Ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο στο γραπτό αλλά και τον προφορικό λόγο των τελευταίων δεκαετιών είναι η άστοχη και συνάμα άμετρη χρήση του πληθυντικού αριθμού ορισμένων ονομάτων. Στο συγκεκριμένο τομέα «διαπρέπουν» προπάντων άνθρωποι προερχόμενοι από το χώρο της πολιτικής και της δημοσιογραφίας, που έχουν ίσως την ψευδαίσθηση ότι με αυτόν τον τρόπο δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα και αξία στις θέσεις και τα επιχειρήματά τους.
Τα παραδείγματα λανθασμένης χρήσης του πληθυντικού διαφόρων αφηρημένων ουσιαστικών (θηλυκών ως επί το πλείστον) αφθονούν σε βαρύγδουπα αλλά κενά λόγια πολιτικών, καθώς και σε ουκ ολίγα δημοσιογραφικά κείμενα των εφημερίδων και του Internet. Δυστυχώς, ηχούν πλέον παράξενα και ενοχλητικά μόνο στ’ αφτιά εκείνων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το ζήτημα της γλώσσας με τον προσήκοντα σεβασμό.
Πρακτικές, συμπεριφορές, λογικές, νοοτροπίες, πολιτικές, στρατηγικές, τακτικές, δομές, εντάσεις και ρυθμοί έχουν πλέον γίνει αναπόσπαστο τμήμα του πολιτικού λόγου και των δελτίων ειδήσεων: «Η υποχώρηση του κόμματος στις δημοσκοπήσεις είναι απόρροια των διχαστικών πρακτικών και συμπεριφορών που εμφανίστηκαν πρόσφατα στο εσωτερικό του», «Με τέτοιες αναχρονιστικές λογικές και νοοτροπίες δεν είναι δυνατόν να ξεπεράσει η οικονομία μας την κρίση», «Οι πολιτικές που εφαρμόζει η κυβέρνηση επιβάλλονται από διεθνείς ελεγκτικούς μηχανισμούς», «Οι προσωπικές στρατηγικές και οι παλαιοκομματικές τακτικές στην προσέγγιση και την αντιμετώπιση των προβλημάτων οδήγησαν την παράταξη στο σημερινό αδιέξοδο», «Το συγγραφικό έργο του πραγματεύεται το ζήτημα των παραδοσιακών πατριαρχικών δομών της ελληνικής κοινωνίας», «Η παρούσα ιστορική μελέτη εξετάζει τις εντάσεις στις σχέσεις των δύο χωρών κατά τη μεταπολεμική περίοδο», «Τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς».
Ας επιχειρήσουμε τώρα να απαγκιστρωθούμε από την επιρροή της ξύλινης αυτής γλώσσας, που μαϊμουδίζουν ασυλλόγιστα πολιτικοί και δημοσιογράφοι: «Η υποχώρηση του κόμματος στις δημοσκοπήσεις είναι απόρροια των διχαστικών τρόπων δράσης και ειδών συμπεριφοράς που εμφανίστηκαν πρόσφατα στο εσωτερικό του», «Με τέτοια αναχρονιστική λογική και νοοτροπία δεν είναι δυνατόν να ξεπεράσει η οικονομία μας την κρίση», «Η πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση επιβάλλεται από διεθνείς ελεγκτικούς μηχανισμούς», «Ο γενικός σχεδιασμός επί τη βάσει προσωπικών και μόνον κριτηρίων και η παλαιοκομματική μέθοδος προσέγγισης και αντιμετώπισης των προβλημάτων οδήγησαν την παράταξη στο σημερινό αδιέξοδο», «Το συγγραφικό έργο του πραγματεύεται το ζήτημα της παραδοσιακής πατριαρχικής δομής της ελληνικής κοινωνίας», «Η παρούσα ιστορική μελέτη εξετάζει την ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών κατά τη μεταπολεμική περίοδο», «Τα λεγόμενα κόκκινα δάνεια αυξάνονται με ταχύτατο ρυθμό» (ρυθμοί ή τεχνοτροπίες υπάρχουν μόνο στις καλές τέχνες).
Εννοείται ότι σε φράσεις όπως «Μας ζήτησε να ξεπεράσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς», «Η ανεργία έχει ολέθριες επιπτώσεις στις ζωές πολλών ανθρώπων» και «Μολονότι είναι αδέλφια, έχουν εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες», ο πληθυντικός δεν έχει θέση και επιβάλλεται να αντικατασταθεί από τον ενικό: «Μας ζήτησε να ξεπεράσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό», «Η ανεργία έχει ολέθριες επιπτώσεις στη ζωή πολλών ανθρώπων» και «Μολονότι είναι αδέλφια, έχουν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα».
Βαγγέλης Στεργιόπουλος
Γλωσσικές απορίες: Πληθυντικός… κενός περιεχομένου - Ειδήσεις - Πολιτισμός - in.gr