Translation - Μετάφραση

Translation Assistance => Greek monolingual forum => Topic started by: banned8 on 11 May, 2005, 18:42:50

Title: Περί κανόνων
Post by: banned8 on 11 May, 2005, 18:42:50
Προς τον σα(ρε)μάλι:

Βεβαίως παρεξέκλινες και να ζητήσεις ταπεινότατα συγγνώμη  : - ) ) .

Παρερμήνευσες αυτό που έγραψα επειδή ήθελες να το παρερμηνεύσεις για να πεις πράγματα που με βρίσκουν σύμφωνο.

Να επαναλάβω το παρεξηγημένο: Και όταν μιλάμε, υπακούουμε συνεχώς και ασυναίσθητα σε χίλιους-μύριους κανόνες: μουσικούς, συντακτικούς, γραμματικούς, κοινωνικούς… Και όταν τους παραβαίνουμε, απλώς κάνουμε λάθη και γκάφες, δεν δημιουργούμε οπωσδήποτε νέα δεδομένα.

Αυτό σημαίνει ότι, όταν υπάρχει ένας καλός λόγος να παραβούμε κάποιον κανόνα, είναι πολύ πιθανό η παράβασή μας να βρει την αποδοχή των άλλων και να δημιουργήσει νέα δεδομένα.

Παραβαίνουμε κάποιον κανόνα:
(α) επειδή δεν τον γνωρίζουμε, οπότε κάνουμε λάθος ή γκάφα από άγνοια, και οι άλλοι που ξέρουν και πιστεύουν στον κανόνα είναι πιθανότερο να γελάσουν μαζί μας παρά να υιοθετήσουν την παράβασή μας, όσο κι αν είναι χαριτωμένη (με εξαίρεση, ας πούμε, το «καλυτερότερος», που έτσι κι αλλιώς πιστεύω ότι ανήκει στην περίπτωση β).
(β) επειδή έχουμε πολύ καλούς λόγους να θέλουμε να παραβούμε τον κανόνα: να προκαλέσουμε (καλυτερότερος), να επιστήσουμε την προσοχή σε νέες πραγματικότητες, να αμφισβητήσουμε την ίδια την ελλειπτικότητα του κανόνα. Αν η θέση μας είναι βάσιμη, η παράβασή μας θα εμπλουτίσει τον κανόνα ή θα τον αλλάξει. Έτσι γίνεται με όλες τις επιστήμες, τις θεωρίες και τα θεωρήματα. Οι κανόνες αλλάζουν με πειραματισμούς, αλλά δεν αλλάζουν με ανοησίες. Και συνήθως αλλάζουν απ’ αυτούς που τους γνωρίζουν, όχι απ’ αυτούς που τους αγνοούν. Αυτό δεν είναι μια ελιτίστικη θέση, είναι μια λογική θέση.

Όσο για τις αποκλίσεις των διαλέκτων, ποιος είπε ότι οι διάλεκτοι αγνοούν τους κανόνες; Μιλάς σ’ έναν Κρητικό, με μεγάλη εκτίμηση για τη διάλεκτο του τόπου του, για τη μουσική της, την ιστορία της και τη σοφία της. Απλώς οι διάλεκτοι έχουν δικούς τους κανόνες, δεν είναι αλαλούμ.

Τον κύριο Saussure, πώς τον είπες, δεν τον ξέρω για να είμαι προσκολλημένος σ’ αυτόν. Έχει γράψει τίποτε ενδιαφέρον;

Τώρα, για τα επίπεδα γλώσσας (register) και τη μουσικότητα στη γλώσσα, ας μην ανοίξουμε κουβέντα γιατί θα μας πάρει η νύχτα. Απλώς να μην παρεξηγηθώ ως προς το παρακάτω: ούτε τυπολάτρης είμαι ούτε έχω φετιχοποιήσει τους κανόνες. Το αντίθετο. Χόμπι μου είναι να προχωρώ πέρα από τους κανόνες, με όπλο τη σοφία που έφτιαξε τους κανόνες. Όταν θέλεις να χτίσεις Παρθενώνες, δεν βλάπτει να ξέρεις πώς φτιάξανε τις πυραμίδες.


