Ντίνος Χριστιανόπουλος

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Νεκρή πιάτσα

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Συνηθισμένοι από χρόνια να βολεύουμε τη φτώχεια μας στα πεζοδρόμια, δεν καταλάβαμε για πότε νεκρώθηκαν οι πιάτσες· πού εξαφανίστηκαν οι άνθρωποι που μας τριγύριζαν· τι έγιναν ακόμα και οι αδερφές που μας κουτσομπόλευαν. Και όμως, όλα άλλαξαν μέσα σε λίγα χρόνια. Οι καφετέριες αχρήστεψαν τα πάρκα. Η τηλεόραση άδειασε τους σινεμάδες. Τα θηλυκά έγιναν πέντε στον παρά. Τα τεκνά, ματσωμένα. Τα φαντάρια, σπιτωμένα. Η ρόδα, ο μπερντές και το μαλλί μάς έβγαλαν νοκ άουτ.

Καλώς ή κακώς, δε μπορέσαμε να προσαρμοστούμε στη νέα κατάσταση. Μείναμε ισόβιοι φτωχομπινέδες, τα τελευταία σκουλήκια ενός βούρκου που κοντεύει να ξεραθεί, οι τελευταίοι μιας πιάτσας που την εξόντωσε η ευμάρεια.

Θε μου, συχώρα με, μεγάλο λόγο θα πω: Μόνο μια νέα καταστροφή θα μας χορτάσει και πάλι, μόνο μια νέα αναστάτωση θα ζωντανέψει τις νεκρές πιάτσες.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Τα φανταρίστικα

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Ένα ωραίο πράγμα υπήρχε σ’ αυτό τον κόσμο: η φανταρίστικη στολή – κι αυτή σιγά σιγά τη χάλασαν. Πρώτα καταργήσαν τη ζωστήρα, μετά έβγαλαν τα μπατζάκια έξω απ’ τις αρβύλες, στο τέλος τις αντικατάστησαν με κάτι κοντά ψευτομποτάκια. Μαζί τους χάθηκε κι ο αέρας ενός αντρισμού που τον έθρεφε η αγριάδα του πολέμου και η βαρβατίλα της στρατώνας. Άλλωστε, πρώτα χάλασαν οι άνθρωποι και μετά οι στολές. Αυτά τα παιδάρια με το χακί κουστουμάκι και το ανυποψίαστο δίκοχο, τι σχέση έχουνε με τους μουστακαλήδες του ’49; Οι παλιοί εσατζήδες, με τις άγριες φάτσες, έμειναν μόνο στις ζωγραφιές του Τσαρούχη. Κι η Εγνατία, που άλλοτε μερακλωνόταν κάθε σούρουπο με τους φαντάρους της, ανακαλύπτει τώρα με θλίψη τις αρβύλες σε πόδια κουλτουριάρηδων.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Το κασελάκι

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

«Ένας λούστρος στο Βαρδάρι πουλάει το κασελάκι του. Δεν είναι βέβαια πολύ παλιό, είναι όμως αρκετά ωραίο: με τα μπρούτζινά του, με τις μπογιές του. Τι λες, να το πάρω;» με ρώτησε ένας φίλος που κυνηγούσε αντίκες.

Ξαφνικά στον νου μου ήρθε μια εικόνα: Ένας φαντάρος στέκεται όρθιος με το ’να πόδι επάνω στο κασελάκι, ενώ ο λούστρος, σκυμμένος εμπρός του, του γυαλίζει τις αρβύλες. Από μακριά μοιάζουν σαν ένα σύμπλεγμα· σαν κάποιος να προσκυνάει τον αφέντη του ή τον αγαπημένο του.

Θεέ μου, σκέφτηκα, πόσες αρβύλες άραγε δε λειτουργήθηκαν σ’ αυτή την άγια τράπεζα και πόσα πόδια δε λατρεύτηκαν πάνω σ’ αυτό το κασελάκι.

«Δε θέλει ρώτημα», είπα στον φίλο μου· «και βέβαια να το πάρεις, και να το έχεις μαζί με τις βυζαντινές εικόνες.»

