ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΑ -ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΛΕΞΕΩΝ
ΣΥΓΚΟΠΗ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ
1. Στον δόκιμο γραπτό λόγο αποφεύγεται η συγκοπή λέξεων. Γράφουμε:
Θεσσαλονίκη, δεσποινίς, λογαριασμός, κεφάλαιο, δηλαδή, Φεβρουάριος, Παλαιά Διαθήκη, βορειοανατολικός άνεμος - όχι: Θεσσ/νίκη, δ/νις, λ/σμος, κεφ., δηλ., Φεβρ. Π.Δ., Β.Α.
2. Από τις καθιερωμένες βραχυγραφίες χρησιμοποιούμε μέσα στο κείμενο μόνο τις: κτλ. (και τα λοιπά), π.χ. ή λ.χ. (παραδείγματος χάρη ή λόγου χάρη), π.Χ., μ.Χ. (προ Χριστού, μετά Χριστό), π.μ., μ.μ. (προ μεσημβρίας, μετά μεσημβρία - προς θεού όχι: μετά μεσημβρίας).
Όλες τις άλλες καθιερωμένες βραχυγραφίες τις χρησιμοποιούμε μόνον ως στοιχεία παραπομπών, όχι μέσα σε συνεχές κείμενο. Γράφουμε:
τα χειρόγραφα του Αγίου Όρους - όχι: τα χγ. του Αγίου Όρους·
το εμβαδόν του τριγώνου - όχι: το εμβ. του τριγώνου·
ο Σεφέρης ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτωρ - όχι επίτιμος δρ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στις παραπομπές οι καθιερωμένες βραχυγραφίες γράφονται ως εξής:
βλ. = βλέπε,
πρβ. = παράβαλε,
σ. = σελίδα,
στ. = στίχος,
σημ. = σημείωση,
κεφ. = κεφάλαιο,
τομ. = τόμος,
ο.π. = όπου παραπάνω ή όπου παραπέμψαμε,
κ.ε. = και εξής,
χγ. = χειρόγραφο.
3. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούμε μέσα στο κείμενο τακτικό αριθμητικό με αραβικό αριθμό, προσθέτουμε ή τη συλλαβή
-ος-η-ο ή μία τελεία. Γράφουμε:
εικοστός αιώνας, εν ανάγκη μόνον:
20ός αιώνας ή
20. αιώνας.
Όταν μία χρονολογία θεωρείται αβέβαιη, προτάσσουμε στον αραβικό αριθμό ερωτηματικό:
;470 π.Χ.
4. Στην περίπτωση που θέλουμε να δηλώσουμε το περίπου μιας χρονολογίας, προτάσσουμε στον αραβικό αριθμό το μεικτό αριθμητικό σημείο ±:
± 470 πΧ (περίπου το 470 π.Χ.) ή, με λατινική ορολογία, CIRCA 470 π.χ.
ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
1. Οταν έχουμε διπλομορφία ή πολυμορφία μιας λέξης, προτιμούμε τον λιγότερο αλλαγμένο, δόκιμο νεοελληνικό τύπο της.
Στον επιστημονικό και δημοσιογραφικό λόγο λέμε και γράφουμε:
ακόμη - όχι: ακόμα·
μέσα - όχι: μες·
εμπρός - όχι: μπρος·
έξαφνα ή
ξαφνικά - όχι: άξαφνα ή ξάφνου·
τουλάχιστον - όχι: τουλάχιστο·
πιθανόν (επίρρημα) - όχι: πιθανό·
μόνο ή
μόνον - όχι: μονάχα·
εβδομάδα - όχι: βδομάδα·
ξυράφι - όχι: ξουράφι·
βαλανιδιά - όχι: βελανιδιά·
βελόνη -όχι: βελόνα·
μάγειρας ή
μάγειρος - όχι: μάγερας·
δεσποινίς - όχι: δεσποινίδα·
ανεμώνη -όχι: ανεμώνα·
κορυφή - όχι: κορφή·
βοή - όχι: βουή·
υψηλός και
ψηλός - όχι: αψηλός·
καρδιακός και
εγκάρδιος - όχι: γκαρδιακός·
γεμάτος -όχι: γιομάτος·
ακέραιος - όχι: ακέριος·
εξομολογώ - όχι: ξομολογώ·
αποστέλλω - όχι: ξαποστέλνω·
απαθανατίζω - όχι: αποθανατίζω·
διασαφώ (και διασάφηση) - όχι: διασαφηνίζω (και διασαφήνιση).
Οι προηγούμενοι κανόνες δεν ισχύουν κατ' ανάγκη στη λογοτεχνική γλώσσα, η οποία συχνά δείχνει προτίμηση σε συγκεκομμένους ή ιδιωματικούς τύπους.
2. Οι προηγούμενοι κανόνες δεν ισχύουν και σε στερεότυπα λεκτικά σχήματα (παροιμίες, γνωμικά και τα όμοια), τα οποία λέγονται και γράφονται με την καθιερωμένη τους μορφή.
πίσω μπρος - όχι: πίσω εμπρός·
γκαρδιακός φίλος - όχι: εγκάρδιος φίλος·
ξαποστέλνω (διώχνω) κάποιον - όχι: αποστέλλω κάποιον·
ξαστοχώ (ξεχνώ) - όχι: αστοχώ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Όταν φιλοξενούμε στον γραπτό λόγο παραθέματα από κείμενα της αρχαίας, της καθαρεύουσας και της δημοτικής, διατηρούμε τη μορφή των λέξεων ως έχει.
[
Επιστροφή στα περιεχόμενα του Εγκολπίου της ορθής γραφής]