Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος

[Πηγή για τη φωτογραφία: Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας]

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1966. Είναι επίκουρος καθηγητής ελληνικής λογοτεχνίας & δημιουργικής γραφής και επιστημονικά υπεύθυνος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Δημιουργική Γραφή» στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Το συγγραφικό του έργο και τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη μελέτη, τη διδακτική και τη θεωρία της λογοτεχνίας και της δημιουργικής γραφής.

Ποιητικές συλλογές:
«Πορτολάνος» (με το ψευδώνυμο Ηλίας Ροδίνης), εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1999
«Εδουάρδοι & Αλφρέδοι», εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2012
«Άνω τελείες και τέτοια», εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, 2013
«Σημαδούρες», εκδ. δίγαμμα, Θεσσαλονίκη, 2015

Ανθολογημένα ποιήματα:

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Στη Σοφία μου

[Ενότητα Πορτολάνος | 1993-1998 (Θεσσαλονίκη)]

Ερχόταν κατά πάνω μου
η θάλασσα
κι αρνιόμουνα να καθαριστώ, ν’ αγαπήσω, να λυτρωθώ
Μέχρι που τ’ αποφάσισα να χυμήξω

Πότισε αρμύρα το χαρτί
σήκωσε μπαϊράκι
να μη λερωθεί μ’ ανθρώπων μάταιους προσανατολισμούς
Ο αφέντης ψηλά όριζε τις ανταύγειες και τα λαμπυρίσματα
των κοχυλιών και της άμμου
Ανέχονταν τη μικρόψυχη, αλαζονική στενοχώρια μου
Μα θύμιζε και πρόσταζε,
επιτρέποντας τον άνεμο να παίξει και να ψυχράνει,
να τελειώσουν γρήγορα οι παράφωνες διαμαρτυρίες
Στενεύει, ζαρώνει
σαν λογαριάζεται αντιμέτωπη με τη θεϊκή σοφία του ήλιου
κάθε γήινη αποτυχία
Δυναμώνεις ξανά και ξανά
ορθώνεσαι ν’ αντιπαλέψεις την άδικη λιγοψυχιά σου
σφυροκοπιέσαι στ’ αμόνια της γης και του νερού
που πρασινίζουν κι ανθίζουν αδιάκοπα
Μαθαίνεις πως κάποια μέρα
θα μπορέσεις να Τον κοιτάξεις κατάματα
και να γίνεις κόκκος
κι ανέμισμα στο κλείσιμο των φρυδιών του
Χαίρεσαι τα πλάσματα και τα δημιουργήματα
κι ατσαλώνεσαι να γευτείς τον κυματισμό τους
Δεν μπορείς να τα ορίζεις, να τα παύσεις
μονάχα να τα προϋποθέσεις
Θαυμάζεις, υποκλίνεσαι στην κίνηση και τη συνέχεια
θέλω-μπορώ-κατανοώ-μετανοώ-λυτρώνομαι-λυτρώνω
θεώνομαι-αστοχώ-συνεχίζω-κινούμαι-μιλώ-αισθάνομαι
υπάρχω-χαίρομαι-θαυμάζω-σιωπώ-πονώ-ευτυχώ

– Ζω –

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Ζηλωτής

[Ενότητα Πορτολάνος | 1993-1998 (Θεσσαλονίκη)]

Μακριά απ’ όλους, απ’ όλα
Ήρεμος, μπορεί και θλιμμένος
Η κίνηση βαραίνει τα χέρια
Το καλοκαίρι τελειώνει, η θύμηση καλπάζει
Κάποια πρώτα σύννεφα, ταλαιπωρημένα, σφυρίζουν
Αγαπάω τούτη τη στιγμή
Ούτε που ξέρω τι μέρα έχει
Σεπτέμβριος, γλυκός, ελληνικός
περασμένες τέσσερις πια
Αναπνέω σ΄ένα μικρό ασβεστωμένο δωμάτιο
μια ξεθυμασμένη μπύρα, λίγο μαύρο μελάνι
Η ομορφιά με κυνηγάει ακόμη
Χαμογελάω, ξεγλιστράω, την αποφεύγω τρυφερά
Η εσωτερική καταιγίδα ξαναφουντώνει
καρπός ανήσυχης πόλης που σε παιδεύει
χρόνια και προσπάθειες αδικαίωτες
οι μορφές ξεπηδούν στο φτερούγισμα του γλάρου, και της καρδιάς
ούτε φεγγάρι, σκοτάδι και κλάμα σκυλιών, μαράζωμα