Title: Re: Περί κανόνων
Post by: σα(ρε)μαλι on 11 May, 2005, 19:32:35
Αγαπητέ Νίκο

Μου καταλογίζεις δόλο και πρέπει να απαντήσω επί προσωπικού. Αφού είσαι τόσο σίγουρος, θα ήθελα να μου αποκαλαλύψεις το λόγο της σκόπιμης παρερμηνείας αυτών που έγραψες. Γνώμη μου είναι ότι τα ανασκέυασες. Είμαστε απόλυτα σύμφωνοι ότι οι κανόνες αλλάζουν με πειραματισμούς κι όχι με ανοησίες (ποιος μίλησε για ανοησίες;), αλλά όχι μόνο με αυτούς. Αλλάζουν και τυχαία. Πιστεύεις ότι η επιστήμη εξελίσσεται βάσει κάποιας γραμμικής ορθολογικής πορείας εξέτασης, εφαρμογής, υπέρβασης και τελικά αλλαγής των κανόνων; (παραδειγμάτων σε ό,τι αφορά την επιστήμη). Η μέθοδος της δοκιμής και πλάνης τι είναι; Δεν μπορεί να δημιουργήσει νέες πραγματικότητες ακούσια; Ή μήπως πιστεύεις ότι μαζεύονται επιστήμονες και λένε σήμερα θα ανακαλύψουμε αυτό ή θα εφεύρουμε το άλλο. Η ανοησία ή καλύτερα η ασυναρτησία μπορεί να είναι παραγωγική και δημιουργική. Δεν αμφισβητώ την κατηγοριοποίηση παράβασης των κανόνων, απλώς είναι λίγο σχηματική και δεν αφήνει πολλά περιθώρεια για εξαιρέσεις. Τρανά παραδείγματα ακούσιων (ή λόγω άγνοιας όπως λες) παραβάσεων αποτελούν οι αυτοσχεδιασμοί της τζαζ (πολλοί τζαζίστες ούτε που ήξεραν να διαβάζουν νότες, οπότε κάνε τον παραλληλισμό). Σκοπός τους δεν ήταν να προκαλέσουν, ούτε να επιστήσουν την προσοχή σε νέες πραγματικότητες - η δικιά τους πολύ παλιά - απλώς να εκφραστούν στη δική τους γλώσσα, που παρεμπιπτόντως πολλοί την έβρισκαν γελοία - και να αποκτήσουν τη δική τους φωνή. Το βλέπεις και με τα Σπάνγκλις των ισπανόφωνων στις ΗΠΑ, πολλοί γελάνε και με αυτά, και σίγουρα μια τέτοια σύμμειξη θα διαμορφωθεί και στην Ελλάδα -απ' όσο ξέρω είναι ήδη υπο διαμόρφωση. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αλλάξουν οι κανόνες της Γραμματικής, σημαίνει απλώς ότι οι κανόνες της κυρίαρχης γλώσσας είναι πολύ περιοριστικοί για να τους χωράνε όλους.
Όσο για την ειρωνεία με το Saussure, ευπρόσδεκτη.

Αυτά

YΓ. Και για να ΜΗΝ παρεξηγηθώ διευκρινίζω ότι σαφώς πιστεύω στις συμβάσεις της Γραμματικής και στην αναγκαιότητα της ύπαρξής τους. Επίσης θεωρώ ότι η διαχείρηση της γλώσσας είναι απαραίτητη και κανείς δεν μπορεί να κάνει ό,τι του γουστάρει, απλώς θεωρώ ότι η σχετική πολιτική  είναι απαραίτητο να αναθεωρηθεί και να γίνει περισσότερο περιεκτική. Όπως είπε κι ο Φίλιπ η Γραμματική ως εργαλείο κι όχι ως δικτάτορας ή αυταξία. 
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: banned8 on 11 May, 2005, 20:58:45
Αγαπητέ Κώστα (αν δεν κάνω λάθος).