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Η αποδυνάμωση του αντρισμού

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Δεν είναι μόνο οι ντομάτες που έχασαν την ντοματίλα τους, ούτε τα τριαντάφυλλα που έχασαν την ευωδιά τους. Είναι προπάντων τα αρσενικά που έχασαν τον αντρισμό τους. Όσο κι αν ψάχνω, δε βρίσκω πια νταβραντισμένους· μόνο αντράκια, ανίκανα για έρωτα και βιασμό. Κι οι άντρες οι αληθινοί, που ούτε γι’ αστείο δε σε άφηναν να τους αγγίξεις από πίσω, αυτούς, θαρρείς, άνοιξε η γη και τους κατάπιε. Εδώ και είκοσι χρόνια, τίποτε άλλο δεν ακούς εκτός από «μαλάκα» και «ανώμαλε». Τόσο πολύ θεριέψανε αυτές οι λέξεις, που μες στα δάση τους φωλιάζουνε χιλιάδες φλώροι.

Κάποτε με απέλπιζε η κατάντια μου· τώρα με απελπίζει η κατάντια των αρσενικών. Με πιάνει φρίκη όταν σκέφτομαι πως η ανικανότητα προχώρησε παντού: στον στρατό, στις λαϊκές συνοικίες, ακόμα και στα χωριά. Αυτό λοιπόν ήταν το τίμημα της τόσης ελευθερίας;

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Τα ονόματα

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Το ’50 το λέγαν μινέτο. Ήταν μια λέξη που έφερνε στον νου παραλυσίες ευρωπαϊκού τύπου. Η ηθική μου φρικιούσε και μόνο στο άκουσμά της. Οι παθητικοί το απέφευγαν γιατί το βρίσκαν λίγο κι εξευτελιστικό· οι ενεργητικοί το αποστρέφονταν γιατί υπέσκαπτε τον αντρισμό τους. Κυριαρχούσε ακόμη ο βιασμός.

Το ’60 το λέγαν τσιμπούκι – μια παραπειστική επιστροφή σε οθωμανικές ακολασίες. Οι αδερφές άρχισαν να το δέχονται σαν ένα νόστιμο μεζελίκι, και τα τεκνά ένιωθαν πολύ πιο άντρες όταν κανείς γονάτιζε μπροστά τους. Το χάλασμα είχε αρχίσει, μόνο που δε φαινόταν ακόμα.

Το ’70 το λέγαν πίπα. Αν το τσιμπούκι γινόταν απ’ το περίσσευμα, η πίπα πλέον βόλευε το υστέρημα. Χάθηκαν οι κολομπαράδες, χιλιάδες μπάμιες μπέρδεψαν με το αλληλογλείψιμο τους ρόλους.

Ποιος ξέρει τι θ’ ακούσουμε ακόμα, τι νέα ονόματα θα υποδυθεί η αναπηρία.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Οι φτωχοί

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Όταν πέθανε η μητέρα μου, είπα να μοιράσω τα λίγα ρούχα της στους φτωχούς. Ρώτησα μια γειτόνισσα μήπως ήξερε καμιά φτωχιά γριούλα· μου απάντησε πως δεν υπήρχαν πια φτωχοί. Τα ίδια μου είπε και μια κυρία που κρατούσε το ταμείο των πτωχών στην ενορία μας: «Κανείς πια δε φοράει παλιά ρούχα. Μπλουζάκια ολοκαίνουρια τα βλέπεις στα σκουπίδια.»

