Ντίνος Χριστιανόπουλος

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=UdWKIAIlyZQ

Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963 στη Θεσσαλονίκη
Απόσπασμα από την εκπομπή του Στέλιου Κούλογλου «Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα» με τίτλο «Ένα τροχαίο ατύχημα»

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Η αγκίδα

[Ενότητα Ο αλλήθωρος (ποιήματα 1949-1970)]

Το βράδυ που σκοτώσαν τον Λαμπράκη,
γυρνούσα από ένα ραντεβού.
«Τι έγινε;» ρώτησε κάποιος στο λεωφορείο.
Κανείς δεν ήξερε. Είδαμε χωροφύλακες
μα δε διακρίναμε τίποτε άλλο.

Πέρασαν τρία χρόνια. Ξανακύλησα
στην ίδια αδιαφορία για τα πολιτικά.
Όμως το βράδυ εκείνο με ενοχλεί
σα μια ανεπαίσθητη αγκίδα που δε βγαίνει:
άλλοι να πέφτουν χτυπημένοι για ιδανικά,
άλλοι να οργιάζουν με τα τρίκυκλα,
κι εγώ ανέμελος να τρέχω σε τσαΐρια.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Ντίνος Χριστιανόπουλος / Ποιήματα (Ιανός, 2004)

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Το σπίτι μας

[Ενότητα Ο αλλήθωρος (ποιήματα 1949-1970)]

Ας παίζει το τρανζιστοράκι, ας μεταδίδει
τη θεία λειτουργία ή παλιές οπερέτες
και τα παντζούρια ας μένουν πάντα ανοιχτά,
τα φώτα ας είναι όλα αναμμένα.

Ας δίνει μια επίφαση ειρήνης
το ταραγμένο σπίτι μας. Όταν γυρνώ απ’ τη δουλειά
κατάκοπος, ας μη τα βρίσκω όλα
κλειστά και θεοσκότεινα, κι η γριά στο ντιβάνι,
μόλις η πόρτα ανοίξει, ν’ αρχινάει τα βογγητά.

Όσο αντέχουμε ακόμα τα τραγούδια,
λιγότερο θανάσιμη γίνεται η μουγκαμάρα,
ο θάνατος, θαρρείς, μας τριγυρίζει πιο δειλά.

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Ντίνος Χριστιανόπουλος / Ποιήματα (Ιανός, 2004)

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος: [ένα άγγιγμα μονάχα...]

ένα άγγιγμα μονάχα
δεν αρκεί

ένα κορμί μονάχα
πέφτει λίγο

θέλουμε πιο πολλά
θέλουμε χώμα

Από τα Μικρά ποιήματα (Ιανός, 2004) που αποτελούνται από την ποιητική συλλογή Το κορμί και το σαράκι (1964)

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος: Βαρδάρι 1977

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Σα στολισμένο σαλονάκι το Βαρδάρι υποδέχεται κάθε βράδυ τα φαντάρια του, και σαν τις οικοδέσποινες οι αδερφές τα φιλεύουν κουνήματα και χαρτζιλίκια. Μοναχικοί τύποι περιφέρονται στα πέριξ, μέχρι που το παίρνουν απόφαση και βολεύονται κατά τα γνωστά. Από τις βόρειες και δυτικές συνοικίες τα λεωφορεία κατεβάζουν λογιώ λογιώ παίδαρους και μαγκάκια, μαθητές του καράτε, μουτζούρηδες και εργατοτεχνίτες, που σπουδάζουν σε νυχτερινές σχολές. Όλη τους η ψυχαγωγία: ποδοσφαιράκια και αυνανιστήρια. Το βραδινό τους: μια μπουγάτσα και γάλα. Στις κυριακάτικες κριτικές για το ποδόσφαιρο, το «μαλάκα» παίρνει και δίνει σε όλους τους τόνους. Καροτσάκια με λαθραίες κασέτες διαφημίζουν Αγγελόπουλο και Καζαντζίδη. ΥΠΑΡΧΩ διαβάζεις σε τρίκυκλα και μπλουζάκια. Από τα τέσσερα ύποπτα σινεμά, τα τρία πέρασαν ήδη στη λογοτεχνία και τώρα έχουν σειρά τα πατσατζίδικα. Τα μπαρ ξεφυτρώνουν σα μανιτάρια, κρατώντας όσο μπορούν την παράδοση του Βαρδάρι. Σέρβοι τουρίστες γδύνουν τα ετοιματζίδικα, και κιτρινόμαυρες φυλές απ’ την Ασία τρελαίνονται για τσόντες και πορνό.