Δόλο ούτε σου προσήψα ούτε σου προσάπτω. Το να θέλεις να παρερμηνεύεις πράγματα, μπορεί (ας πούμε) να είναι μια τάση του χαρακτήρα σου. Ιδιαίτερα όταν το κάνεις καθ’ υποτροπήν (serial killer). Και μ’ αυτό εννοώ ότι επιμένεις να με βαράς για κάτι με το οποίο δεν πιστεύω ότι διαφωνείς. Δεν θέλω να πω τίποτε άλλο από το πολύ απλό και εντέλει κοινότοπο ότι καλό είναι να ξέρουμε τους κανόνες και να τους ακολουθούμε αν δεν έχουμε να κάνουμε ή να προτείνουμε τίποτε καλύτερο. Η άγνοια των κανόνων δεν αποτελεί επαναστατική πράξη αν γίνεται από τεμπελιά.

Μιλούσαμε, αν δεν κάνω λάθος, για γλώσσα και για γλωσσικούς κανόνες. Οι ανακαλύψεις στην επιστήμη μπορεί να γίνονται και τυχαία, αλλά δεν γνωρίζω για τυχαία αλλαγή των γλωσσικών κανόνων. Τι, δηλαδή, περνούσαμε μπροστά από το κατάστημα του Μποστ, είδαμε το «ΟΡΕΟΙ ΠΟΙΝΑΚΕΣ» και είπαμε «καλό αυτό, να το υιοθετήσουμε»;

Λες «η ασυναρτησία μπορεί να είναι παραγωγική και δημιουργική». Δεν ξέρω σε τι αναφέρεσαι, μπορεί, αλλά εγώ δεν έχω σκοπό να γράψω το εγκώμιο της μωρίας. Οι αυτοσχεδιαστές της τζαζ δεν έχουν θέση σ’ αυτή τη συζήτηση, όπως δεν έχει ούτε ο Σκαρίμπας.

Εσύ, όταν γράφεις, δεν προσπαθείς να ακολουθήσεις κάποιους κανόνες ορθογραφίας και συντακτικού; Όταν γράφεις «περιθώρεια» με «ει», το κάνεις από θέση ή γιατί σου ξέφυγε το πληκτρολόγιο;

Πες μου κάποιες θέσεις γλωσσικές, δικές σου ή αλλωνών, που έχουν λογική και συνέπεια και υπερβαίνουν τους κανόνες, να τους συζητήσουμε. Εγώ, ας πούμε, έχω τεκμηριωμένες προτάσεις για πολλά πράγματα. Ρηξικέλευθες, επαναστατικές, πιθανότατα ρομαντικές. Αλλά μέχρι να αποφασίσω να βάλω το στήθος μου μπροστά και να τις εφαρμόσω προκλητικά ο ίδιος για να τις «πουλήσω» στην αγορά, προτιμώ να υπακούω στον κοινό κώδικα επικοινωνίας. Όπως, ας πούμε, παρότι δεν πιστεύω στα μυστήρια της εκκλησίας, πήγα και βάφτισα τα παιδιά μου γιατί δεν θεώρησα σκόπιμο να κάνω τον επαναστάτη στην πλάτη τους. Και υπάρχουν χίλιοι δυο άλλοι συμβιβασμοί που δεχόμαστε καθημερινά για να κάνουμε τη ζωή μας πιο ουσιαστική εκεί που αξίζει ή που εμείς επιλέγουμε.

Λοιπόν, η κουβέντα εδώ είναι για τη γλώσσα. Ρωτάνε κάποιοι πώς να πουν το ένα ή το άλλο. Τι να απαντήσω εγώ; Πείτε ό,τι σας κατέβει στην κούτρα;
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: spiros on 11 May, 2005, 21:11:37
Όπως είπε κι ο Φίλιπ η Γραμματική ως εργαλείο κι όχι ως δικτάτορας ή αυταξία.

Περί αυτού μπορώ να ομολογήσω από προσωπική πείρα ότι από τότε που έπαψαν στην Αγγλία να διδάσκουν γραμματική στα σχολεία, το επίπεδό τους στη γλώσσα έχει πέσει σε μεγάλο βαθμό, όπως διαπίστωσα από αρκετούς Άγγλους συμμαθητές μου της Αγγλικής φιλολογίας...

