Ζαχαρίας Παπαντωνίου

[spiros]

ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ



Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου ήταν Έλληνας λογοτέχνης. Γεννήθηκε στη Γρανίτσα Ευρυτανίας το Φεβρουάριο του 1877 και πέθανε στην Αθήνα το απόγευμα της 1ης Φεβρουαρίου 1940 από συγκοπή καρδιάς μέσα σε τραμ, πηγαίνοντας σε συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών.

Πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Γρανίτσα, όπου υπηρετούσε ως δάσκαλος ο πατέρας του. Το 1890 έφυγαν και και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα. Τελείωσε το Γυμνάσιο και γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών την οποία δεν τελείωσε ποτέ. Παράλληλα Σπουδάζει ζωγραφική. Αφοσιώθηκε από νωρίς στη δημοσιογραφία (που ήταν το μεγάλο του πάθος), ως πολιτικός αρθρογράφος, χρονογράφος και συγγραφέας τεχνοκριτικών άρθρων.

Το 1912 έως το 1917 γίνεται Νομάρχης στη Ζάκυνθο, στην Καλαμάτα και άλλες πόλεις από την κυβέρνηση Βενιζέλου και το 1919 διορίζεται διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, όπου παρέμεινε 20 χρόνια. Το 1923 έλαβε το Αριστείον των Γραμμάτων και Τεχνών και το 1938 έγινε ακαδημαϊκός στην έδρα της Λογοτεχνίας, οπότε και εκφώνησε τον εισιτήριο λόγο του για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο στη δημοτική γλώσσα.

Τον χαρακτήρισαν «πρίγκιπα του νεοελληνικού λόγου», ενώ αποτύπωσε στο χαρτί την ελληνική επαρχία, με έμφαση στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Υπηρέτησε όλα τα είδη του λόγου. Ιδιαίτερη ήταν η επίδοση του στο δοκίμιο και την κριτική.

Έργα

— «Πολεμικά τραγούδια» (1897)
— «Τα ψηλά βουνά» (1918 - Αναγνωστικό βιβλίο του κράτους προς χρήση των Δημοτικών Σχολείων)
— «Χελιδόνια» (1920 - παιδικά ποιήματα)
— «Πεζοί ρυθμοί» (1923 - πεζά ποιήματα)
— «Διηγήματα» (1927)
— «Όρκος του πεθαμένου» (1929)
— «Νεοελληνικά Αναγνώσματα» (1931 - για την Α΄ τάξη των Γυμνασίων)
— «Θεία Δώρα» (1932)

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum

— Η προσευχή του ταπεινού

[spiros]

Η προσευχή του ταπεινού (Ζαχαρίας Παπαντωνίου)

Κύριε, σαν ήρθεν η βραδιά, σου λέω την προσευχή μου.
Άλλη ψυχή δεν έβλαψα στον κόσμο απ’ τη δική μου.
Εκείνοι που με πλήγωσαν ήταν αγαπημένοι.
Την πίκρα μου τη βάσταξα. Μου δίνεις και την ξένη.

Μ’ απαρνηθήκαν οι χαρές. Δεν τις γυρεύω πίσω.
Προσμένω τα χειρότερα. Είν’ αμαρτία να ελπίσω.
Σαν ευτυχία την αγαπώ της νύχτας τη φοβέρα.
Στην πόρτα μου άλλος δεν χτυπά κανείς απ’ τον αγέρα.

Δεν έχω δόξα. Είν’ ήσυχα τα έργα που έχω πράξει.
Άκουσα τη γλυκιά βροχή. Τη δύση έχω κοιτάξει.
Έδωκα στα παιδιά χαρές, σε σκύλους λίγο χάδι.
Ζευγάδες καλησπέρισα που γύριζαν το βράδυ.

Τώρα δεν έχω τίποτα να διώξω ή να κρατήσω.
Δεν περιμένω ανταμοιβή. Πολύ ’ναι τέτοια ελπίδα.
Ευδόκησε ν’ αφανιστώ χωρίς να ξαναζήσω...
Σ’ ευχαριστώ για τα βουνά και για τους κάμπους που είδα.