Αλεξάνδρα Μπακονίκα

[wings]

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Μέσα στην κίνηση

Ξέφυγε τη στενή πολιορκία των ανθρώπων,
ξεγέλασε τους φωτογράφους
κι ύστερα χάθηκε αθόρυβα
στους πολυσύχναστους δρόμους∙
πότε πότε σφυρίζοντας
το ξεχασμένο τραγουδάκι
ή κάποιο τρελό ρυθμό της εποχής
να ξεγελάσει την πολιορκία
οποιασδήποτε μελαγχολίας,
κι ας είχε στο νου του
το λίγο χρόνο που έμενε
να διαγράψει χαρτιά, τηλεγραφήματα
απεγνωσμένους έρωτες.

Όταν συναντηθήκαμε με ρώτησε:
«Λοιπόν η κατάσταση
όπως πάντα ενθαρρυντική;»

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)

Η συλλογή αυτή είναι η πρώτη της Αλεξάνδρας Μπακονίκα και τυπώθηκε όπως και οι δύο επόμενες για τις εκδόσεις Διαγωνίου (του Ντίνου Χριστιανόπουλου) με εξώφυλλα φιλοτεχνημένα από τον Κάρολο Τσίζεκ.

[wings]

Το παλιό σιντριβάνι στην πλατεία Σιντριβανίου.

«Θεσσαλονίκη | Ιστορία της πόλης και του Δήμου», ιστορικοί συγγραφείς, εποπτεία Ν. Κ. Μουτσόπουλος, σύμβουλος έκδοσης Ν. Καραμανλής, επιμελητής έκδοσης Αρ. Κεσόπουλος, φωτογραφίες εκδ. Αλέξανδρος, αρχείο καρτών Ν. Χόρμπου, Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης και άλλες, εκδ. Αλέξανδρος
Πηγή: Δήμος Θεσσαλονίκης



Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Πλατεία Σιντριβανίου

Ένα κομψοτέχνημα το σιντριβάνι
με τον ψηλό οβελίσκο και τις γωνίες του
φωτισμένο τη νύχτα.
Γύρω η πλατεία του, κι ό,τι λίγο φαίνεται
από τις συστάδες των δέντρων της Ευαγγελίστριας
και την άνω πόλη που ανηφορίζει.
Το βλέπω στο πέρασμά μου
από έναν κάθετο δρόμο εκεί γύρω –
και είμαι ξεθεωμένη
έχοντας μόλις τελειώσει το ωράριο
στο επάγγελμα που κάνω.

Από τη συλλογή Παρακαταθήκη ηδυπάθειας (2000)

[wings]

Βαγγέλης Γιαννάκης, Λήμνος (ορχηστρικό) - YouTube

Βαγγέλης Γιαννάκης, Λήμνος (ορχηστρικό / δίσκος: Ιχνογραφίες (2004))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Θαλασσινό ταξίδι

Το καράβι ξεκίνησε από Θεσσαλονίκη
για Λήμνο τα μεσάνυχτα.
Υπήρχε τόσο πλήθος κόσμου
ώστε μόλις πρόλαβα να πιάσω κάθισμα στο κατάστρωμα.
Για να μη χάσω τη θέση μου
αναγκάστηκα να περάσω εκεί όλο το βράδυ.
Την απόλαυση του ταξιδιού και τη διάθεσή μου
τη χάλασε μια παρέα νεαρών.
Άξεστοι και βίαιοι. Οι άγριες φωνές τους,
οι κραυγές, τα φτηνά αστεία τους
στιγμή δεν σταμάτησαν στο κατάστρωμα
μέχρι να ξημερώσει.
Οι άγριες φωνές τους ξέθαβαν βαθιά μου τραύματα
από αδυσώπητη βία και βαναυσότητα
που έχω υποστεί στη ζωή μου.

Από τη συλλογή Πεδίο πόθου (2005)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=aQuuNIAFCQ8

Τάκης Μουσαφίρης, Άνθρωπος είσαι και λυγάς
(τραγούδι: Στράτος Διονυσίου / δίσκος: Εγώ ο ξένος (1988))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Συστέλλεται

Το μυστικό και ανεκδήλωτο πάθος του
γι’ αυτήν θεριεύει.
Χαμηλοβλέπει εξαιτίας της.
Έγινε άλλος άνθρωπος.
Από άνδρας δυνατός στη μορφή και την ψυχή,
τώρα χαμηλοβλέπει, μελαγχολεί και συστέλλεται.