(Δεν ξέρω εδώ ίσως να μπορεί να συνεισφέρει το σχόλιό του και ο Φίλιπ ο οποίος ως καθηγητής έχει περισσότερη γνώση των πραγμάτων).

Τελικά αυτή η τάση Free2Go Club22 δεν απέδωσε όσο περίμεναν πολλοί. Απλά, έκανε την εκπαιδευτική διαδικασία πιο "εύκολη" καθώς και τα προϊόντα αυτής πιο... "ευτελή".
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: banned8 on 11 May, 2005, 21:48:22
Κοίτα, Σπύρο, κάποιοι δίνουν σημασία στον τρόπο που μιλούν ή γράφουν, άλλοι στον τρόπο που ντύνονται, άλλοι στον τρόπο που φέρονται στις γυναίκες. Κι άλλοι σ’ όλα αυτά και σ’ άλλα πολλά. Είναι θέμα εσωτερικής ιεράρχησης αλλά και της σημασίας που δίνει η κοινωνία στις διάφορες «αξίες» (και που διαφοροποιείται με το χρόνο). Ξέρω ανθρώπους που μιλούν σωστά και γλαφυρότατα χωρίς να έχουν ανοίξει καμιά γραμματική και άψογους τζέντλεμεν που δεν διαβάζουν καθημερινά τον οδηγό καλής συμπεριφοράς.

Το πρόβλημα με τα σχολειά είναι ότι υπάρχει μια γενικότερη αναμπουμπούλα στα συστήματα ιεράρχησης των αξιών και, δυστυχώς, το γλωσσικό επίπεδο δεν είναι το μόνο θύμα της. Ωστόσο, ας μην κρίνουμε τα φαινόμενα από βραχυπρόθεσμους πειραματισμούς. Μην ανησυχείς: Η γλώσσα έχει αποδειχτεί ένα σύστημα πολύ πιο ανθεκτικό από άλλα.
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: σα(ρε)μαλι on 12 May, 2005, 00:01:29
Αγαπητέ Νίκο

Σίγουρα δεν σε βαράω, όπως είπες, αλλά μάλλον σε προκαλώ - που με τη σειρά του μπορεί να είναι του χαρακτήρα μου. Σίγουρα, επίσης, προκαλώ αυτούς που αντέχουν τις προκλήσεις, μ' άλλα λόγια΄μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους κι επίσης προκαλώ αυτούς από τους οποίους ξέρω ότι θα λάβω ενδιαφέρουσες απαντήσεις. Μην με παρεξηγεις, δεν παίζω τον τρελό επιστήμονα, που ψάχνει ανθεκτικά πειραμματόζωα για να ικανοποιήσει τις ορέξεις του, απλώς θεωρώ ότι αυτό το παιχνίδι (γιατί έτσι το βλέπω και όχι πόλεμο, όπως έχει εξελιχθεί. Ξέρεις όμως πολύ καλά τις μεταφορές περί επιχειρηματολογίας, ιδιαίτερα στα Αγγλικά, του τύπου war is the argument και όλα τα συναφή) μπορεί να είναι πολύ γόνιμο και να δώσει ώθηση σε συζητήσεις που διαφορετικά δεν θα λάμβαναν χώρα. Επίσης σε καμμιά περίπτωση δεν σε κατακρίνω για τις απαντήσεις που δίνεις - αλίμονο, αυτός είναι από τους βασικούς σκοπούς του φόρουμ - σε έχω ρωτήσει κι ο ίδιος εξάλλου. Το φόρουμ, όμως, δεν είναι μόνο για τη γλώσσα αλλά και για τη μετάφραση. Και αυτή, όπως πάλι γνωρίζεις καλύτερα από μένα, δεν εξαντλείται σε μια εργαλειακή ορθολογικότητα του τύπου πώς μεταφράζεται αυτή η λέξη. Είναι διεπιστημονική με κοινωνικές, πολιτικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις, Συνεπώς πιστεύω ότι υπάρχει χώρος και για άλλες συζητήσεις και προσεγγίσεις.
Τώρα γι' αυτό που λέει ο Σπύρος σχετικά με το επίπεδο της γλώσσας στα Αγγλικά σχολεία δεν έχω λόγο να διαφωνήσω, αδιάψευστη μάρτυρας είναι η στατιστική. Όπως και ότι ο αντιπαιδαγωγικός, κατά τη γνώμη μου, τρόπος διδασκαλίας των καθολικών σχολείων των grammar schools (συγχωρέστε με αγνοώ την απόδοση) και των οικοτροφείων (boarding schools) ήταν και είναι λείαν αποτελεσματικότερος, αλλά βασισμένος στον τρόμο.
Όσο για την ασυναρτησία δεν την ταυτίζω με την μωρία. Στο μυαλό μου είχα τον παραλληρηματικό-σχιζοφρενικό λόγο, την αυτόματη γραφή ακόμη τη συνειδησιακή ροή σε ορισμένες περιπτώσεις (βλ. Finnegans wake Εδώ δράττομαι της ευκαιρίας να ρωτήσω την άποψη σας για την ερμηνεία του τίτλου) και  διάφορα παγανιστικά τελετουργικά.
Τέλος, υπόσχομαι να μην ξαναπροκαλέσω και αν το κάνω να υποστώ ποινή, την οποία ας ορίσουν οι moderators.
 
