Μια τελευταία επεξήγηση της θέσης μου, γιατί χθες ήμουν πολύ βιαστική και έγραφα μάλλον ελλειπτικά:
Τα περί ξεφωνήματος και αντίστοιχου κοκκινίσματος της συντάκτριας ήταν χιούμορ. Μάλλον δεν τα διατύπωσα καλά, τώρα που τα ξαναδιαβάζω.
Φυσικά και είμαστε όλοι ημιμαθείς. Και άλλοι το συνειδητοποιούν περισσότερο, άλλοι λιγότερο.
Θυμάμαι από μικρό παιδί ν' ακούω εν είδει ρητού από δασκάλους μου στο δημοτικό: "Η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια." Τότε, ομολογουμένως, δεν είχε ιδιαίτερο νόημα για μένα.
Η ενασχόλησή μου εδώ και αρκετά χρόνια με επάγγελμα που το αποτέλεσμά του κρίνεται δημόσια - όπου το κραυγαλέο λάθος μπορεί να "ξεφωνηθεί" - μου έχει αφήσει μία γενική εντύπωση. Ότι για να κάνεις σωστά τη δουλειά σου και να μην κάνεις κραυγαλέα λάθη, πρέπει:
1) Να γνωρίζεις τα όριά σου και να τα σέβεσαι.
2) Να γνωρίζεις ότι είσαι - όπως όλοι - ημιμαθής, γι' αυτό το λόγο να κάνεις σχολαστική έρευνα πριν παραδώσεις τη δουλειά σου. Αν το κάνεις αυτό, τότε τα αναπόφευκτα λάθη δεν θα είναι τουλάχιστον κραυγαλέα, δεν θα φωνάζουν από μακριά "ημιμάθεια, επιπολαιότητα, ανοησία".
Επειδή πολύ συχνά σ' αυτό το φόρουμ νεαροί συνάδελφοι ρωτάνε πώς μπορούν να προσεγγίσουν εκδοτικούς οίκους για να τους δώσουν ένα - οποιοδήποτε - βιβλίο να μεταφράσουν, για να ξεκινήσουν την καριέρα τους, θα δώσω ένα παράδειγμα για το πώς βλέπω στην πράξη το σεβασμό των ορίων μου.
Πριν μερικά χρόνια, με αρκετή ήδη πείρα μετάφρασης υποτίτλων, συνεργάστηκα με πασίγνωστο εκδοτικό οίκο, από τους μεγάλους, για να μεταφράσω μικρά παιδικά βιβλιαράκια με εγκυκλοπαιδικές γνώσεις. Μετά το τέλος εκείνης της πετυχημένης (όπως φαίνεται) συνεργασίας, μου πρότειναν να μεταφράσω Χέμινγουεϊ. Είπα "ευχαριστώ, δε θα πάρω. Δεν είμαι έτοιμη να μεταφράσω Χέμινγουεϊ, ούτε ξέρω αν θα είμαι έτοιμη μετά από 10 χρόνια." Ξέρω παρόλα αυτά ότι, αν τελικά αποφάσιζα να αναλάβω αυτή την τεράστια (στα μάτια μου) δουλειά, θα την έκανα με τόση σχολαστική επιμέλεια που δεν θα είχε κραυγαλέα λάθη.
Για μένα, Νίκο, ήταν οπωσδήποτε humbling experience η ενασχόλησή μου με τη μετάφραση. Ξέρεις πολύ καλά τι απάντησα σχετικά με τον Σαίξπηρ. Γι' αυτό θυμώνω όταν κάποιος δεν προσεγγίζει humbly το "τεράστιο" έργο που αντιμετωπίζει - το πόσο τεράστιο εξαρτάται από την ατομική του ημιμάθεια, που όπως είπαμε είναι δεδομένη για όλους μας.