εξαπίνης, εξ απίνης, εξ απήνης ή εξαπήνης;
Ανευρέσεις ακόμη και για: εξ' απίνης, εξ' απήνης (με απόστροφο)
εξαπίνης επίρρ. (αρχαιοπρ.) χωρίς να το περιμένει κανείς· κυρ. στη φρ. καταλαμβάνω (κάποιον) εξαπίνης: με κατέλαβε εξαπίνης και δεν ήξερα τι να του απαντήσω συν. ξαφνικά, απροσδόκητα, αιφνίδια. [ετυμ. αρχ., αγν. ετύμου. με μορφολ. σχηματισμό παρόμοιο προς το εξαίφνης).
ΛΝΕΓ
εξαπίνης [eksapínis] επίρρ. : (λόγ.) απροσδόκητα, συνήθ. στη λόγια έκφραση καταλαμβάνω* κπ. ~. [λόγ. < αρχ. ἐξαπίνης]
ΛΚΝ
....όταν π.χ. ο αρχιεπίσκοπος στην πανταχούσα του κατά του μονοτονικού γράφει "εξ απήνης" τι κάνει; Υπερδιόρθωση ή δήλωση γλωσσοπολιτικής ταυτότητας; Μάλλον το δεύτερο. (Διότι βέβαια η λέξη "εξαπίνης" πάντα γραφόταν και απήνη ήταν ένα αμάξι που το έσερναν μουλάρια ή κάτι τέτοιο).
http://linguarium.blogspot.com/2007/04/blog-post_29.html
«εξαπίνης»(=άξαφνα): γράφεται ως μία λέξη και με γιώτα, ήδη από τον Όμηρο. Το «εξ' απίνης» είναι λάθος.
http://twitter.com/orthografos/status/11817479841
ἀπήνη [ᾰ], ἡ,
four-wheeled wagon, drawn by mules, ἡμίονοι ἕλκον τετράκυκλον ἀπήνην Il.24.324, cf. Od.6.57 with 69,72,73,82; much the same as ἅμαξα, cf. Il.24.266 with 324, Od.6.72 with 73: of a racing-car, drawn by mules, ἡμιόνοις ξεστᾷ τ' ἀπήνᾳ Pi.P.4.94, cf. O. 5.3, Arist.Fr.568; ἦν γὰρ δὴ ἀπήνη . . ἡμιόνους ἀνθ' ἵππων ἔχουσα Paus. 5.9.2.
later, any car or chariot, A.Ag.906, S.OT753; ἀ. πωλική ib.803; war-chariot, Str.4.5.2; cf. καπάνα.
metaph., any conveyance, νατα ἀ. ship, E.Med.1123; πλωταῖς ἀπήνῃσι Lyr.Adesp.117 ( = Trag.Adesp.142); τετραβάμονος ὡς ὑπ' ἀπήνας, of the Trojan horse, E.Tr.517 (lyr.).
metaph., like ζεῦγος, pair, e.g. of brothers, ἀ. ὁμόπτερος Id.Ph.329 (lyr.).
in pl., the alae nasi, Poll.2.80.
LSJ
ἐξαπῐ/ν-ης, Dor. and Aeol. ἐξάπῐν-ας,
= ἐξαίφνης, Il.15.325, Alc.27, Pi. P.4.273, Hdt.1.74,87, Hp.Acut.28, Epicur.Nat.14.8; never in Trag., sts. in Att., as Ar.Pl.336,339,815, Th.1.50, Nicol.Com.1.6:—with a Subst., ἔαρ ἐξαπίνας sudden spring, Theoc.9.34.
LSJ
ξυνέβη τε τῷ ἀδοκήτῳ καὶ ἐξαπίνης
ἀμφοτέρωθεν τοὺς Ἀθηναίους θορυβηθῆναι, καὶ τὸ μὲν
εὐώνυμον κέρας αὐτῶν τὸ πρὸς τὴν Ἠιόνα, ὅπερ δὴ καὶ
προυκεχωρήκει, εὐθὺς ἀπορραγὲν ἔφευγεν· καὶ ὁ Βρασίδας
ὑποχωροῦντος ἤδη αὐτοῦ ἐπιπαριὼν τῷ δεξιῷ τιτρώσκεται,
καὶ πεσόντα αὐτὸν οἱ μὲν Ἀθηναῖοι οὐκ αἰσθάνονται, οἱ
δὲ πλησίον ἄραντες ἀπήνεγκαν.
Thucydides Hist., Historiae, Book 5, chapter 10, section 7, line 3
« Last Edit: 09 Jun, 2010, 12:35:50 by spiros »