καθού, καθ' ού, καθ'ού ή καθ' ου; → καθ' ου [με διάστημα μετά την απόστροφο και χωρίς τόνο]

[spiros]

Να προσθέσω και τα: «προσφεύγων» - «καθ' ού».
Ποια είναι η σωστότερη γραφή: «καθ' ού» ή «καθ'ού»;

[valeon]

Σημειώνω ότι ο "καθ' ου" έχει τρία γένη και πληθυντικό αριθμό:

Ενικός αριθμός:
- αρσ.  ο καθ' ου, του καθ΄ου, τον καθ' ου  
- θηλ.  η καθ' ης, της καθ' ης, την καθ' ης  
- ουδ.  το καθ' ου, του καθ' ου, το καθ΄ου

Πληθυντικός αριθμός:
- αρσ.  οι καθ' ων, των καθ' ων, τους καθ' ων  
- θηλ.  οι καθ' ων, των καθ' ων, τις καθ' ων  
- ουδ.  τα καθ' ων, των καθ' ων, τα καθ' ων

[spiros]

Με βάση τα προεκτεθέντα, η πρότασή μου για τον τρόπο γραφής των υπό εξέταση όρων έχει ως εξής:

Όσον αφορά την περίπτωση κατά την οποία οι όροι αυτοί δεν εμφανίζονται μόνοι τους, αλλά συνοδεύονται από μνεία της σχετικής δικονομικής ή άλλης πράξης ή ενέργειας, θεωρώ ότι πρέπει να υιοθετηθεί οπωσδήποτε η περιφραστική γραφή. Η αντίθετη λύση θα οδηγούσε σε ανυπόφορο σολοικισμό. Ας πάρουμε τη φράση: Το δικόγραφο επιδίδεται στον καθ’ ου (καθού) η προσφυγή. Αν γράψουμε τον καθ’ ου μονολεκτικά (καθού), ως ουσιαστικοποιημένη εμπρόθετη αναφορική αντωνυμία, και θελήσουμε να κάνουμε συντακτική ανάλυση για να διαπιστώσουμε τις συντακτικές σχέσεις μεταξύ των επιμέρους όρων αυτής της πρότασης, θα καταλήξουμε σε τραγελαφικό αποτέλεσμα. Θα το καταλάβουμε αμέσως αν αντικαταστήσουμε το ουσιαστικοποιημένο καθού με την ουσιαστικοποιημένη μετοχή εναγόμενος. Θα προκύψει η σόλοικη πρόταση: Το δικόγραφο επιδίδεται στον εναγόμενο η προσφυγή. Συνεπώς, νομίζω ότι σ’ αυτήν την περίπτωση η περιφραστική γραφή, με δύο λέξεις, είναι, από γραμματικοσυντακτικής απόψεως, μονόδρομος.

Όταν, όμως, οι υπό εξέταση όροι εμφανίζονται μόνοι τους, δεν υπάρχει το ίδιο γραμματικοσυντακτικό πρόβλημα. Πράγματι, αν πάρουμε τη φράση: Το δικόγραφο επιδίδεται στον καθού και γράψουμε τον καθού μονολεκτικά, θα έχουμε, χωρίς πρόβλημα, μια ουσιαστικοποιημένη εμπρόθετη αναφορική αντωνυμία σε θέση αντικειμένου. Επιπλέον, αν κάνουμε το πείραμα που κάναμε στην προηγούμενη περίπτωση, αντικαθιστώντας τη λέξη καθού με τη λέξη εναγόμενος (οπότε θα προέκυπτε η φράση: Το δικόγραφο επιδίδεται στον εναγόμενο), δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα. Συνεπώς, στη δεύτερη αυτή περίπτωση θα μπορούσαμε θεωρητικά να υιοθετήσουμε τη μονολεκτική γραφή.

Τη μονολεκτική γραφή θα μπορούσαμε θεωρητικά να την υιοθετήσουμε και στην τρίτη περίπτωση, όταν δηλαδή οι εν λόγω όροι χρησιμοποιούνται ως επιθετικοί προσδιορισμοί. Πράγματι, αν στη φράση Ο καθού δήμος δεν συμμορφώθηκε με την απόφαση γράψουμε τον καθ’ ου (καθού) μονολεκτικά, δεν θα υπάρξει συντακτικό πρόβλημα. Θα έχουμε μια εμπρόθετη αναφορική αντωνυμία σε θέση επιθέτου. Όπως και παραπάνω, η αντικατάσταση της λέξης καθού με τη λέξη εναγόμενος δεν προκαλεί σολοικισμό (Ο εναγόμενος δήμος δεν συμμορφώθηκε με την απόφαση).

Όμως, η λύση αυτή θα συνεπαγόταν διαφορετικές γραφές, αφενός, για την πρώτη και, αφετέρου, για τις δύο άλλες περιπτώσεις. Είμαι επιφυλακτικός ως προς αυτό, όχι γιατί φοβάμαι ότι δεν θα μπορούσε κάποιος να κάνει τη διάκριση μεταξύ των επιμέρους περιπτώσεων και θα δυσκολευόταν στην πρακτική εφαρμογή του κανόνα. Η διαφοροποίηση είναι, άλλωστε, ξεκάθαρη. Ωστόσο, η υιοθέτηση, για τον ίδιο όρο, της περιφραστικής γραφής (με δύο λέξεις) στη μία περίπτωση και της μονολεκτικής στις άλλες θα δημιουργούσε σίγουρα πρόβλημα ομοιογένειας και συνοχής στα κείμενά μας. Δεν είναι ό,τι καλύτερο να γράφουμε τον ίδιο όρο (στο ίδιο έγγραφο, ενδεχομένως και στην ίδια παράγραφο!) μία έτσι και μία αλλιώς (πρβλ. επίσης το ανάλογο πρόβλημα με τα μεικτός/μικτός ή εταιρεία/εταιρία).

Επιπλέον, διαπιστώνω ότι κάποιοι ακραίοι (ελάχιστοι, βέβαια) έχουν αποτολμήσει, στο πνεύμα ενός κακώς νοουμένου εκδημοτικισμού, γραφές του τύπου υπερού, περιού κ.λπ. Με βάση την αρχή της προφύλαξης, ας μην ανοίξουμε (αντίθετα, ας κλείσουμε) αυτήν την κερκόπορτα. Επομένως, η πρότασή μου είναι να γράφονται οι υπό εξέταση όροι σε όλες τις περιπτώσεις με δύο λέξεις, με απόστροφο στο τέλος της πρώτης και διάστημα μεταξύ τους και, φυσικά, χωρίς τόνο στη δεύτερη.

— Ο καθ' ου ή ο καθού; (Γιώργος Μαθιουδάκης), Περιοδικό «Λόγου χάριν» του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας της Γενικής Διεύθυνσης  Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής