Πάνος Θασίτης

[wings]

Πάνος Θασίτης, Η πόλη

[Ενότητα Τ’ αδέσποτα]

Φίλοι των φίλων στα τηλέφωνα
απόψε πού θα πάμε;

Από τη συλλογή Σχιστολιθικά (1983)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Γένεση 2

[Ενότητα β']

Σώσον –πάλι– Κύριε το λαό σου
Άνοιξέ του τα μάτια
Κάνε τη μέρα-μέρα
Νύχτα τη νύχτα
Στάσου στη μέση, κράτησέ τες –σαν πρώτα–
Χωριστά.

Πού το φως
Πού το σκοτάδι
Να ξέρουμε.

–Εμείς οι πιστοί τελοσπάντων!

Από τη συλλογή Ελεεινόν θέατρον (1980)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Να προσπαθήσει

[Ενότητα Τ’ αδέσποτα]

Πληρώνοντας όσα όσα.
Να προσπαθήσει πάλι να ταξιδέψει.

Μ’ αυτό ή τ’ άλλο ζωγραφισμένο καράβι.

Από τη συλλογή Σχιστολιθικά (1983)

[λinaπ]

Τόσο απλό και τόσο σύνθετο, τόσο όμορφο!

[wings]

Πάνος Θασίτης, Υπόθεση

[Από την ενότητα Τ’ αδέσποτα]

Όταν βρέχει στο πέλαγος τη νύχτα
ο θόρυβος της βροχής
ενώνεται με τον θόρυβο του νερού.

Πιο ψηλά θα συναντούν τις ροές των πουλιών
τ’ ανεπαίσθητο ρεύμα των ψυχών που περνούνε.
(Υπόθεση που διαψεύδεται απ’ τα πράγματα.)

Από τη συλλογή Σχιστολιθικά (1983)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Το φως

[Ενότητα Πράγματα 2]

Τώρα το φως το ρίχνουν στα κασόνια
το καρφώνουν και το πάνε.
Οι πράκτορες εισπράττουν τα ναύλα
χωρίς να το δουν∙ οι παραλήπτες το μοιράζουν
χωρίς να το δουν

Αθέατα χέρια
το συνάζουν πάλι στα κατώγια.

Από τη συλλογή Πράγματα 2 – Αριθμοί (1962)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Αφροδίτη 2004

[Ενότητα Τ’ αδέσποτα]

Σπάνοντας το τεχνητό μονοκύτταρο
αναβλύζεις μέσ’ από λόχμες πλαστικές.
Θάλλεις σ’ ανύπαρκτα χώματα
σ’ αλγεβρικά πεδία.

Τις νύχτες χύνεις στα μάτια σου αλουμίνιο
λάμπεις στις πίστες φθοριούχα
Δεν ξέρεις τι θα πει γιασεμί.
Κάνεις το σημείο του έρωτα
κι εκσπερματώνεις σταθερά ορυκτέλαιο.

Από τη συλλογή Σχιστολιθικά (1983)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Θαλασσινό φεγγάρι

[Ενότητα Πράγματα 2]

Του φεγγαριού βροχή ασημένια
πάνω στους μεθυσμένους ώμους του νερού
ως πέφτεις, από το σιωπηλό της πλώρης μας δρεπάνι
θερισμένη, πιο βαθιά
κι απ’ τη θνητή ψυχή μας φτάνεις.

Στενάζοντας σε δέχεται ο βυθός κι ανοίγει
Κύμα το κύμα η άμμος σε φιλεί
Όλα τα δάση των φυκιών λυσίκομα κυλούνε
και κυλούνε αγκαλιασμένα.

Κι ο πελαγίσιος Πάνας ο ερμαφρόδιτος ο αχτινωτός
στα βουβά των κοχυλιών κατώφλια σκούζει.

Από τη συλλογή Πράγματα 2 – Αριθμοί (1962)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Επιτυχόντες

Άγομεν ηλικίαν ώριμον
Ορθώς φρονούμεν
Ορθώς καθήμεθα –και ασφαλώς–
Δικαίως κεραυνοβολούμε τους παρίες
Σεβάσμιοι –και τρομεροί αν χρειαστεί– τοις πάσι.

Εμείς, δεν είμαστε άνθρωποι τυχαίοι.
Εδώ να φτάσουμε, ν’ αρπαχτούμε απ' εδώ
να κρεμαστούμε ασθμαίνοντας, να επιπλεύσουμε όπως-όπως,
τι δεν απεμπολήσαμε,
θέλοντας μη θέλοντας τι δεν επράξαμε, οι καημένοι.

*

Ενάρετα γηράσκοντες, άξια διοικούντες τώρα
και –φυσικά– γενναία μισθοδοτούμενοι,
απ’ τον Ταμία - Ήλιο.

Από τη συλλογή Ελεεινόν θέατρον (1980)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=V-warPq3h0M]

Βασίλης Παπακωνσταντίνου & Άλκης Αλκαίος, Για το αδύνατο ικανοί
(τραγούδι: Μαρία Δημητριάδη / δίσκος: Αύριο (1996))

Πάνος Θασίτης, Οι τελευταίοι των Μοϊκανών

Στους φίλους

Άνοιξαν οι πύλες
απροσδόκητα,
όμως χωρίς βιάση καμιά,
βουβές∙
–μόνον οι πιο ευαίσθητοι άκουσαν κάτι,
σαν πτώση εντόμου, στο δάπεδο, νεκρού∙
και διάβηκεν η συντροφιά μας.

Βήματα σταθερά, καθαρά περιγράμματα,
μέταλλα στα μάτια
εμείς, σταθήκαμε στην αγορά – οι έμποροι είχαν φύγει∙
κάτι περαστικοί συνάχτηκαν σ' ένα γύρο σκοτεινό.
Ο πιο λαμπρός μας πάει μπροστά και λέει:
«Τώρα ο τρομερός χαλκός των σαλπίγγων θα ηχήσει,
αποσύρεται το τίμιο βάρος μας
κι απ’ τον φτωχό τελώνη κι από τον φαρισαίο∙
ωραίοι άνθρωποι, η ζωή σας δεν είχε τόπο για μας,
ήταν πιο μικρή από μας, αφού δεν έχει πίστη
να πολλαπλασιάζεται, να διαρκεί
ή ν’ απατά
και δεν αντέχει στον καθρέφτη.
Δεν έχει αγνότητα και σαπίζει
θεούς δεν έχει μήτε καν να τους πυροβολεί
μήτε φως αγάπης άπτεται αυτής∙
Αποσυρόμαστε νικώντας – νικώντας;»

Ήταν η φωνή του ένας ρυθμός κυκλικός,
αδιάκοπος, απαλός
τρομερός,
διαπερνούσε το κάθε τι:
ήταν για τη γη και για τον ουρανό.
Κάποιοι κίνησαν να ’ρθουν
να προστεθούν στη συντροφιά μας
«Μη μας εγγίζετε
μη μας ακολουθείτε
μη μας βλέπετε
μη μας ενθυμείσθε.

Είμαστε ανεπανάληπτοι.»

Από τη συλλογή Πράγματα (1957)

[banned]

Πριν ένα μήνα περίπου, σ' αυτό το νήμα μιλούσαμε για ψευδαισθήσεις και για αυταπάτες. Μια μεγάλη και παρήγορη αυταπάτη είναι για τη μοναδικότητα μιας γενιάς. «Οι τελευταίοι των Μοϊκανών», οι «ανεπανάληπτοι», κ.ο.κ. Από μια άποψη όλοι είναι μοναδικοί και ανεπανάληπτοι. Και όλα. Βλέπε και Ηράκλειτο. Από μια άλλη όμως, κατά τον Παρμενίδη, τίποτα ουσιαστικά δεν αλλάζει.

Η γενιά της Ε.Π.Ο.Ν. και η πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά (Αναγνωστάκης, Κύρου, Θασίτης, Φωτιάδης αλλά και Λειβαδίτης, Πατρίκιος, Κατσαρός, Δούκαρης, και τόσοι άλλοι) ήταν μια σπουδαία γενιά. Εμπνευσμένη, αγωνιστική, προοδευτική, ελπιδοφόρα. Μια γενιά που τσακίστηκε μαζί με τα όνειρά της. Και σήμερα όμως, με εντελώς διαφορετικές συνθήκες, το λέω με βεβαιότητα, υπάρχουν σπουδαία παιδιά. Όπως υπήρχαν και πριν από τη γενιά του Θασίτη. Θα υπάρχουν και αύριο. Μπορεί να μην τα ξέρουμε, μπορεί να μην τα αναγνωρίζουμε, μπορεί να τα συγκρίνουμε με πράγματα ανόμοια της δικής μας εποχής, αυτά όμως υπάρχουν.