Συθέμελα τραντάζομαι και κατανοώ πως απαντώ στο κάλεσμα της αρχέγονης δημιουργικής πνοής

πελιδνή εικόνα κι ο ήχος
ο τελευταίος πεταλωτής του χρόνου
Ήρθα και περπάτησα τα φαγωμένα σκαλιά
της δημιουργίας του λόγου και του σταυρού
αναίρεση, σύνθεση στο νερό, στη φωτιά,
στον άπειρο μετασχηματισμό του αιθέρα σε πολιτισμό
και λευτεριά

Έναν τέτοιο αυλόγυρο πλάστηκα να φιλώ και να φοβάμαι
να κοντεύω και να ξεμακραίνω...
Πλήγιασαν τα χέρια στο σφίξιμο, καθώς αγκάλιασαν μια Πατρίδα γενιών
Σχηματίζω λέξεις, χαμόγελα παιδιών
μοιράζω τοπίο χώρου ταξιδιάρη,
αρχαίου νικητή, δαφνοστεφανωμένου,
προσφέρω χιόνι και στάχυ, οξιά και σταφύλι, αλμύρα και ρίγος
Το στίγμα μου απλό
το χάιδεμα της κουκουνάρας που λικνίζεται
κι αγναντεύει στην αναντικατάστατη θάλασσα
–Το πεύκο δένει όμορφα με τις άσπρες εκκλησιές
την αντίθεση που οδηγεί στον Έρωτα–

Προσκύνησε ο ποιητής τη γενιά
κι αυτοί το όραμα
Αγάπησα τον κόσμο μέσα από δυο κόκκινα σκυλίσια μάτια
Ποτίστηκα με τις ρίζες στους μικρούς βασιλικούς
θέριεψα στις δροσοσταλιές με τα λεμόνια
δελφίνια με γείρανε στων κερασιών τους ελαιώνες
Πώς μπορώ λοιπόν να πιστέψω στα πολλά
νοηματικά περιεχόμενα
ανεπιτήδευτος,
ανάξιος,
φιλόκαλος
παιχνιδιάρηδες εξουσίας τιμητές
Αφουγκρασθείτε φοιτητές φαντάσματα της νύχτας
Ο μικρός Ηλίας κι εγώ ξυπνάμε νωρίς πια

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος: 16-8-97

[Ενότητα Πορτολάνος | 1993-1998 (Θεσσαλονίκη)]

Σβήνει η εποχή με το ταξίδι
των ματιών σου
Το ουρανί κοστίζει στην ανέμελη ιχνηλασία μας
σ’ έναν κόσμο αιώνια δακρυσμένο
Ηλικιωμένη, σχεδόν γριά βάφτισαν
την ψυχή σου
Δεν έχουν δει πώς αγγίζουν τα χέρια σου
το πρώτο σου χάδι, το νανούρισμα
χωρίς τις στροφές και τα ρέκβιεμ
που σου ψάχνουν
Είναι η ώρα
συμμάχησε το καλοκαίρι
κι ο ιδρώτας, ο πυρετός
νότισε απλά τα μαλλιά σου
Δε θέλω να σταματήσω τη συνάντηση
μας πώς να δεχτώ το χωρισμό μας
Ξαφνικά ψιθύρισα πως δεν ξέρω
δεν έμαθα να κλαίω
Έβλεπα τα φύλλα, τον κορμό, το άνθος
κύκλωνα τη ζωή
Δεν έμπηξα ποτέ τα νύχια μου
στις ρίζες, στο χώμα που φυτρώνουμε
για να σε σμιλέψω

Το ξέρω θα με περιμένεις, όπως πάντα
Είναι η μόνη παρηγοριά που μπορώ να δεχτώ

Την απαιτώ την αγκαλιά σου
όταν φτάσω κι εγώ κουρασμένος

Έγινες όλα κι άλλαξαν όλα.