Από τη συλλογή Μαυλιστικά (1997)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=TAJJGBfjnTA

Χάρις Αλεξίου, Για ένα ταγκό (δίσκος: Ένα φιλί του κόσμου (1997))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Τα τραγούδια

Ο ερωτισμός ξεχύνεται
εκεί που δεν το περιμένεις.
Όχι μόνο στο πρώτο ταξί
αλλά και στα επόμενα που χρειάστηκα
έπαιζε μουσική μ’ ερωτικά τραγούδια.

Η ανάγκη και οι έγνοιες της μέρας
μου αμβλύνουν τις αισθήσεις,
τις εχθρεύονται, τις αμπαρώνουν,
κι όμως μέσα στην αγωνία
και την απάνθρωπη κίνηση
η μουσική ήταν τρυφερή
κι ακαταμάχητη συνάμα,
κι από το άκουσμά της γλίστρησε
γλυκιά επιθυμία γι’ αγαπημένο πρόσωπο.

Από τη συλλογή Το γυμνό ζευγάρι και άλλα ποιήματα (1990)

[wings]

Ελένη Δήμου ~ Ετοιμάζω ταξίδι ☆lop☆ - YouTube

Τάκης Μπουγάς & Μάνος Τσιλιμίδης, Ετοιμάζω ταξίδι
(τραγούδι: Ελένη Δήμου / δίσκος: Α & Β προβολή (1984))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Σύντομο ταξίδι

Όση ώρα ήμουν μαζί της
ήταν απασχολημένη στο τηλέφωνο.
Προσπαθούσε να αγοράσει φτηνό εισιτήριο
για ένα σύντομο ταξίδι στο εξωτερικό.
Το αποφάσισε ξαφνικά
και δυσκολεύονταν να βρει θέση.
Στα ενδιάμεσα της τηλεφωνούσαν
διάφοροι φίλοι,
ακόμη και παλιές της αγάπες.
Παλιές αγάπες που ζητιάνευαν
για μια συνάντηση.
Μ’ ευγνωμοσύνη έγινα θεατής στις δοσοληψίες της.
Δοσοληψίες της φυγής, της ξενοιασιάς
και του απρόοπτου.

Από τη συλλογή Θείο κορμί (1994)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=oeZhLPJm4Qs

Αρλέτα, Νησί μέσα στην πόλη (δίσκος: Άσε τα κρυφά κρυμμένα (1991))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Κινήσεις μέσα στην ομίχλη

Η υγρασία γίνεται πιο έντονη το πρωί,
κάτι σαν πάχνη που θολώνει
όταν κοιτάξεις στον καθρέφτη
τις λεπτομέρειες και την ασκήμια που συνήθισες.

Είναι βαριά τα λόγια,
και πιο πολύ όταν οι άνθρωποι
γίνονται ανυπόφοροι,
κι είναι μια ζωή μετρημένη
που αλλάζει,
αν κι αυτό πρέπει κάποτε
να το αποδείξεις.

Σε λίγο έρχεται η Στέλλα,
καθαρίζει τους καθρέφτες
και βάφει τα μάτια μας μεγάλα
με πράσινο και μαύρο,
ύστερα χαμηλώνει το φως
και μας κοιτάζει.

Όμως το πιο ενθαρρυντικό
στοιχείο ανάμεσά μας
είναι ότι επικοινωνούμε χωρίς φόβο.

Φοράμε ελαφρά, άνετα ρούχα,
χορεύουμε ξυπόλυτες, πετάμε τα τηλέφωνα
και δυναμώνουμε τη μουσική
ενώ οι χορευτές μάς αγκαλιάζουν τρυφερά
και μας φέρνουν στον υγρό κήπο
με τα τριαντάφυλλα.

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)

[wings]

Υποθήκαι Βασίλης Παπακωνσταντίνου του Μίκη Θεοδωράκη - YouTube

Κώστας Καρυωτάκης & Μίκης Θεοδωράκης, Υποθήκαι
(τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου / έργο: Καρυωτάκης (1984))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Τα χαμόγελα εξαφανίζονται

Μέσα από γεγονότα
για κάποιους από τον κοινωνικό σου περίγυρο
διαπιστώνεις:
άδικοι, αναίσχυντα βίαιοι άνθρωποι.
Περιφρουρούν την ιδιοτέλειά τους,
ξεκάθαρα πράγματα.
Αν είσαι εμπόδιο,
και επειδή τους δίνει αίσθηση υπεροχής,
θα σε συντρίψουν.

