Τάκης Βαρβιτσιώτης [Takis Varvitsiotis] (1916-2011)

[wings]

«Έφυγε» ο Τάκης Βαρβιτσιώτης



Κηδεύεται την Τετάρτη στις 10 το πρωί από τον ιερό τής του Θεού Σοφίας στην «αιώνια» γειτονιά του ο ποιητής Τάκης Βαρβιτσιώτης, που «έφυγε» τα ξημερώματα σε ηλικία 95 ετών.

Γεννημένος το 1916 στη Θεσσαλονίκη (σσ. κατοικούσε στο ίδιο σπίτι σχεδόν από τη γέννησή του πίσω από την Αγία Σοφία), σπούδασε νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και διορίστηκε ως δικηγόρος το 1940. Παρά ταύτα παρέμεινε έκτοτε αφοσιωμένος στην ποίηση. Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στα γράμματα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1936, στο περιοδικό «Μακεδονικές Ημέρες», και πιο δυναμικά μία δεκαετία αργότερα, όταν εκδόθηκε το περιοδικό «Κοχλίας».

Δημοσίευσε 22 ποιητικές συλλογές. Το έργο του μεταφράσθηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και ο ίδιος μετέφρασε Γάλλους, Ισπανούς και λατινοαμερικανούς ποιητές. Ήταν μέλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης των Ποιητών και επισκέφθηκε, ως επίσημος καλεσμένος, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρουμανία και την Ισπανία. Είχε λάβει μέρος σε πολλά φεστιβάλ Ποίησης, ενώ παρευρέθηκε και ως εκπρόσωπος τής Ελλάδας σε παγκόσμια συνέδρια και σε διεθνείς συναντήσεις συγγραφέων. Τιμήθηκε με το Βραβείο της Ομάδας των Δώδεκα, το Α΄Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το Βραβείο Ποίησης της Ακαδημίας Αθηνών, το Βραβείο Ουράνη, το Παγκόσμιο Βραβείο Ποίησης Φερνάντο Ριέλο, τον τίτλο του Ιππότη του Γαλλικού Τάγματος των Γραμμάτων και των Τεχνών και το ευρωπαϊκό Βραβείο Χέρντερ. Το 1995 εκλέχθηκε μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Μιχαήλ Εμινέσκου, που εδρεύει στην Ρουμανία, και του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Τιμής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Συγκέντρωσε, στα 70 και πλέον χρόνια της ενασχόλησής του με την ποίηση, τις περισσότερες ίσως διακρίσεις, που έχουν δοθεί σε Έλληνα ποιητή. Ο νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης (σσ. ο ίδιος, παρά τις πολλαπλές του διακρίσεις, δεν κατάφερε να βραβευθεί με τον Νόμπελ ποίησης, παρότι υπήρξε τρεις φορές υποψήφιος) τον είχε χαρακτηρίσει «βαθύ γνώστη της λυρικής τέχνης».

Από το 1999 υπήρξε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

«Ο ποιητής / Αυτός ο αθώος / Αυτός ο μάγος / Ο θαυματοποιός / Ο μυστηριώδης δαμαστής των λέξεων / Που λατρεύει την ομορφιά / Αυτός ο μικρός θεός που μιλά / Και με το λόγο του γίνεται φως» έγραφε «αυτοχαρακτηριζόμενος», ίσως περιγράφοντας τον «ποιητή» με τον τίτλο «αυτός ο μικρός Θεός που μιλά» σ΄ένα από τα τελευταία ποιήματά του, από τη συλλογή «Όμως το χιόνι πάντα μένει».

«Είναι καιρός να καλλιεργηθεί η ιδέα ότι η ποίηση -όπως και η τέχνη γενικότερα- είναι ένας σταυρός μαρτυρίου, που τον σηκώνουν μοναχά άνθρωποι σημαδεμένοι από τη μοίρα, μία νόσος εκ γενετής. Με δύο λόγια δημοκρατία, σοσιαλισμός, χριστιανισμός, είναι το τρίπτυχο που αντιπροσωπεύει και συμπυκνώνει την πνευματική μου υπόσταση», έλεγε προ τριετίας σε συνέντευξή του με αφορμή την απονομή του Βαλκανικού βραβείου «Αίμος».

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας, το Διοικητικό Συμβούλιο σε έκτακτη συνεδρίασή του αποφάσισε: Να παραβρεθεί σύσσωμο στην κηδεία του, να αφιερώσει στη μνήμη του τη φετινή γιορτή της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης (21 Μαρτίου) και να θεσπίσει ένα ετήσιο βραβείο νέων Θεσσαλονικέων ποιητών, στη μνήμη του.

Το ήθος του, ο δυναμισμός και ο λυρισμός της τέχνης του, η συστηματική ακάματη και χαμηλόφωνη ενασχόλησή του με την ποίηση τον καθιέρωσαν και του έδωσαν μια μοναδική θέση στην Ελληνική Γραμματεία, αναφέρει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωση του το υπουργείο Πολιτισμού

Τα θερμά της συλλυπητήρια εξέφρασε η Πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, Χρύσα Αράπογλου.  «Μια μεγάλη προσωπικότητα, πνεύμα ανοιχτό και ανήσυχο, πολυβραβευμένος, χωρίς ο ίδιος να επιδιώκει την προβολή που του άξιζε, αφήνει πίσω του μια μεγάλη πνευματική κληρονομιά.»

Πηγή: http://admin.athina984.gr/node/136087

[wings]

Τάκης Βαρβιτσιώτης

[wings]

Τάκης Βαρβιτσιώτης - Δέκα ποιήματα της οργής και του χρέους, 1972-1973 (10)                                                                

                                                           Στον Γιάννη Ρίτσο

10

Μάθαμε τον έρωτα και το θάνατο
Ταξιδεύοντας από τη μιαν όχθη στην άλλη
Πάνω στην πλώρη ενός καραβιού
Μοιράζοντας κόκκινα γαρύφαλλα
Στους ναυαγισμένους
Ανακαλύπτοντας περίσσια θύματα
Που δεν χάνονται
Ακόμα κι όταν κλείσαμε τα μάτια
Μάθαμε τον έρωτα και το θάνατο
Ακολουθώντας ένα ποτάμι όπου σμίγουν
Αίμα και φως
Παίζοντας μια σάλπιγγα
Που συναδέλφωνε όλους τους ανθρώπους
Που έκανε να σωριαστούν οι τοίχοι
Και να γίνουν κίτρινη σκόνη
Μάθαμε τον έρωτα και το θάνατο
Ολομόναχοι σ' ένα κελλί
Κρυμμένοι άλλοτε σ' ένα σεντούκι
Κι άλλοτε πάλι στριμωγμένοι
Σε μια λουρίδα ήλιου
Που θα μπορούσε να τη σβήσει
Ακόμα και το χέρι
Ενός αδιάφορου επισκέπτη
Μάθαμε τον έρωτα και το θάνατο
Εκεί όπου σήμερα ηγεμονεύει η σιωπή
Τραγουδώντας εύθυμα τραγούδια
Μαζεύοντας μ' ένα φτυάρι τα χιόνια
Μικραίνοντας με τη χαρά μας την απόσταση
Που χωρίζει τη γη από τον ουρανό

Από τη συλλογή Δέκα ποιήματα της οργής και του χρέους (1986)

Μαζί σου μάθαμε πολλά και θα σε θυμόμαστε πάντα. Καλό σου ταξίδι, Τάκη Βαρβιτσιώτη!