Είδα κι απόειδα, αποφάσισα να τα κρατήσω. Δε θα μου έπιαναν τόπο, χώρια που κάθε ρουχαλάκι θα μου θύμιζε και μια εποχή. Άλλωστε, μπορεί και πάλι να ’ρχονταν δύσκολοι καιροί, τότε που ανοίγεις με απόγνωση παλιά μπαούλα κι ανακαλύπτεις ξεχασμένα στον πάτο τους ένα σωρό χρήσιμα πράγματα, και δοξάζεις τον πανάγαθο που δεν τα είχες πετάξει.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ο περίπατος

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Ένα άσπρο ημιφορτηγάκι σταμάτησε μπροστά στην πόρτα. «Ξεχάσατε το μαξιλάρι και τις παντόφλες της μητέρας σας», μου είπε ένα γεροντάκι που κατέβηκε από μπροστά. Μου άνοιξε την κλειστή καρότσα και είδα μέσα τη μητέρα μου, συγυρισμένη στο κιβούρι της και σκυθρωπή. «Μην παραξενεύεστε», συνέχισε το γεροντάκι. «Άμα κανείς πεθάνει στην κλινική, τον κουβαλάμε μ’ αυτό, για να μη βλέπουν οι άρρωστοι τη νεκροφόρα κι αγριεύονται.» Της βάλαμε το μαξιλάρι και τις παντόφλες. «Θέλω μια χάρη», του είπα· «πριν να την πάτε στο νεκροταφείο, κάντε της μια γυροβολιά με το αμάξι. Θα το χαρεί πολύ η ψυχή της.»

Όταν το απόγευμα την κατεβάζαμε στον τάφο, ένα χαμόγελο άνθιζε στο πρόσωπό της.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Κορδονάκια και λαστιχάκια

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Ένα σωρό κορδονάκια ομόρφαιναν κάποτε τη στρατιωτική στολή: το κορδονάκι του μπερέ, το κορδονάκι του τζάκετ. Όμως εμένα με τραβούσαν πιο πολύ τα κορδόνια στις αρβύλες·  από αυτά αρχίναγε η λατρεία. Τους θυμάμαι πώς κάθονταν στην καρέκλα και σκύβαν μ’ αναστεναγμό για να τα λύσουν. «Βγάλε μου τα αρβυλάκια», μου έλεγε ο Νίκος, κι εγώ χυνόμουν αμέσως στα πόδια του· έλυνα τα μουλιασμένα κορδόνια, που τα ’χε πάντα δεμένα σταυρωτά, μπολίκαινα τη γλώσσα, ακουμπούσα την αρβύλα στο στήθος μου και την τράβαγα με δύναμη προς τα έξω. Μετά τις κάλτσες έρχονταν τα λαστιχάκια, που οι φαντάροι δεν τα αποχωρίζονται ούτε στον ύπνο τους ούτε στον έρωτα, ούτε ακόμη κι όταν έβαζαν πολιτικά. Μ’ αυτά κρατιούνταν τεντωμένα τα μπατζάκια, σα δυο μπουριά, κρύβοντας τον μισό ή και ολόκληρο τον λαιμό της αρβύλας. Όσο πιο πολύ τον κρύβαν, τόσο πιο κομψοί νομίζονταν. Ιδίως οι λοκατζήδες, επί χούντας, ήταν ασυναγώνιστοι σε κάτι τέτοια.

Τώρα πάνε αυτά. Κανένα κορδονάκι πια δε δένει την ψυχή μας στα πόδια τους, κανένα λαστιχάκι δε μελανιάζει τις φλέβες τους. Χωρίς αυτά έγινε πιο φτωχό το σώμα τους και η στολή τους έχασε τον πιο κρυφό ερωτισμό της

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Αίσθημα

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Μ’ αυτά και μ’ αυτά κύλησε η ζωή μου. Το ένα αίσθημα διαδέχονταν το άλλο, καινούριες απογοητεύσεις στοιβάζονταν επάνω σε παλιούς σπαραγμούς, άντρες με μαύρα μουστάκια αναζωπύρωναν κάθε λίγο την καταστροφή μου. Κι εγώ που η τόση πείρα δε με βοήθησε ποτέ μου, τον άνθρωπο που μου ’βαζε φωτιά τον πέρναγα για πυροσβέστη.

Και τώρα που έλεγα πως γλίτωσα απ’ την επικίνδυνη ηλικία, ήρθε ένα νέο αίσθημα και με σμπαράλιασε για τα καλά. Πάλι ένα μαύρο μουστάκι με χορεύει στο ταψί.