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: banned8 on 12 May, 2005, 01:43:03
Προφανώς καταλαβαινόμαστε. Και βεβαίως πρόκειται για παιχνίδι -- πόλεμο θα έχουμε αν περάσουμε στη μετάφραση, αλλά εκεί μάλλον θα πρόκειται για γενική σύρραξη γαιτί θα πλακώσουν κι άλλοι.

Κι εγώ, όταν αναφερόμουν στη μωρία, είχα στο νου μου τον Έρασμο.

Για ερμηνείες στον Τζόις δηλώνω παντελώς αναρμόδιος, αλλά εδώ θα βρεις ικανοποιητικές (για μένα) εξηγήσεις:
https://en.wikipedia.org/wiki/Finnegan%27s_Wake
https://en.wikipedia.org/wiki/Finnegans_Wake

Title: Re: Περί κανόνων
Post by: spiros on 12 May, 2005, 11:00:13
Τέλος, υπόσχομαι να μην ξαναπροκαλέσω και αν το κάνω να υποστώ ποινή, την οποία ας ορίσουν οι moderators. 

Για ποινή προτείνω τον ραβδισμό, το γνωστό στα αγγλικά σχολεία caning (https://en.wikipedia.org/wiki/Caning)! Να, να, κακά παιδιά!

(https://www.translatum.gr/forum/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.sirbernardlovell.s-gloucs.sch.uk%2Flearningcentre%2Fhistory%2Find_rev%2Fpictures_%21%2F0012.jpg&hash=4912b4252a00cbc5979ff764fa66dbf61ac0be1f)
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: σα(ρε)μαλι on 12 May, 2005, 15:12:26
Άψογο! Εκατό ραβδισμοί για κάθε μελλοντική αταξία. Τον τύπο του ξύλο τον αφήνω στη φαντασία σου.
Title: Απ: Περί κανόνων
Post by: wings on 12 May, 2005, 15:53:47
Σπύρο, ρίξε να χαρείς τον πρώτο ραβδισμό προς γνώση και συμμόρφωση για "τον τύπο του ξύλο"....
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: Philip on 12 May, 2005, 16:31:28
Quote
Όπως είπε κι ο Φίλιπ η Γραμματική ως εργαλείο κι όχι ως δικτάτορας ή αυταξία.

Περί αυτού μπορώ να ομολογήσω από προσωπική πείρα ότι από τότε που έπαψαν στην Αγγλία να διδάσκουν γραμματική στα σχολεία, το επίπεδό τους στη γλώσσα έχει πέσει σε μεγάλο βαθμό, όπως διαπίστωσα από αρκετούς Άγγλους συμμαθητές μου της Αγγλικής φιλολογίας...

(Δεν ξέρω εδώ ίσως να μπορεί να συνεισφέρει το σχόλιό του και ο Φίλιπ ο οποίος ως καθηγητής έχει περισσότερη γνώση των πραγμάτων).