Μέσα σ’ αυτή την τοιχογραφία, κάπου θα πάρει το μάτι σας και μένα, να στέκομαι σε μια άκρη ακίνητος, παίζοντας με το κομπολόι των παθών μου.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ύμνος στην μπότα

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Μπότες, κειμήλια των φετιχιστών,
μπότες, λατρεία των μαζοχιστών,
αυτοί που σας φορούν ξέρουν καλά τι οφείλει σ’ εσάς ο αντρισμός τους·
ακόμη κι ένα μαλακισμένο, άμα φοράει μπότες ομορφαίνει·
μονάχα οι ποιητές δεν πρέπει να φορούνε μπότες,
γιατί οι μπότες θέλουν ομορφιά, θέλουν δύναμη, θέλουν σκληράδα,
θέλουν να είναι αρσίζης αυτός που τις φοράει,
θέλουν την ηλικία των είκοσι με τριάντα,
θέλουν προπάντων όλους εμάς, που είτε νοερά (οι περισσότεροι) είτε και φανερά (μερικοί τολμηροί) σκύβουμε και λατρεύουμε αυτά τα βάρβαρα ινδάλματα μιας μυστικής θρησκείας των τσαλαπατημένων.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Βούρκωμα για το χάσιμο της γκαρσονιέρας μου

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Δεν είναι λίγο να ξενοικιάζεις την γκαρσονιέρα σου· να βλέπεις το ντιβάνι σου στο τρίκυκλο και να σκέφτεσαι πως τέλειωσε πια η συνεισφορά του στον έρωτα· να θυμάσαι πόσο σε είχε βοηθήσει αυτό το δωμάτιο οχτώ ολόκληρα χρόνια – και τώρα να σε περιμένουν και πάλι τα παραβαρδάρια, κι οι μήνες να κατρακυλούν όλο και με λιγότερες ελπίδες, οι ευκαιρίες να αραιώνουν απελπιστικά, οι νύχτες να μη διαθέτουν πια ούτε μια αρβύλα, κι εσύ να επιστρέφεις ξανά στην αθλιότητα του υπαίθριου έρωτα.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Γιάννης Τσαρούχης, Ναύτης με  χειμερινή στολή  σε ροζ φόντο (1955)
Πηγή: Εικαστικά μονοπάτια

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Τα παλιά καδράκια

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Επίσκεψη σε παλιό φίλο. Στο σαλόνι, μοντέρνοι και ακριβοί πίνακες. Σε μια ντουλάπα, πεταμένα, μερικά παλιά καδράκια: ένα τοπίο του Βαν Γκογκ, μια φιγούρα του Μοντιλιάνι και το υπέροχο «Κορίτσι του Μουλέν Ρουζ».

Ήμασταν φτωχαδάκια τότε, βολεύαμε τους τοίχους μας με φτηνά αντίγραφα, που τα κόβαμε από χρωματιστά ημερολόγια ή βιβλία και τα κολλούσαμε επάνω σε νοβοπάν. Αργότερα οι πιο πολλοί, όταν τα οικονόμησαν, φρόντισαν να απαλλαγούν μια ώρα αρχύτερα από αυτά.

Μόνο εγώ δεν εννοώ να αποχωριστώ τα καδράκια που αγάπησα απ’ τα νιάτα μου: τον «Εσταυρωμένο» του Γκρίνεβαλντ, δυο τρεις βυζαντινές ρεπροντουξιόν και τον ωραίο ναύτη του Τσαρούχη με τα χειμερινά.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ανθρωπάκι

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Το ξέρω πως με εκτιμάς, όμως στο περιοδικό σου συνεργασία δε μου ζήτησες· στην ανθολογία σου δε με συμπεριέλαβες· στις κριτικές σου και στις συνεντεύξεις σου δε με ανέφερες· σε κάποιον ξένο που σε ρώτησε για μένα, έκανες πως δεν με ήξερες. Αν όμως σου είχα γράψει κολακευτικά, τι διαφορετική που θα ήταν η στάση σου! Τότε και συνεργασία θα μου ζήταγες· και κριτική θα μου έγραφες· και στη συνέντευξή σου θα με ανάφερνες· και σ’ όποιον ξένο σε ρωτούσε, θα του μιλούσες με τα καλύτερα λόγια για μένα. Λοιπόν, για να τελειώνουμε, δε με νοιάζει τι γνώμη έχεις εσύ για μένα, αλλά τι γνώμη έχω εγώ για σένα – και την ξέρεις πολύ καλά, ανθρωπάκι!