Οι Μοϊκανοί δεν χάθηκαν, κι αν χάθηκαν, θα ξαναγεννηθούν. Αυτή είναι η νομοτέλεια της ζωής. 

[wings]

Ναι, είναι θαυμάσια αυτή η πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά. Και οφείλω να πω ότι μου αρέσει πολύ ο τρόπος που γράφει ο Πάνος Θασίτης. Θαρρώ πως χαρακτήρισα πριν από μήνες «στιβαρή» την ποίησή του. Όλα του τα ποιήματα είναι ξεκάθαρα και γεροδεμένα και ποτέ δεν ξεφεύγει από αυτό που έχει κατά νου να πει.

Κυρίως, όμως, ο κάθε ποιητής μας της γενιάς αυτής έχει τη δικιά του φωνή και ίσως επειδή πολλά είχαν δει τα μάτια τους και ζήσανε δύσκολες στιγμές, δεν διστάζουν να πουν τα πράγματα με το όνομά τους (ακόμα και στις πιο τρυφερές αράδες τους ή τις πιο ερωτικές) και συχνά ακούγονται προφητικοί οι στίχοι τους.

[wings]

Πάνος Θασίτης, Ο σοβάς

[Από την ενότητα Πράγματα 2]

Σώριασαν τα χαρτιά
επάνω στα χαρτιά
λόγια και λόγια
στα λόγια∙
τις παλιές σκεπάσαν
με καινούριες μάσκες
με άλλον ασβέστη
τον ασβέστη.

Είπαν φωλιές
τους τάφους των πουλιών,
ψηλά σκορπίσαν τα φτερά τους
κι είπαν –φωνάζαν– πως είναι
πουλιά
οι άδειοι ίσκιοι.

Μόνο τ’ αγάλματα
μείναν αγάλματα
δείχνουν ποιοι είμαστε
μας παίρνουν, αμίλητοι άγγελοι,
τις νύχτες στα φτερά τους.

Από τη συλλογή Πράγματα 2 – Αριθμοί (1962)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Η μαρμαρωμένη

Περιμένοντας το μεγάλο νερό,
άδειο γαλανό, κεφάλι
και το φεγγάρι μελανιασμένο
στις αλυσίδες
και το καράβι στο κοιμητήρι.

Πίσω απ’ το μαύρο τοίχο
που στέκεσαι και κοιτάζει,
τίποτε πια δεν περνάει.

              *
Μαρμαρωμένη βουλιάζεις αλλού.

Από τη συλλογή Εκατόνησος (1971)

[wings]

Πάνος Θασίτης, Μαθήματα

Η λέξη Ελευθερία είναι σχετική, Ελλάς
επίσης σχετική – αυτό το παραδέχονται όλοι.
Κόβοντας κάτι από τη μια, προσθέτοντας στην άλλη κάτι,
τουλάχιστον φαινόμαστε –κι εν μέρει είμαστε–
και φιλελεύθεροι κι εθνικοί συνάμα.

Αν κάποιοι βλάπτονται απ’ τα μέτρα μας, οι άλλοι ωφελούνται
κι αν μερικοί μεμψιμοιρούν, στραβοκοιτούν ή έστω κάνουν που αντιδρούνε
αυτό το επιτρέπουμε, το ενθαρρύνουμε αυτό – με μέτρο.
Εμείς στενά δεν ερμηνεύουμε τ’ άγια των αγίων!

Άμα το παρακάνουν όμως κι αρχίσουν τις φωνές
τα «κλέφτες» «τύραννοι» τα «κάτω» κι άλλα που τα συνηθίζουν
και βγουν στους δρόμους συν γυναιξί και τέκνοις
και τα λένε στ’ ανοιχτά και πια δεν παίρνουν από λόγια κι απ’ αστεία,
ορμούν οι γυμνασμένοι νόμοι σα σκυλιά και τους κατασπαράζουν,
γονατιστοί στις πλάκες έλεος ζητούν, ομολογούν οι άθλιοι το λάθος
το διαλαλούνε στις πλατείες.

– Όχι, θα παίξουμε εν ου παικτοίς!

Από τη συλλογή Ελεεινόν θέατρον (1980)