Να προσθέσω ότι θεωρώ όχι μόνο ότι η γραμματική είναι μάλλον εργαλείο, αλλά ότι είναι και έργο εν εξελίξει - δηλ. οι κανόνες [όπως τις ξέρουμε από τα εγχειρίδια της γραμματικής] είναι μια προσπάθεια για κωδικοποίηση της γλώσσας, που είναί ως ένα σημείο χρήσιμοι [φέρνουν μια κάπως επιστημονική τάξη στα πράγματα, βοηθούν τους ξένους που θέλουν να μάθουν μια γλώσσα, μας δίνουν ένα λεξιλόγιο για να μιλάμε για τη γλώσσα, μας δίνουν μια οργανωμένη εικόνα για ωρισμένα φίνόμενα της γλώσσας], αλλά ακόμα δεν ξέρουμε πολλά πράγματα σχετικά με τη γραμματική μιας γλώσσας. 

Στο Birmingham που είμαι δουλεύουν εδώ και 25 χρόνια με σώματα κειμένων και ανάλυση με υπολογιστή, και κάνουν νέες αανκαλύψεις συνέχεια.  Ένα παράδειγμα - το ρήμα cause στα αγγλικά συντάσσεται τις πιο πολλές φορές με αντικείμενο που έχει αρνητική σημασια [ή προσωδία αν προτιμας] -   δηλαδή, μπορεις να πεις It causes a problem, it caused an accident, κλπ αλλά όχι it causes a solution, it caused a recovery. (απλούστευση, όπως συνήθως).  Αλλά αυτό έχει δυο συνέπειες  (ι) αν γράψεις "it caused a recovery", μπορει να μην είναι λάθος, αλλά αυτός που το διατύπωσε έτσι μπορεί να θεωρεί ότι το recovery είναι κάτι το ανεπιθύμητο.  Και δεύτερο, και το σπουδαιότερο, έστι τα γλωσσικά φαινόμενα [διάβασε γραμματική, αν θες] δεν είναι "ή όλα ή τίποτε", "ή σωστό ή λάθος", αλλά θέμα α) συχνότητας και β) κειμενικού είδους

Και ένα δεύτερο παράδειγμα - τι λέμε, ή τι γράφουμε, the data is ... ή the data are ...?  Για να μην σας κουράσω άλλο, παραπέμπω στο http://www.eisu.bham.ac.uk/Webmaterials/kibbitzers/kibbitzer06.htm για τα αποτελέσματα μιας μικρής έρευνας που έκανε ένας συνάδελφός μου.

Όπως μου είπε κάποτε ένας ξένος φοιτητής εδώ "μα εσείς δεν μιλάτε αγγλικά όπως τα μάθαμε στο σχολείο'  Η απάντηση μου ήταν "ναι, αλλά εγώ δεν είχα τον καθηγητή σου να μου τα μάθει"

Αυτά προς το παρόν.

Φίλιπ
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: spiros on 12 May, 2005, 16:58:47
Για το ραβδισμό τι λες Φίλιπ, συνέβαινε στο σχολείο σου;
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: Philip on 16 May, 2005, 14:44:14
Προς τον Σπύρο

Ναι, βέβαια υπήρχε ο ραβδισμός (αλλά μην ξεχνάμε ότι αυτό ήταν πριν 50 χρόνια πρίπου), μόνο που γινόταν στο χέρι και όχι εκεί που δείχνει η εικόνα. (Ταξικές διαφορές γαρ - μόνο οι αριστοκράτες ήταν θύματα του λεγόμενου vice anglais) Θυμάμαι την περίπτωση ενός συμμαθητή που είχε βάλει φωτιά στο θρανίο του και τιμωρήθηκε δεόντως...
Title: Απ: Περί κανόνων
Post by: wings on 16 May, 2005, 14:46:49
Φίλιπ, επομένως εσύ ήσουν ήσυχο παιδί και διέφυγες τον κίνδυνο; :-)
Title: Re: Περί κανόνων
Post by: Philip on 19 May, 2005, 16:16:30
ακριβώς.  Άλλωστε δεν είχα σπίρτα μαζι μου εκείνη την ημέρα...

Φίλιπ