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Το περσικό χαλί

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Παλιός μαρξιστής και τώρα καθωσπρέπει κύριος, με σούπερ-λουξ διαμέρισμα, πίνακες, έργα τέχνης, ακόμα και με βιτρό στην τουαλέτα, αγόρασε, σε κάποιο πλειστηριασμό, ένα παλιό περσικό χαλί. Μα το χαλί αποδείχτηκε ψεύτικο, το γύρισε πίσω γυρεύοντας τα λεφτά του – κατέληξαν στα δικαστήρια.

Ήταν μια περιπέτεια που του κόστισε πολύ. Κατά τα άλλα, το έβρισκε φυσικό να γράφει μοντέρνα ποιήματα κατά της χούντας. Για το χαλί, βέβαια, ούτε κουβέντα. Στο κάτω κάτω τι τους ένοιαζε τους άλλους το τι μπορεί να πάθει ένας ιδεολόγος απ’ τους παπατζήδες;

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Γονυκλισία

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Η ιστορία αρχίζει με μια φράση σου:
«Πέσε με τα μούτρα στη δουλειά.»

Γονατίζω μπροστά σου με θλίψη,
αγκαλιάζω τα πόδια σου τρυφερά,
βουτάω ολόκληρος στα σκέλια σου με λαχτάρα.
Εσύ στέκεις ακίνητος,
πιο όμορφος, όπως σε βλέπω από χαμηλά,
πιο ήρεμος που ο έρωτας γίνεται απ’ τη μέση και κάτω,
μια δύναμη απροσδιόριστη υποδαυλίζει τον αντρισμό σου.
Με κοιτάς από πάνω καλοδιάθετος,
με λύπη για την κατάντια μου,
με στοργή για το κουσούρι μου,
με φανερή ευχαρίστηση καθώς ξαλαφρώνεις –
σ’ ευχαριστώ που μου χάιδεψες τα μαλλιά.

(Ακόμη μια επικίνδυνη νύχτα
τελειώνει με κατάνυξη.
Ακόμη μια φωτιά
αντί να με κάψει, με ζέστανε.)

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Χούφταλο

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Έγινε χούφταλο κι ακόμα επιμένει να με κάνει κουμάντο: «Γιατί άργησες; Πού ήσουν τέτοια ώρα;» (γυρνώ στις δέκα, και το βρίσκει αργά). Μάτι επιτιμητικό, γεμάτο κακία, γυναίκα που συνήθισε για το παραμικρό να τιμωρεί το παιδί της. Και τώρα που μεγάλωσα, ακόμη τα ίδια. Να μη με δει καμιά βραδιά να επιστρέφω χαρούμενος – αμέσως αρχινάει το φαρμάκι: «Ως τώρα περίμενα τον πατέρα σου απ’ τις ταβέρνες, τώρα περιμένω εσένα απ’ τους δρόμους.» Κι όσο περνούν τα χρόνια και χάνει από πάνω μου τον έλεγχο, κοιτάει πώς να με εξουθενώνει καθημερινά με κλάματα και με αρρώστιες. Και πάντα η ίδια επωδός: «Σκύλε, εγώ πεθαίνω, κι εσύ γλεντάς!»

Θε μου, η μητρική στοργή πού βρήκε τόσο δηλητήριο; Κι η μάνα που έτρεμε μην πάθω τίποτε από μικρός, πώς τώρα το ’βαλε σκοπό να με ξεκάνει;

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=Qf9nVcuPnOg

Απόστολος Καλδάρας & Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Ο παράνομος δρόμος (τραγούδι: Γιώτα Λύδια (1961))

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Στο Καραμπουρνάκι

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Με πήρε με τη νέα του μηχανή και πήγαμε βολτίτσα στο Καραμπουρνάκι. Σκοτάδι, εδώ κι εκεί σταματημένα γιωταχί, απέναντι η σεισμόπληχτη Θεσσαλονίκη. Παντού αγκάθια. Προχωρήσαμε σε κάτι χαλασμένα τσιμέντα. Εδώ, πριν λίγα χρόνια, ήταν το λαϊκό ξενυχτάδικο «Καλαμάκι». Ακόμα υπήρχε η στραπατσαρισμένη πίστα και το πάλκο για τα όργανα. Εδώ είχαν παίξει ο Τσιτσάνης και ο Μάρκος, εδώ είχα δει από τα σύρματα τη Γιώτα Λύδια να τραγουδάει την «Παρανομία».

