Frederique,
To 2008, με αφορμή την επισήμανση μιας τελείας που παρεισέφρησε στο κείμενο ενός ορολογικού πονήματος και που μου την επισήμανε μια καλή φίλη και συνεργάτισσα, έγραψα γι' αυτό το ρητό (άσχετα από την προέλευσή του), όπως το ήξερα, το ένοιωθα και το νοιώθω εγώ, κάποιες σκέψεις, που τις καταχωρώ εδώ για να τις μοιραστώ με τους φίλους και φίλες του νήματος:
«...
α. Το καλόν, είτε ως - αρχικά - ωραίον είτε ως αγαθόν, είναι και αγαπητό και επιθυμητό.
β. Το κάλλιον - και το καλύτερο - είναι μόνιμη επιδίωξη του homo sapiens που είναι και homo aestheticus.
γ. Το τέλειον (< τέλος), είτε ως κάλλιστον (= μέγιστο κάλλος, μέγιστη ωραιότητα) είτε ως άριστον (= μέγιστη αγαθότητα), είναι το ύψιστο χάρμα οφθαλμών ή, αντίστοιχα, το ύψιστο χάρμα ψυχής. Όταν όμως κανένας το επιδιώκει σε ένα βήμα, σε ένα στάδιο, μονομιάς, μπορεί να μην το επιτύχει ποτέ, γιατί ο φόβος της μη τελειότητας μπορεί ακόμα και να τον αποτρέψει, ώστε να μην προχωρήσει καν στο οποιοδήποτε εγχείρημα.
Προσωπικά, έτσι ερμηνεύω το ρητό Το τέλειο είναι εχθρός του καλού.
Θα έλεγα λοιπόν, ότι:
Το τέλειο είναι το όριο στο οποίο τείνει το καλό μέσω πολλών διαδοχικών σταδίων του καλύτερου. Μπορεί να το μην το φτάσεις ποτέ, δεν είναι όμως ασήμαντη η χαρά και ικανοποίηση που σου προσφέρει καταρχάς αυτό καθαυτό το καλό, ακόμα περισσότερο δε το καλύτερο.
(Το παραπάνω ρητό ισχυρίζομαι ότι είναι λάθος όπως λέγεται από πολλούς: Το καλύτερο είναι εχθρός του καλού. Εκτός εάν θέλουμε να κάνουμε σύνθημά μας την οποιαδήποτε μη περαιτέρω βελτίωση).
Όπως διαπίστωσες, η «άσχετη τελεία» που παρεισέφρησε, αν και τελεία, έκανε το πόνημα να μην είναι τέλειο! Με ικανοποίηση θα την διορθώσω, όμως, γιατί έτσι αυτό θα γίνει (όχι ασφαλώς τέλειο αλλά οπωσδήποτε) καλύτερο...»
Αυτά έλεγα τότε, Frederique, και εξακολουθώ να πρεσβεύω ακόμα. Η εκδοχή «το καλύτερο είναι εχθρός του καλού» (με την ίδια σημασία και εφαρμογή) νομίζω ότι το λιγότερο αποπροσανατολίζει...
