Σκιά / στια - τονούμενα ή άτονα και γιατί;

[spiros]

Ο Μπαμπινιώτης παραθέτει το πρώτο τονούμενο και το δεύτερο άτονο. Καθώς αμφότερα μονοσύλλαβα δεν μπορώ να καταλάβω ποιος κανόνας καθορίζει εάν θα μπει τόνος ή όχι σε τέτοιες περιπτώσεις. Π.χ. το μία έχει τόνο, όταν όμως προφέρεται *μιά και επομένως γίνεται μονοσύλλαβο, δεν παίρνει τόνο.

[σα(ρε)μαλι]

Συγκεκριμένα για το μία/μια: το πρώτο είναι αριθμητικό και το δεύτερο είναι αόριστο άρθρο, οπότε ο διαχωρισμός γίνεται για να τα ξεχωρίζουμε. Σε ό,τι αφορά τη σκιά, γιατί είναι μονοσύλλαβη λέξη; ο τόνος την κάνει δισύλλαβη σκι-ά. Αν θες να τη γράφεις σκια τότε αλλάζει η προφορά της.

[spiros]

Για το μία μια δεν με ενδιαφέρει. Το είπα ως παράδειγμα. Λες ότι το σκιά είναι δισύλλαβη ενώ το στια μονοσύλλαβη; Το σκιά όμως δεν νομίζω να έχει ιδιαίτερη διαφορά στην προφορά από το στια (δηλαδή και τα δύο εμένα μου φαίνονται μονοσύλλαβα).

[σα(ρε)μαλι]

Έλεγα απλώς ότι αυτό που κάνει δισύλλαβη λέξη το σκιά είναι ο τόνος - προφανές. Επίσης, ότι αν δεν τονιζόταν η προφορά της λέξης θα άλλαζε. Διαφορετική η προφορά του σκι-ά και διαφορετική του σκια.  ίσως η διαφορά στην προφορά να γίνεται πιο έντονη με τς δύο σημασίες του ρήματος σκιάζω
1. Καλύπτω κάτι με σκιά, επισκιάζω
2. φοβίζω, τρομάζω κάποιον.

Αλλιώς, όταν κάποια φορά βρεθούμε, θα διαπιστώσουμε πως προφέρουμε τη λέξη και ποιες οι διαφορές, αν υπάρχουν.
Υ.Γ Σε ό,τι αφορά τον κανόνα για τη συγκεκριμένη λέξη δεν νομίζω ότι υφίσταται, δηλαδή ένας κανόνας που να υπαγορεύει ότι η λέξη σκιά είναι δισύλλαβη και όχι μονοσύλλαβη. Νομίζω ότι υπαγορεύεται από την εμπειρική χρήση της.

[spiros]

Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η λέξη στια. Αυτή την εκλαμβάνεις ως μονοσύλλαβη; Το πρόβλημά μου είναι ότι εγώ στην προφορά ακούω και αυτήν και τη σκιά με τον ίδιο τρόπο δηλαδή /skja/ /stja/ και όχι /skia/ /stia/ (Όπου το j το φωνητικό σύμβολο που υποδηλώνει "ι" που δεν προφέρεται ως ξεχωριστή συλλαβή).

[σα(ρε)μαλι]

Ναι, την εκλαμβάνω ως μονοσύλλαβη, όπως εκλαμβάνω τη μυρτιά ως δισύλλαβη. Από κει και πέρα τη σκιά την ακούω ως /skia/ και όχι ως /skja/ και μάλλον το πρόβλημα είναι άλυτο, γιατί δεν έχω τα μέσα να σου πω, γιατί ακούω το πρώτο κι όχι το δεύτερο, ίσως στο Skype. Επίσης δεν πολυκαταλαβαίνω, γιατί αποτελεί πρόβλημα, αφού και το σκια είναι καθόλα δόκιμο. Μπορείς να σκεφτείς άλλο παράδειγμα, που να μην κάνεις το διαχωρισμό;

[banned8]

Μου φαίνεται ότι ο καθένας λέει τα δικά του, γι' αυτό δεν καταλαβαινόσαστε. Ο Σπύρος ρωτάει για τις λέξεις σ κ ι ά και σ τ ι α, που το δεύτερο είναι η εστία και προφέρεται όπως το -στια στο παραστιά.

Το σκιά δεν προφέρεται όπως το -σκια στα γεννοφάσκια. Προφέρεται σκι-ά. Και ναι, υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο σκι-άζει (που κάνει ένα δέντρο) και στο σκιάζει (φοβέρα καμιά).

Η διαφορά φαίνεται στις λέξεις ποιον (αντωνυμία) και ποιόν του ανθρώπου. Στην πρώτη ο ήχος -ιο- είναι όπως στο πιόνι, στη δεύτερη όπως στο πριόνι.

[spiros]

Απόλυτα σαφές και κατανοητό! Απλά εγώ στον καθημερινό μου λόγο προφέρω το σκιά ως μονοσύλλαβο και πιστεύω και πολλοί άλλοι.

[banned8]

Αν προφέρεις έτσι που λες τη σκιά, αναρωτιέμαι πώς προφέρεις το σκιαγραφώ.