Σκέφτηκα: «Μόνο ο έρωτας ξέρει να εκμεταλλεύεται τα χαλάσματα.» Και ξαπλώσαμε πάνω στο ζεστό τσιμέντο, εκεί που κάποτε είχαν ακουστεί τα πιο λυπητερά τραγούδια της αγάπης.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Φιλίες δυτικού τύπου

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Με θυμάσαι μονάχα όταν δεν έχεις τι άλλο να κάνεις. Κάθε λίγο εξαφανίζεσαι στο Λονδίνο για έρωτες, στη Χαλκιδική για ριλάξ, στην Αθήνα για παρέες στου Μπαράκου. Στα ενδιάμεσα θυμάσαι και μένα, πότε με κανένα τηλεφώνημα, πότε για λίγο φιλολογικό κουσκούς και πότε για καμιά πληροφορία. Όμως εγώ όσες φορές σε ήθελα, εσύ απουσίαζες· κάποια φορά που τηλεφώνησα, είχες αποσυνδέσει το τηλέφωνο· όταν σου γύρεψα να μου δανείσεις έναν δίσκο, φοβήθηκες μη σ’ τον χαλάσω. Στα τόσα χρόνια που είμαστε φίλοι, ποτέ δεν πήγαμε μαζί στα μπάνια ούτε στο σινεμά ούτε σε καμιά διάλεξη. Ήμουνα φίλος μονάχα όταν ερχόταν η σειρά μου· μετά, γυρνούσες το κουμπί κι έπαυα να υπάρχω για σένα.

Εάν αυτό για σένα είναι φιλία, τότε αυτό το ποίημα ας είναι η απάντησή μου.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Τα σκυλιά

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Αργά το βράδυ βλέπεις τα σκυλιά να περιφέρονται σαν άκακες συμμορίες. Εξουθενωμένα από ανθρώπους και αυτοκίνητα, άλλα μικρά, άλλα μεγάλα, και μερικά κουτσά, δεν έχουν πια κουράγιο ούτε να γαβγίσουν ούτε να δαγκάσουν. Καμιά φορά κανένα κάθεται να το χαϊδέψεις και σε κοιτάει μ’ ευγνωμοσύνη μες στα μάτια· όμως τα πιο πολλά στέκουν από μακριά, γεμάτα υποψία: ξέμαθαν πια να ξεχωρίζουν τους ανθρώπους.

Μαζί με τ’ άλλα είναι και μερικά σκυλιά από ράτσα, που κόστισαν κάποτε μια μικρή περιουσία· που δεν έτρωγαν παρά μόνο μπιφτέκι· που τα έλουζαν ωραίες κυρίες και ύστερα τα έβγαζαν για τον πρωινό τους περίπατο – και τώρα παρατημένα απ’ τ’ αφεντικά τους, Κύριος οίδε για ποιο λόγο, με το λουρί ακόμα στον λαιμό και με την απορία στα μάτια, τρέχουν κι αυτά μαζί με τα κοπρόσκυλα, έχοντας μάθει κιόλας στην απόγνωση και στις κακές συνήθειες του δρόμου.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Το καντήλι

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Παλιό, ακατοίκητο αρχοντικό, με κήπο στο βάθος, και στην άκρη του κήπου ένα εκκλησάκι. Μια τρελή, που ζούσε εκεί μέσα ολομόναχη, άναβε κάθε βράδυ το καντήλι. Το έβλεπα, από μια χαραμάδα στο πορτάκι του κήπου, να λαμπυρίζει μέσ’ από τις φυλλωσιές, και γαλήνευε η ψυχή μου. Η διάθεσή μου ήταν σχεδόν πάντα χαλασμένη, καθώς τα βράδια επέστρεφα στο σπίτι γυρνώντας από το ερωτικό μου δωμάτιο. Δεν ξέρω πώς, αυτό το καντήλι είχε γίνει η πιο κρυφή παρηγοριά μου. Και καταλάβαινα γιατί χιλιάδες άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο ακόμη εξακολουθούν ν’ ανάβουν το καντήλι τους.

Ένα βράδυ, το βρήκα σβηστό. Κάτι είχε πάθει, φαίνεται, η τρελή. Λίγο αργότερα έχασα κι εγώ το ερωτικό μου δωμάτιο κι έπαψα πια να περνάω από κείνο τον δρόμο. Κανένα καντήλι δεν παρηγόρησε από τότε τη ζωή μου.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.