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Γνωριμία

[Ενότητα Πορτολάνος | 1993-1998 (Θεσσαλονίκη)]

Σου γνώρισα το μικρό κομμάτι της λίμνης
που περίσσευε στα μάτια μου
κι ενώθηκαν τα μη και τα όχι
Ανερμήνευτη συμπεριφορά στα κιτάπια
του χρόνου του δίσεκτου
προσεκτική επαναφορά σε νέες βάσεις
Η «αρμονία» σβήνει άραγε τις καρδιές
άλλων ανθρώπων φοβισμένων;
Βασανίστηκα να ξανοιχτώ
να ζήσω νιάτα μέσα στα γηρατειά
της συμβατικής σταδιοδρομίας,
δικαίωμα που εσύ έχεις στο χρόνο
κι αναρωτιέμαι για την ανάβαση των Πλατωνικών Διαλόγων

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Ένα γράμμα στον Στέργιο

[Ενότητα Πορτολάνος | 1993-1998 (Θεσσαλονίκη)]

Κάτι υγραίνει τα μάτια
γλυκαίνει κι αλμυρίζει με μιας το σάλιο
Όχι πάλι φίλε
Η αλήθεια δε βρίσκεται στις ξενυχτισμένες κοσμοθεωρίες
Οχυρωθήκαμε τόσο καιρό...
κι αρχίσαμε δειλά να ξαναβγάζουμε ζωή,
ψυχή
ένα σπρώξιμο στο νερό θέλαμε για να κολυμπήσουμε
στο έναστρο κι άναρθρο αλφαβητάρι
Δεν τόλμησα ποτέ να σ’ αγκαλιάσω
«Το σύστημα είναι ένοχο»,
εμείς δε φταίμε;
Πόσα ξεχάσαμε και «φτιάξαμε» κι επιδιορθώσαμε
πόσα σκεφτήκαμε κι απορρίψαμε
ξαστερώσαμε;

«Θα ξανακρυφτώ
πριν με σκιάσουν πανίσχυρες και χάρτινες τιμητείες
ωραίου και δυνατού εντυπώσεις ας δημιουργούνται μονάχα»

Γριές μαραγκιασμένες τα νιάτα, δε φτουράνε
Ψεύτικη επαγγελία, πρόστυχη ζεστασιά
ημιτόνια απ’ το πεντάγραμμο του καιρού μας
Δε θα με γνώριζες τώρα, φίλε
Τρέμω και ψευτογράφω
Σκούρα, μπλάβα καπνισμένα τα πάντα
Πύρωσε ο λαιμός
Σφίχτηκε το στομάχι
Με λέρωσαν και δεν τελειώνει
Σε ζητάω, σε ψάχνω μέσα μου
(πόσες φορές δε με συναρμολόγησες κι εσύ;)
Χαίρομαι πάντα να μιλάω στις ανορθόγραφες σελίδες
"–Πολλές φορές ο έρωτας κεντράρεται ανάμεσα σε δυο πόδια
–Βάλε ενδεικτικές κουβέντες,
στηρίζεται, βοηθιέται, τονώνεται
–Αρνιέμαι τη φυγόκεντρο άμουσων λέξεων
θέλω δύναμη, όχι μιζέρια"

Πήγα στον καθρέφτη,
θόλωσαν τα είδωλα, χνώτισαν
Παραπατάω,
μα σε θυμήθηκα,
χτενίζομαι
«Θέλω να είμαι όμορφος όταν μεθάω»

Θα δημιουργήσουμε μαζί φίλε, προσεχώς

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Σελίδες

[Ενότητα Ο Μπερές | 1988-1990 (Αυλώνα-Καρωτή Έβρου)]

Νεκρές κάτασπρες σελίδες αφανίζουν τα χέρια μου
Ώρες προσπαθώ να τονίσω την αγωνία
Αδρανοποιούμαι στιγμή με τη στιγμή και πιο πολύ
Δεν μπορώ να παραδεχτώ τούτο το χώρο
Πράσινοι σάκοι μονάχα σαν βαρέλια, σκονισμένοι
Μουντές αποχρώσεις γύρω
Βασανιστικά χιλιοειπωμένα όλα
κι οι λυγμοί να καταπίνονται λαίμαργα και με βουλιμία
Πέντε πιθαμές άνθρωποι σε κυβερνούν κι ορίζουν την ευτυχία
Κακόβουλα, σπινθηροβόλα μάτια παραμονεύουν μια λανθασμένη κίνηση
Οι χαφιέδες του νου σιγοντάρουν τους άλλους
Στο μυαλό όλων η προδοσία και η... φυγή
Η ζεστασιά γίνηκε κάψα να λιώσει τα κορμιά
Η βροχή μάδησε σε σκόνη
Λαοί ταλαιπωρούνται χωρίς νόημα
Πατρίδες κομματιασμένες, αρματοσπαρμένες
βίδες, ανταλλακτικά, τόνοι σίδερο
Μα κι ωραίο να πεις κάτι
σ’ αυτόν τον κόσμο της ντροπής
... κι αυτό σκοτώνει