Όμως μ’ αυτά και μ’ αυτά δε στέγνωσε ποτέ η ψυχή μου. Πάντα ένα αίσθημα ανανεώνει τα αισθήματά μου εφοδιάζοντας τη λάσπη μου με υγρασία, και πάντα ένα κάθαρμα με φέρνει στην κάθαρση, χωρίς να ξέρει τι καλό μου κάνει.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Η φωτογραφία

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Βλέπω και ξαναβλέπω τη φωτογραφία σου. Καθισμένος στο κρεβάτι, λίγο πριν ξεντυθείς, με το ’να πόδι επάνω στο άλλο, κοιτάς κατάματα με βλέμμα σκοτεινό, σα να με διατάζεις «σκύψε», ενώ η κουλτουριάρικη αρβύλα σου, σε πρώτο πλάνο, είναι σα να μου λέει «θ’ αρχίσεις πρώτα από μένα».

Το ξέρω, δεν έχω τίποτε να περιμένω από σένα, γιατί ποτέ σου δε θα πάρεις σοβαρά τον παιδεμό μου. Μόνο η φωτογραφία σου, που με καταλαβαίνει, είναι σα να μου λέει μυστικά: «Μη χολοσκάς με την τζαναμπετιά του. Ό,τι σου αρνήθηκε εκείνος, θα σ’ το χαρίσω εγώ, και με το παραπάνω.»

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Στο νεκροταφείο

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Ήμουν σκυμμένος πάνω από τον τάφο της μητέρας μου, τακτοποιώντας τα λουλούδια που της πήγα, όταν κατάλαβα πως κάποιος είχε έρθει και στεκόταν από πίσω μου. Γύρισα κι είδα μια αδερφή, από αυτές που συναντούσα χρόνια στο Βαρδάρι. «Έχετε εδώ τη μητέρα σας;» με ρώτησε ευγενικά. Βαμμένα μαλλιά, γυναικωτά φερσίματα, η γνωστή θηλυπρεπής φωνή. «Βλέπω, την περιποιείστε πολύ», συνέχισε· «όμως δε νομίζετε πως αυτές οι μάνες μάς κατέστρεψαν; Αν σήμερα σερνόμαστε στο Βαρδάρι, αυτές δεν είναι η αιτία;» «Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε για ευθύνες επάνω σ’ έναν τάφο», είπα με δυσφορία· «πάντως να ξέρετε ένα πράγμα: Αυτοί που δε λατρεύουνε τους πεθαμένους τους, δεν έχουνε αγάπη ούτε για τους ζωντανούς. Ίσως αυτό να οδήγησε τους πιο πολλούς μας στο Βαρδάρι – όχι η μάνα μας.»

Όταν απομακρύνθηκε, το μικρό νεκροταφείο ξαναβρήκε τη γαλήνη του. Σκυφτές γυναικούλες, εδώ κι εκεί, άναβαν με ευλάβεια τα καντήλια.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ακούγοντας μια κασέτα με ιταλικά πολιτικά τραγούδια

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Η λέξη amore έγινε τώρα libertà – κατά τα άλλα, οι ίδιες λαϊκές μελωδίες, οι ίδιοι παραδοσιακοί ρυθμοί.

Δε λέω, κι ο έρωτας ήταν σκλαβιά, μια ουτοπία η felicità, μας κυβερνούσαν οι ωραίοι και οι σκληροί. Μα τώρα όλα είναι ελεύθερα, μπορείς να διαλέξεις ό,τι σκουπίδι θέλεις. Αντί να ματώνεις με τ’ αγκάθια του τριαντάφυλλου, βολεύεσαι με τις τσουκνίδες.

