώρες∙
σταυρώνουν στον ορίζοντα τα μάτια σου με τις οξιές
του Πάπιγκου που δέρνονται μες σε βουνίσιες μπόρες.

Στητή μπρος στο παράθυρο τ’ ολάνοιχτο σαν προσευχή
στο φως του ήλιου πο’ ’ρχεται με την καινούρια μέρα
με τις αχτίδες σμίγουνε τα πλούσια γκρίζα σου μαλλιά
και παιχνιδίζουν ξέπλεγα στο πέρασμα τ’ αγέρα.

Κι ως τα ρεμβά σου βλέφαρα πεταλουδίζουν, μια θολή
ματιά χαϊδεύει ολόγυρα τον κάμπο που σωπαίνει
κι απ’ τον ατάραχο ουρανό κάποια γαλήνη ως τα νερά,
τα πάντα πένθιμα νερά, της στέρνας κατεβαίνει.

Τα κλώνια που στο σάλεμα ψίθυρο αφήνουν τραγουδιού
υφαίνουν μες στα στήθια σου την αγωνία σα βράδυ∙
σταλιές κι οι νόστοι επότισαν την έρμη που θρηνεί ψυχή
μια αγάπη μες σ’ ανάμνησες – φωτιάς τεφρό σημάδι.

Σκεπάζει κι η βαθύσκιωτη δράνα την άχαρην αυλή,
χορταριασμένους πο’ ’χτισαν βωμούς τα λιθοσώρια.
Δεν ξαναπαίζουν τα παιδιά – κι ως κουφαλιάσαν οι σκαμνιές
μήτ’ άνοιξες δεν έρχονται και μήτε χινοπώρια.

Μάταια λευκούς χαιρετισμούς έχουν στα κλώνια οι μυγδαλιές
και τα πουλιά στήνουν χορούς σε λουλουδιών μεθύσι.
Μες στην καρδιά σου ανθίζουνε μόνο παράπονα κρυφά
κάτι κρυφά παράπονα που η ορφάνια έχει ξυπνήσει.

Από τη συλλογή Οι σκελετοί των ονείρων (1939)
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


 

Search Tools