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Ώρες

[Ενότητα Ο Μπερές | 1988-1990 (Αυλώνα-Καρωτή Έβρου)]

Φτάσαμε να μετράμε τα νιάτα μας
μ’ άδεια μπουκάλια. Στις νεκρές ώρες
γέρνεις δίπλα μου και βυθίζεται στον καπνό
δεν αναρωτιέσαι πια, κοιμάσαι βαριά, αδιάφορα
Πλένω τα στρατιωτικά ρούχα
Δε μου πηγαίνουν καθόλου και νιώθω περήφανος
Τα φοράω όμως και τα θέλω καθαρά
Πολεμάμε το χρόνο καθώς η φθορά του
γίνεται ένα με την υγρασία μας

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Υπηρεσία

[Ενότητα Ο Μπερές | 1988-1990 (Αυλώνα-Καρωτή Έβρου)]

Σταμάτησε για λίγο ν’ αφουγκραστεί
Ψιχάλιζε
Πρωινή, μονότονη βροχή υπηρεσίας
Έπρεπε να τους ξυπνήσει όπου να ’ναι...
Φρουρές, προσκλητήρια, επιθεωρήσεις
Είχα πετύχει το στόχο τους
να νοιάζεσαι μονάχα να συντηρηθείς, να επιβιώσεις
Δύσκολα σκεφτόσουν
Αντίστασης ανυπαρξία
Δεν ήταν όλοι βλέπεις το ίδιο
Μερικοί είχαν μεγαλύτερο μερτικό αστέρια
Λες και χαράξανε τα διακριτικά στο δέρμα τους
Σιγοτραγούδησε,
σ’ όποια στιγμή ο άνθρωπος μπορεί να χαρεί, ν’ αναθαρρέψει
Ξημέρωνε κι είχε ξεχάσει πάλι τα εγερτήρια
Δεν σήμαιναν πολλά για τον ίδιο, το ’ξεραν κι αυτοί
Τον πείραζε μονάχα που δεν μπορούσε να το φωνάξει
να προειδοποιήσει τους άλλους, εκείνους που θα ’χαν τη μοίρα του
Σκουντουφλούσανε σ’ αρβύλες και βρόμικες κάλτσες
Μια «καλημέρα» δεν ακουγόταν
Το στόμα τους, λειψό από ύπνο, αναζητούσε παρηγοριά σε πικρά τσιγάρα
Θ’ ακολουθούσαν φτηνά τσάγια και μισολιωμένα βούτυρα
Θα γυάλιζαν μετά για ώρες σίδερα που σκορπούν τρόμο και θάνατο
Μέσες πονεμένες, ιδρωμένα βρόμικα κορμιά, χέρια γρασαρισμένα,
μυαλό αδύναμο και να φανταστεί ακόμα
– «από σήμερα και ως αύριο τέτοια ώρα
είμαστε στην υπηρεσία του στρατοπέδου, της Πατρίδας...»
Μόνο που η Πατρίδα ήταν πια μονόφθαλμη
Ησυχία δε βρίσκαν ούτε βαθιά μες στο σκοτάδι
Τους κυνηγούσανε συνέχεια
Το βράδυ θα ’ταν αναγκασμένος να ταράξει την ηρεμία κουρασμένων παιδιών
«... Σειρά... –τι σειρά, συνάδελφε,
σήκω, έχεις... υπηρεσία...»