Κι αυτά τα υπέροχα δημοτικά τραγούδια, που τους αλλάξαν τα παλιά τους λόγια και τα γέμισαν με φτηνή επανάσταση, μοιάζουν με σπίτια που λέρωσαν απέξω με συνθήματα, μα μέσα τους κρατούνε ακόμα όλη τη λαϊκή τους ζεστασιά.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Το κοριτσάκι με την ανθοδέσμη

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Βράδυ. Από το σπίτι που κατέλαβαν οι Γύφτοι, βγαίνει ένας άντρας μελαψός, κρατώντας απ’ το χέρι ένα κοριτσάκι, Η μικρή, γύρω στα τέσσερα, καλοντυμένη, βαστάει μια ανθοδέσμη τυλιγμένη με χρυσόχαρτο. Πηγαίνουν στο μπαράκι της γωνίας, το κοριτσάκι μπαίνει μέσα μόνο του, ο πατέρας περιμένει απέξω καπνίζοντας· σε λίγο βγαίνει η μικρή χωρίς την ανθοδέσμη, εκείνος της παίρνει τα λεφτά, ξαναγυρίζουν στο σπίτι, ξαναβγαίνουν με άλλα λουλούδια, πηγαίνουν στο παραδιπλανό μπαρ – κι αυτή η δουλειά συνεχίζεται όλη τη νύχτα.

Στέκω σε μια γωνιά και τους παρατηρώ. Μετά βρίσκω μια γνωστή μου αδερφή και της τα λέω. «Πάλι καλά», μου λέει εκείνη, «υπάρχουν και χειρότερα: θα μπορούσαν να το ’χαν ακρωτηριάσει ή να ’χαν τσουρουφλίσει το μουράκι του, για να το κάνουνε ανάπηρο, και να τους φέρνει λεφτά. Σάμπως και μας, τα ίδια δεν μας κάνουνε τα τσόλια; Άλλοι μας τα ξαφρίζουν σαν κι αυτόν τον Γύφτο, γλυκά και με το μαλακό, κι άλλοι μας σπάνουνε στο ξύλο για να μας τα πάρουν. Και να σου πω, μια και δε γίνεται να αποφύγουμε την εκμετάλλευση, πολύ θα το ’θελα να ήμουν σαν κι αυτό το κοριτσάκι.»

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Σε ένα λαϊκό φίλο

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Μη βάζεις, σε παρακαλώ, αρώματα.
Μου αρέσει η μυρωδιά του κορμιού σου.
Πιο όμορφο άρωμα απ’ τον ιδρώτα σου δεν έχει.
Θέλω να γεύομαι την αρμύρα του στήθους σου,
να ρουφώ τη μοσκοβολιά της μασχάλης σου,
να μουσκεύω στην υγρασία των σκελιών σου.

Μη βάζεις, σε παρακαλώ, αρώματα.
Γιατί βιάζεσαι να ξεχάσεις το χωριό και το μηχανουργείο;
Τι τα θέλεις εσύ τα μοσχοσάπουνα;
Θα σου χαλάσουν ύπουλα τον αντρισμό σου.

Μη βάζεις, σε παρακαλώ, αρώματα.
Μέσα σε χίλιους φλώρους είδα κι έπαθα να βρω έναν άντρα.
Μείνε λοιπόν αυτό που είσαι:
ένα αχάλαστο λαϊκό παιδί.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.

[wings]

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ο θάνατος της γειτονιάς

[Ενότητα Νεκρή πιάτσα]

Το βράδυ, με περίμενε στην πόρτα ο γιος της απέναντι γειτόνισσας. «Απόψε συχωρέθηκε η μάνα μου», μου είπε βουρκωμένα. Για λίγο μείναμε σιωπηλοί, καμιά κουβέντα δε σήκωνε η ώρα. «Είπα να ειδοποιήσω τους γειτόνους μας για την κηδεία, μα εκτός από την κυρα-Δέσποινα κι εσάς, δεν έμεινε κανείς από τους παλιούς. Η μάνα μου, που ξεπροβόδισε όλες τις γειτόνισσες, θα φύγει τώρα ολομόναχη».

«Μαζί της πέθανε κι η γειτονιά μας», σκέφτηκα μ’ ένα σφίξιμο στην καρδιά.

Από τη συλλογή Πεζά ποιήματα (εκδ. Ιανός, 2004)

Τα Πεζά ποιήματα αποτελούνται από τις ποιητικές συλλογές Νεκρή Πιάτσα και Η πιο βαθιά πληγή.