Από τη συλλογή Ηδονή και εξουσία (2009)

[wings]

Thessaloniki - YouTube

Γιώργος Σταυριανός, Θεσσαλονίκη
(τραγούδι: Παντελής Θεοχαρίδης / δίσκος: Πού να τελειώνει η θάλασσα (2000))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Η γνώμη της για τη Θεσσαλονίκη

Μου σύστησαν την ποιήτρια
από την Καλιφόρνια της Αμερικής,
που έδινε σειρά διαλέξεων στο πανεπιστήμιο.
«Σε γενικές γραμμές δεν μ’ ενθουσίασε η πόλη σας.
Κοινότυπη, δεν προσφέρεται για καλλιτέχνες.
Εμπνέεσαι, μπορείς και γράφεις μένοντας εδώ;»
με ρώτησε. Εκείνη τη στιγμή ένας πληθωρικός
γεροντάκος ξεσήκωνε την ταβέρνα με τις φωνές του:
«Αχ, Μάρκο, φίλε μου, έσβησαν τα νιάτα σου,
έχασες τη λεβεντιά σου με τα χρόνια,
είσαι αγνώριστος».
Σπάραζε, σχεδόν έκλαιγε για τη φθορά του χρόνου.
Ήταν τόσο πηγαίος, ώστε αντί για θλίψη
ένιωθα ανάταση.

Το στιγμιότυπο ανέτρεπε, έκανε σκόνη
τους αβάσιμους ισχυρισμούς της για την πόλη.
«Όλο και κάτι βρίσκει να γράψει κανείς»,
της απάντησα, καθώς αποτύπωνα τον σπαραγμό
του ζωηρότατου, πληθωρικότατου γεροντάκου
κι εμπνεόμουν.

Από τη συλλογή Θείο κορμί (1994)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=KUoaVGz6il0

Βασίλης Δημητρίου, Μέσα σ’ ένα ταγκό
(τραγούδι: Μαρινέλλα / έργο: Η πρόβα του νυφικού (1995))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Δεν εξαλείφεται

Ακόμη σε ποθώ
κι ένα ξεμυάλισμα με πιάνει.
Χαρισματική η έντονη προσωπικότητά σου
πέρα από καθετί μέτριο και τετριμμένο.
Συνδύαζες εξωστρέφεια, δυναμισμό
και μια καίρια ευαισθησία.

Ένα ξεμυάλισμα με πιάνει.
Το παρελθόν δεν εξαλείφεται
ούτε χειραγωγείται.

Από τη συλλογή το τραγικό και το λημέρι των αισθήσεων (2012)

[wings]

Manos Hadjidakis -Dimitra Galani: Come to me - Έλα σε μένα - YouTube

Μάνος Χατζιδάκις & Νίκος Γκάτσος, Έλα σε μένα
(τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη / δίσκος: Πορνογραφία (1982))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Φωτοσκιάσεις

Η φωτογραφία την κολάκευε ιδιαίτερα
κάπου στη μέση της κάμαρας,
ρίχνοντας φως και πολλά αντικείμενα τριγύρω,
το καθένα στη σωστή απόσταση
για τις φωτοσκιάσεις που μεγάλωναν,
καθώς κατέβαινε ο ήλιος
τυλίγοντας τα μαλλιά και τα λεπτά της δάκτυλα
μέσα στην κάμαρα με τα πολύχρωμα βιβλία
και την κλειστή πόρτα για καταφύγιο.

Στο σπίτι της θείας
είχαν ένα στενό διάδρομο
κι ένα μεγάλο γιο που γκρίνιαζε.

Τώρα μπαίνουν άνθρωποι
που ανοίγουν με πάταγο
και με κλoτσιές τις πόρτες∙
Δεν έχουν συγκέντρωση,
δεν έχουν τεχνική.

Η κάμαρα μένει άδεια
χωρίς το όμορφο κορμί της,
τους φωτισμούς, τους υπολογισμούς,
τα μακριά φουστάνια
και τα διάφορα αντικείμενα τριγύρω της.

Αυτή η απουσία φοβερά
τον βασανίζει∙
περνάει το διάδρομο, σβήνει τους προβολείς,
περπατάει σταθερά και αδέξια συγχρόνως,
φεύγει και τους αφήνει ατιμώρητους,
γυρίζει στα καταφύγια
και στα θαλάσσια σπορ
το καλοκαίρι.

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)

Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για το ποίημα, με τη συμμετοχή της ποιήτριας, εδώ.