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Αλήθεια

[Ενότητα Ο Μπερές | 1988-1990 (Αυλώνα-Καρωτή Έβρου)]

Να μοιραστούμε δυο λόγια ήθελα
κι έγραψε ώρες ασταμάτητα
Όταν τα διάβασα
είδα πολλή αλήθεια
τόση δεν την αντέχετε

Τα ’σκισα σε μικρά-μικρά κομμάτια
και τα κράτησα σφιχτά στη χούφτα
τα ζύγισα και λύγισε το χέρι, άνοιξε η γροθιά
ξεχύθηκαν κάτω οι ώρες, οι μέρες
έμεινα να τις κοιτάζω κι αναρωτιόμουν την αξία τους
Λιγοστή για να πρέπει να σας πληγώσει
λιγοστή και για να μετρηθεί με το χρόνο, ανάξια λόγου

Κάπνισα δυο-τρία τσιγάρα παραπάνω και τι έγινε;

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Συμπλέγματα συνδέσμου

[Ενότητα Ο Μπερές | 1988-1990 (Αυλώνα-Καρωτή Έβρου)]

Ξεθάρρεψε η νύχτα και μεγάλωσε
Πονάει
Κάτι που ακούω, που δεν προσέχω, που δεν πιστεύω
κάτι τέτοιο μ’ οδηγάει κι απόψε
Και σκέφτομαι, όση αλήθεια αντέχεις τόσο δυνατός είσαι
Ε, λοιπόν φίλε μου, απόψε και τα χρώματα
κι αυτά ακόμα είναι εναντίον μου
Κολλάει κι η πένα μου, καταργεί την ευκολία
και χρειάζομαι όλο και περισσότερους συμπλεκτικούς συνδέσμους
Πίνω συνέχεια, ξέρεις, και δε βγάζει πάλι πουθενά
Α, καπνίζω κιόλας, μα δεν υπογράφω πια
Εξαρτάται βέβαια για την ουσία μου...

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Συνέχεια

[Ενότητα Παλίρροια | 1983-1988 (Γιάννενα), 1990-1992 (Θεσσαλονίκη)]

Και η ζωή συνεχίζεται,
χωρίς εσένα, χωρίς εμένα
Τα νερά συνεχίζουν να παγώνουν,
τα παλτά ν’ ανασηκώνουν τους γιακάδες
Πού ’ναι η δύναμη, η φωνή σου;
Ζεις και χωρίς εμένα,
γράφω και χωρίς εσένα
Ο ήλιος ποτίζει τα κομμάτια του χωρισμού!
Τον μυρίζω και τον αγκαλιάζω

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Κοχύλια

[Ενότητα Παλίρροια | 1983-1988 (Γιάννενα), 1990-1992 (Θεσσαλονίκη)]

Έκλαψα μόνος μου
σε μια παραλία γεμάτη κοχύλια
Μέσα μου ζωντάνευαν θύμησες του χτες,
μήνυμα του αύριο
Ειρηνική παλίρροια στοχασμών
Το μαρξιστικό εγώ ταπεινωνόταν
στα μπουγάζια του έρωτα του θεριστή
Και τα φυλλοκάρδια γέμισαν πηχτό
μεστωμένο πέλαγο παραπόνου,
για την άνοιξη

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Έλα μαζί μου

[Ενότητα Παλίρροια | 1983-1988 (Γιάννενα), 1990-1992 (Θεσσαλονίκη)]

Έλα μαζί μου,
να σε μάθω να παίζεις με τα χρώματα,
να κολυμπήσουμε στα χρώματα
Έλα μαζί μου,
σε μια χρυσαφένια Τρίτη,
σε μια κάτασπρη Δευτέρα,
σ’ ένα πρασινωπό Σάββατο
Έλα μαζί μου,
να φαντάξουμε συναισθήματα,
να μυρίσουμε γαζία

Ξέρω έναν κόσμο μαγικό, παιδιάστικο,
ένα ελληνικό καταγάλανο νησί
με πολύχρωμους ανθρώπους
Έλα μαζί μου...

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)

wings

Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος, Απουσίας αρχή

[Ενότητα Παλίρροια | 1983-1988 (Γιάννενα), 1990-1992 (Θεσσαλονίκη)]

Στα ψέματα πιαστήκανε και πάλι τα βλέμματα,
το κύμα γύμνωσε τους βράχους,
–τα δελφίνια φέγγουν
Σε ζήλεψα καθώς ξεμάκραινες,
ίσως μαζί του
Φύσηξε και φουρτούνιασε,
τ’ απλωμένα ρούχα παραλήρησαν,
σκίστηκαν
Σκοτείνιασε σιγά-σιγά το Αιγαίο κι η μνήμη μου
Ημέρωσε
Αντίτιμο βαρύ για το κλήμα
η αθρόα προσέλευση

Από τη συλλογή Πορτολάνος (1999)