Εμμανουήλ Κριαράς, Προϋποθέσεις για σωστή γλωσσική χρήση

[F_idάνι]

Και αυτό, και αυτό να δούμε αν κατεβαίνει!!!!

Online English/Italian/English Dictionary
που βρήκα εδώ:
https://www.translatum.gr/dics/it.htm

Καλώς ήλθατε!

[billberg23]

Μήπως πρέπει να ξανακάνεις κάνα ταξίδι κατά Θεσσαλονίκη μεριά να δεις και το φίλο σου τον Βαγγέλη και να δεις και μερικά μουσεία;

... και μάλιστα εσένα να συναντήσω, Βίκυ, και τις άλλες Θεσσαλονίκιες του Φόρουμ!

[F_idάνι]

Δάσκαλος, μα (ελπίζω!) έχω τώρα αποτραβηχτεί.

Once a teacher, always a teacher!

[Φειδίας]

Πολὺ ὡραῖα!

Μὲ ἐξαιρέσεις φυσικά. Διότι, τὸ ὅτι ἀκοῦμε λανθασμένα «ὁ νεοεισελθεὶς» καὶ «τοῦ διευθύνων» δὲν εἶναι λόγος καταργήσεως τῶν εἰς -θεὶς καὶ -ων. (Ὡς ἐπαρκὴς λόγος καταργήσεως ἀναφέρεται.) Ἀλλὰ γι᾿ αὐτὸ εὐθύνεται περισσότερο ὁ Χάρης ὁ ὁποῖος ἠγεῖται σήμερα τῆς φονταμενταλιστικῆς ἐκστρατείας ρατσιστικῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν καθαρευουσιάνικων λαθῶν.) Προσωπικῶς πιστεύω ὅτι ὅποιος δὲν μπορεῖ νὰ μάθῃ νὰ κλίνῃ τὸ ἁπλούστατο «ὁ διεθνὴς», δὲν πρέπει νὰ παίρνῃ ἀπολυτήριο Γυμνασίου (μὴν πῶ Δημοτικοῦ). Ἀλλὰ μερικοὶ ὑποστηρίζουν ὅτι πρέπει νὰ καταργηθῇ αὐτὴ ἡ κλίσις, διότι μᾶς... δυσκολεύει! (Εἶναι δυνατόν;!)

Τὰ ὑπόλοιπα πολύ ὡραῖα, πάντως.

[wings]

Μια γενική αρχή μάς υπαγορεύει να μιλούμε και να γράφομε όσο γίνεται φυσικότερα και χωρίς επιτήδευση. Οφείλομε να αποφεύγομε τις πομπώδεις διατυπώσεις για τα απλούστερα γεγονότα και τις απλούστερες καταστάσεις -συνήθεια που συχνά την ακολουθούσε η καθαρεύουσα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει κατ' αρχήν να αποφεύγομε τους αρχαϊσμούς, στους οποίους μας είχε συνηθίσει η καθαρεύουσα. Όμως είναι βέβαιο ότι κάθε γραπτή γλώσσα πολιτισμένου λαού διαμορφώνεται και με τη βοήθεια αρχαϊστικών γλωσσικών στοιχείων. Κανείς δεν πίστεψε και δεν πιστεύει σε μιαν απόλυτη καθαρότητα του δημοτικού λόγου. Βέβαια με το άπλωμά της η δημοτική ήταν φυσικό ώς ένα βαθμό να γίνεται καθαρότερη και ομαλότερη. Άλλο όμως είναι να δέχεσαι στη γραπτή γλώσσα τα απαραίτητα αρχαϊστικά στοιχεία και άλλο από κακή συνήθεια να μην μπορείς να απαλλαγείς από άχρηστα πια αρχαϊστικά στοιχεία. Και το χειρότερο είναι τα αρχαϊστικά αυτά στοιχεία με την παραμόρφωση που από πολλούς δέχονται να σε οδηγούν σε γλωσσικά τέρατα -δημιουργήματα γλωσσικής άγνοιας ή γλωσσικής παρεξήγησης. Πράγματι τόσο βαθιά υπήρξε η επίδραση στη γλωσσική μας νοοτροπία της υπερβολικής αρχαϊστικής τάσης της καθαρεύουσας ώστε οι λιγότερο κατατοπισμένοι και από τους σημερινούς δημοτικιστές να μη μπορούν να απαλλαγούν από την κακή συνήθεια του άτοπου αρχαϊσμού, που καταντά συχνά όχι μόνο φόρτος του λόγου μας, αλλά και πραγματικός κίνδυνος διαστροφής αρχαϊσμών, που καν δεν τους χρειαζόμαστε. Συναντά κανείς σε γραπτό νεοελληνικό κείμενο τάχα αρχαϊστικούς τύπους της μορφής: νεοεισελθείς. Αυτός που χρησιμοποίησε το δήθεν αρχαϊστικό αυτό τύπο δέχτηκε την άχρηστη σ' εμάς σήμερα μετοχή παθητικού αορίστου, που τη διέστρεψε μάλιστα σύμφωνα με την αμάθεια του: εισελθών το έκαμε εισελθείς (κατά τα άλλα δημοσιευθείς, τιμωρηθείς). Περιπτώσεις τέτοιων αποκαρδιωτικών αρχαϊσμών δεν είναι σπάνιες. Η κατάσταση αυτή όσο παρατείνεται χειροτερεύει. Και αυτό πρέπει να το προσέξομε.