[wings]

Claude Monet, Terrasse à Sainte-Adresse (1867)
Πηγή: intermonet.com

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Σκηνογραφία

Το μεσημέρι πλαγιάσαμε δίπλα στο παράθυρο
με το σπασμένο τζάμι,
ήταν μια λεπτομέρεια παράξενη
σ’ αυτό το μέρος όπου οι άνθρωποι
πληρώνουν για να χαίρονται
ανάμεσα στις λεμονιές
και τα μεγάλα, ξύλινα δωμάτια,
τραγουδώντας μαζί με τα παιδιά
και τις παρέες τους
πάνω στην πράσινη χλόη
που απλώνεται στρέμματα ολόκληρα.

Είναι μαζί και κάποιος θίασος,
όλοι αυτοί που ναύλωσαν καΐκι
κι ετοιμάζονται με ζωηρά σχέδια
και μουσική,
ενθουσιασμένοι από το πράσινο
και τα βουνά τριγύρω.

Αύριο νωρίς το πρωί
θα κοιτάξουμε γι' αστακούς
που ξετρυπώνουν πάνω στα βράχια∙
ύστερα θα πλύνουμε τα γόνατα
και θα ετοιμάσουμε τα δώρα
για το υπαίθριο γλέντι
σ’ ένα μεγάλο τραπέζι
στη μέση του κήπου∙
έτσι όπως τον περιμένουμε
δροσερό κι ευρύχωρο,
ανάμεσα στα πανύψηλα δένδρα
και τις φυλλωσιές του.

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)

[wings]

Μάνος Χατζιδάκις "αισθησιακό- sensual" - YouTube

Μάνος Χατζιδάκις, Αισθησιακό (σόλο πιάνο)
(πιάνο: Ντόρα Μπακοπούλου / δίσκος: Τα τραγούδια της αμαρτίας (1996))

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Η σύγκριση

Δεν σου ταιριάζουν μελαγχολίες,
δεν σου ταιριάζουν θλίψεις,
κουραστικά συμπεράσματα∙
συγκριτικά τον κέρδισες τον έρωτα,
έδρεψες κι έδρεψες απ' τη λατρεία
που αποπνέουν τα μάτια τους
όταν σε κοιτάζουν.

Δεν σε αφάνισε ο έρωτας,
όταν για το κορμί βαθιά εντός μας
καταιγισμοί λυσσομαχούν.

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)

[wings]

Wassily Kandinsky: Around the Circle (1940)

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Ο κύκλος

Τα δένδρα αγριεύουν,
τα παράθυρα σκεβρώνουν,
οι δουλειές με πνίγουν,
εποχιακές και προαιώνιες,
όμως οι άνθρωποι στο σπίτι
ασχολούνται με την υποδοχή των ξένων∙
αλλάζουν υπνοδωμάτια,
στοιβάζουν καρέκλες, πολυθρόνες,
μέχρι να βραδιάσει περιμένουν.

Εδώ ψηλά η περιοχή ερημώνει
χωρίς θήραμα και δίχως ομορφιά,
κι όλο λέω να βρω ένα ήσυχο μέρος
κάτω από τα δένδρα
ολάκερη να με γυρεύεις.

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=Eka5dSS06so#t=113

Χρήστος Νικολόπουλος & Άρης Δαβαράκης, Το ποδήλατο (με τον Κώστα Μακεδόνα)

Αλεξάνδρα Μπακονίκα, Τα ποδήλατα

Οι ερωτευμένοι δεν φιλιούνται
μόνο πίσω από τις βάρκες,
τρέχουν και κρύβονται στα δάση∙
όταν γυρίζουν μαζεύουν τα ρούχα τους
κι ανεβαίνουν στα ποδήλατα.

Οδηγούν απρόσεκτα,
έχουν ορμή κι ευελιξία,
χαλαρωμένα, φωτεινά πρόσωπα
και σώματα.

Χωρίς ν’ αντιλαμβάνονται κοινές συνομιλίες
και βαρετές συνήθειες,
κυκλοφορούν μ’ επικίνδυνη ταχύτητα∙
κάνουν ξυστά ανέμελα περάσματα,
μπαίνουν στη μέση τού δρόμου,
στρίβουν απότομα.

Πηγαίνουν όπου θέλουν,
σε έρωτες μυστικούς,
σε γνωριμίες που τελειώνουν κάπως έτσι∙
και καθώς στο πέρασμά τους
μαγνητίζουν την προσοχή του κόσμου,
πέφτουν συχνά σε μικροατυχήματα,
σε απότομες συγκρούσεις.

Από τη συλλογή Ανοικτή γραμμή (1984)