Δεν ή δε;

zephyrous · 25 · 49337

zephyrous

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 3698
    • Gender:Male
Με βάση μια "αντιπαράθεση" που είχα τις προάλλες με τη Βίκη, θέτω το ερώτημα "δε" ή "δεν" για το αρνητικό μόριο, και γιατί. Οι κανόνες που έχει "ανεβάσει" ο Σπύρος ισχύουν μόνο για την Ε.Ε.. Από εκεί και πέρα, δε σημαίνει ότι χαρακτηρίζουν ολόκληρη την ελληνική γραμματική. Εγώ, από τη μεριά μου, ακολουθώ πιστά τον κανόνα του "ν", χάριν ευφωνίας και μουσικότητας του λόγου. Άλλωστε, θεωρώ ότι έτσι διαμορφώνεται και η γλώσσα. Από την άλλη, θεωρώ ότι πολύ δύσκολα μπορεί να υπάρξει σύγχυση με τον αντιθετικό σύνδεσμο "δε", όταν υπάρχει σωστή σύνταξη. Τι άποψη έχετε;
« Last Edit: 29 Sep, 2014, 11:11:46 by spiros »


spiros

  • Administrator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 854546
    • Gender:Male
  • point d’amour
Πρέπει να μπαίνει μόνο σε περιπτώσεις που είναι δυνατή η σύγχυση με τον αντιθετικό σύνδεσμο "δε". Ωστόσο, καλύτερα ένα "ν" παραπάνω παρά ένα λιγότερο.
« Last Edit: 17 Jan, 2006, 00:05:37 by wings »



wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Συμφωνώ με τον Σπύρο. Προσωπικά δεν με ενοχλεί η έλλειψη ευφωνίας γιατί έτσι κι αλλιώς θεωρώ το δεν εξαιρετικά εμφατική λέξη.
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


banned8

  • Jr. Member
  • **
    • Posts: 131
    • Gender:Male
Σε πραγματεία, δεν σε όλες τις περιπτώσεις.
Σε μυθιστόρημα, σε αφήγηση, τον έναν ή τον άλλο κανόνα (δηλ. όλα με 'ν' ή αναλόγως), αρκεί να τον τηρούμε με συνέπεια.
Σε διάλογο, προτιμώ να καταθέτω αυτό που ακούω, και δεν ακούω 'ν' εκεί που δεν χρειάζεται (ή "δε χρειάζεται").
Γράφω δηλαδή: "Μα δε θες να ξέρεις;"
Σε διάλογο βάζουμε δεν σε περίπτωση έμφασης: "Δεν θέλω, δεν θέλω, δεν θέλω, σου λέω!"
Και φυσικά δεν αν υπάρχει κίνδυνος το δε να διαβαστεί σαν αντιθετικό.

Αν βαριέστε να τα θυμάστε όλα αυτά, τα γράφετε όλα δεν.



zephyrous

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 3698
    • Gender:Male
Με τον Νίκο, συμφωνώ σχεδόν σε όλα. Τα ίδια ακολουθώ πάνω-κάτω. Δηλαδή, σε τεχνικά κείμενα, λόγου χάρη, δε θα έβαζα ποτέ "δε", αλλά πάντα "δεν". Σε μυθιστόρημα προτιμώ το "δε", αν και γνωρίζω ότι κάποιους τους ξενίζει (κυρίως όσους έχουν ασχοληθεί με κλασική ελληνική λογοτεχνία). Για τον προφορικό λόγο, συμφωνώ και επαυξάνω, όπως και για την περίπτωση του αντιθετικού "δε". Με τη Βίκη (με -η) διαφωνώ στο σημείο που λέει ότι δεν το θεωρεί "εμφατική λέξη". Έχω την ακριβώς αντίθετη άποψη. Η αλήθεια είναι ότι διαφωνώ με όλη τη γραμμή που έγραψε, γιατί με ενοχλεί η έλλειψη ευφωνίας στα κείμενα. :)


zephyrous

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 3698
    • Gender:Male
Ουπς! Λάθος! Είδα ένα παραπάνω "δεν" στα λόγια της Βίκης. Συνεπώς, διαφωνώ μόνο με το πρώτο μισό της γραμμής της (κατόρθωμα). :)


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Νίκο, νομίζω ότι αυτό που ακούς ποικίλλει κατ' άτομο. Δεν είμαι σίγουρη για το τι λέω κι εγώ η ίδια στο "Δε(ν) θες να μάθεις;" Θαρρώ πως συνήθως λέω "δεν" και είμαι σίγουρη ότι το ίδιο κάνουν και πολλοί άλλοι.
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


aleka

  • Sr. Member
  • ****
    • Posts: 725
    • Gender:Female
  • no rest for the wicked...
Γνωρίζω ότι στα νομικά κείμενα η χρήση του δε στη θέση του δεν είναι μη αποδεκτή, ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα σύγχυσης.

Σε γενικές γραμμές πάντως εγώ αποφεύγω την χρήση του δε και προτιμώ σχεδόν πάντα το δεν - για να είμαστε σίγουροι!

Αλέκα
Destruction leads to a very rough road, but it also breeds creation.


banned8

  • Jr. Member
  • **
    • Posts: 131
    • Gender:Male
Δεν είμαι σίγουρη για το τι λέω κι εγώ η ίδια στο "Δε(ν) θες να μάθεις;" Θαρρώ πως συνήθως λέω "δεν" και είμαι σίγουρη ότι το ίδιο κάνουν και πολλοί άλλοι.

Που σημαίνει ότι, όταν αποτυπώνουμε τον προφορικό λόγο τον δικό σου (ή των άλλων που αναφέρεις), οφείλουμε να το σεβόμαστε και να το καταγράφουμε επακριβώς αυτό το 'ν'.