Πολὺ ὡραῖα!

Μὲ ἐξαιρέσεις φυσικά. Διότι, τὸ ὅτι ἀκοῦμε λανθασμένα «ὁ νεοεισελθεὶς» καὶ «τοῦ διευθύνων» δὲν εἶναι λόγος καταργήσεως τῶν εἰς -θεὶς καὶ -ων. (Ὡς ἐπαρκὴς λόγος καταργήσεως ἀναφέρεται.) Ἀλλὰ γι᾿ αὐτὸ εὐθύνεται περισσότερο ὁ Χάρης ὁ ὁποῖος ἠγεῖται σήμερα τῆς φονταμενταλιστικῆς ἐκστρατείας ρατσιστικῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν καθαρευουσιάνικων λαθῶν.) Προσωπικῶς πιστεύω ὅτι ὅποιος δὲν μπορεῖ νὰ μάθῃ νὰ κλίνῃ τὸ ἁπλούστατο «ὁ διεθνὴς», δὲν πρέπει νὰ παίρνῃ ἀπολυτήριο Γυμνασίου (μὴν πῶ Δημοτικοῦ). Ἀλλὰ μερικοὶ ὑποστηρίζουν ὅτι πρέπει νὰ καταργηθῇ αὐτὴ ἡ κλίσις, διότι μᾶς... δυσκολεύει! (Εἶναι δυνατόν;!)

Τὰ ὑπόλοιπα πολύ ὡραῖα, πάντως.

Ως επαρκής λόγος αποφυγής επιτηδευμένου λόγου που δεν κατέχουμε καλά και φτάνουμε σε γλωσσικά τέρατα του τύπου «νεοεισελθείς» αναφέρεται και όχι ως λόγος κατάργησης των μετοχών συλλήβδην.

Θα συμφωνήσω για το θέμα της λέξης «διεθνής» και άλλων παρόμοιων περιπτώσεων.

Τέλος, δεν βλέπω τι νόημα έχει το να εμπλέκουμε τις απόψεις του κ. Χάρη όταν συζητούμε για όσα γράφει και συνιστά ο Εμμανουήλ Κριαράς.

[banned8]

Παρεμφερές: Στο 5ο Συνέδριο της ΕΛΕΤΟ στην Κύπρο (2005), ο κ. Βαλεοντής έκανε έκκληση σχεδόν να διατηρηθούν και να διδάσκονται επαρκώς οι μετοχές του ενεργητικού ενεστώτα (π.χ. ο διευθύνων σύμβουλος) και του παθητικού αορίστου (π.χ. διακοπείσα κλήση) επειδή είναι απαραίτητες για την επιστημονική ορολογία.

[Asdings]

Ο Κριαράς ήταν μακράν ο καλύτερος έλληνας γλωσσολόγος και ένας από τους καλύτερους παγκοσμίως, κατά τη γνώμη μου. Και ήταν προφητικός, μιας και σήμερα οι  αρχαϊσμοί έχουν γίνει... must (όπως και οι αγγλισμοί άλλωστε, παράδειγμα το... must που μόλις χρησιμοποίησα ειρωνικά) ακόμα και στη γλώσσα των νέων! Αυτό με σοκάρει ακόμα περισσότερο. Ο πρόσφατος τόμος "Το λόγιο επίπεδο στη σύγχρονη νέα ελληνική" (εκδόσεις Πατάκη, 2019) περιέχει τουλάχιστον δύο κεφάλαια που θέτουν τέτοια ζητήματα. Αξίζει να τα διαβάσει κανείς, μιας και κινούνται ακριβώς στο πνεύμα του αείμνηστου Εμμανουήλ Κριαρά.