Όπως και με το όνομα: Η Βίκη υπέγραψε στο βιβλίο προσκεκλημένων: "Βίκυ".


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Πότε, πού, πώς... με προσκαλέσανε κάπου; Και υπέγραψα μάλιστα; Δεν θυμάμαι.

Νίκο, να δεις σύγχιση στο κανονικό μου όνομα: λέω Βικτωρία (κι αυτή είναι η επίσημη γραφή του) και λέει ο ένας υπάλληλος στον άλλο: Βικτόρια (πιστεύω ότι αν αλλάξουμε τον τόνο πρέπει να γραφτεί με -ο-). Ως εκ τούτου, όνομα είναι τούτο το δικό μου ή τυράγνια; Θα το δω ποτέ σωστά γραμμένο όσο ζω;

Τώρα, για το θέμα του νήματος. Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν σε τούτο το φόρουμ, Νίκο (κυρίως εσύ κι εγώ), είμαι υπέρ των κανόνων της γραμματικής για να μην εξελίσσεται η γλώσσα άναρχα κι αυθαίρετα. Επειδή σχεδόν κανείς δεν είναι υποδειγματικός στο θέμα σύνταξης μιας πρότασης, πάρα πολύ συχνά ακούω ή διαβάζω το "δε" σε τόσο λάθος θέση που αναρωτιέμαι αν πρόκειται για το αρνητικό μόριο ή για τον αντιθετικό σύνδεσμο. Επομένως, καταλήγω να χρησιμοποιώ το "δεν" παντού και για σιγουριά.

Λυπάμαι που ίσως γίνομαι βάρβαρη στο θέμα ευφωνίας, αλλά πάλι αναρωτιέμαι: σ' αυτή τη φουκαριάρα τη γλώσσα μας, έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα που την ταλανίζουν τόσα χρόνια και μας έμεινε το πρόβλημα της ευφωνίας μόνον; Καθημερινά, ακούμε και διαβάζουμε τόσες χοντράδες που χτυπάνε σαν καμπανιές τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά και δεν μας πειράζει ο ήχος τους αλλά μας πειράζει το "ν" στο "δεν";

Να σας πω τη μαύρη αλήθεια, μόνο από κορυφαίους λογοτέχνες μας έχω εισπράξει τη σωστή χρήση του "δε" σε θέση αρνητικού μόριου. Επαναλαμβάνω και τονίζω: μόνον από κορυφαίους λογοτέχνες μας. Άποψή μου είναι, μιας κι ασχολούμαστε κυρίως με το γραπτό λόγο κάθε μέρα, να φροντίζουμε να γράφουμε σε στρωτά και κατανοητά ελληνικά, να μη χρησιμοποιούμε λέξεις που δεν κατέχουμε καλά, να μην είμαστε πομπώδεις και αμετροεπείς και να αφήσουμε και κάποιες ιδιόμορφες χρήσεις της γλώσσας για τους ακαδημαϊκούς μας ή για τους λογοτέχνες μας που ξέρουν να χρωματίζουν τη γλώσσα και τον ήχο με δικές τους, ξεχωριστές πινελιές.

Εκεί που πάσχουμε είναι στην καθημερινή χρήση βατής και κατανοητής γλώσσας. Για παράδειγμα, τα μισά εγχειρίδια συσκευών που έχουν πέσει στα χέρια μου όταν αγοράζουμε κάτι είναι για πέταμα στον μεγάλο τενεκέ του σπιτιού και αρκετές φορές η συσκευή μένει παροπλισμένη ή χρησιμοποιούμε τις μισές της δυνατότητες γιατί δεν μπορέσαμε να καταλάβουμε το περιβόητο manual. Στα χάλια του εγχειρίδιου, ας ήταν το δε(ν) το μόνο ψεγάδι αλλά πού τέτοια τύχη...
« Last Edit: 17 Jan, 2006, 13:55:16 by wings »
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


zephyrous

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 3698
    • Gender:Male
Quote
Να σας πω τη μαύρη αλήθεια, μόνο από κορυφαίους λογοτέχνες μας έχω εισπράξει τη σωστή χρήση του "δε" σε θέση αρνητικού μόριου.


Ευχαριστώ για τα κολακευτικά σου λόγια, αλλά νομίζω ότι υπερβάλλεις κάπως, Βίκυ (Εμ, μόνο εσύ θα κάνεις πλάκα;)


zephyrous

  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 3698
    • Gender:Male
Kι αν αναρωτιέσαι που με ξέρεις, έχω γράψει... τη Χιονάτη.


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Το ξέρω, το ξέρω... θαρρείς πως δε διάβασα τη Χιονάτη σου; Αφού είμαι κρυφή σου θαυμάστρια, αλλά τώρα εκδηλώθηκα και δημόσια. :-)))
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


banned8

  • Jr. Member
  • **
    • Posts: 131
    • Gender:Male
Το γεγονός ότι το "ν" του "δεν" είναι λεπτομέρεια ή ότι (ενδεχομένως) μόνο κορυφαίοι λογοτέχνες μας το χειρίζονται σωστά, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να το "ξεσκίσουμε" το θέμα εδώ. Και φυσικά, δεν είναι της αρμοδιότητας της λογοτεχνίας, αλλά της γλωσσολογίας.


wings

  • Global Moderator
  • Hero Member
  • *****
    • Posts: 73947
    • Gender:Female
  • Vicky Papaprodromou
Ούτε λόγος να γίνεται... και να το τσακίσουμε μπορούμε...
Ο λόγος είναι μεγάλη ανάγκη της ψυχής. (Γιώργος Ιωάννου)


 

Search Tools