Κ. Π. Καβάφης

[wings]

Κ. Π. Καβάφης (1863-1933)


[Πηγή: εφημερίδα Το Βήμα]

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον
• Για νάρθουν
• Ένας γέρος
• Επέστρεφε
• Επιθυμίες
• Θυμήσου, σώμα
• Ιθάκη
• Κεριά
• Όσο μπορείς
• Περιμένοντας τους βαρβάρους
• Πριν τους αλλάξει ο Χρόνος
• Σαμ ελ Νεσίμ
• Τείχη
• Το πρώτο σκαλί
• Che fece... il gran rifiuto

Πεζά ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη:

• Το Σύνταγμα της Hδονής

Αναγνώσεις ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη:

• Η Έλλη Λαμπέτη διαβάζει Καβάφη
• Κ. Π. Καβάφης, Η πόλις (ανάγνωση: Δημήτρης Χορν)

Ευρετήριο ελληνικής ποίησης

[wings]

Τείχη

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ' υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη∙

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Ανεπαισθήτως μ' έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

[1897]

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Κ. Π. Καβάφης, Ποιήματα εν όλω (εκδ. Μοντέρνοι Καιροί, 1998)

Ανάγνωση του ποιήματος από τον Γ. Π. Σαββίδη: http://www.snhell.gr/lections/content.asp?id=6&author_id=60&page=anthology

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=ffXbAlmaaTE

Ο Γιάννης Τσαρούχης διαβάζει Καβάφη στο σπίτι του Εμπειρίκου (1972).
Στο φόντο η Θάλασσα της Κύθνου (2008)

Το πρώτο σκαλί

Εις τον Θεόκριτο παραπονιούνταν
μια μέρα ο νέος ποιητής Ευμένης∙
«Τώρα δυο χρόνια πέρασαν που γράφω
κ' ένα ειδύλλιο έκαμα μονάχα.
Το μόνον άρτιόν μου έργον είναι.
Αλλοίμονον, είν' υψηλή το βλέπω,
πολύ υψηλή της Ποιήσεως η σκάλα∙
κι απ' το σκαλί το πρώτο εδώ που είμαι
ποτέ δεν θ' ανεβώ ο δυστυχισμένος».
Είπ' ο Θεόκριτος∙ «Αυτά τα λόγια
ανάρμοστα και βλασφημίες είναι.
Κι αν είσαι στο σκαλί το πρώτο, πρέπει
νάσαι υπερήφανος κ' ευτυχισμένος.
Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι∙
τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα.
Κι αυτό ακόμη το σκαλί το πρώτο
πολύ από τον κοινό τον κόσμο απέχει.
Εις το σκαλί για να πατήσεις τούτο
πρέπει με το δικαίωμά σου νάσαι
πολίτης εις των ιδεών την πόλι.
Και δύσκολο στην πόλι εκείνην είναι
και σπάνιο να σε πολιτογραφήσουν.
Στην αγορά της βρίσκεις Νομοθέτας
που δεν γελά κανένας τυχοδιώκτης.
Εδώ που έφθασες, λίγο δεν είναι∙
τόσο που έκαμες, μεγάλη δόξα».

[1899]

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Κ. Π. Καβάφης, Ποιήματα εν όλω (εκδ. Μοντέρνοι Καιροί, 1998)

[vbd.]

Πολύ ενδιαφέρον ποίημα. Ευχαριστούμε που μας το προσέφερες στο πιάτο :-)

[wings]

Ξέρω ότι είστε οπτικοακουστικοί τύποι όλοι σας. :-)

Ναι, είναι ένα από τα πρώιμα ποιήματα του Καβάφη που ήδη δείχνει πόσα είχε να πει αργότερα, αλλά και τη στάση ζωής που από νωρίς είχε όσον αφορά την ποίηση. Θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε ένα μάθημα ήθους τόσο για τους εκκολαπτόμενους όσο και για τους σιτεμένους «ομοτέχνους» του.

[vbd.]

Α, το βίντεο δεν το παρακολούθησα. Τα ποιήματα θέλω να τα διαβάζω μόνος μου. Όταν ακούω πως το διαβάζει κάποιος άλλος, χάνω το ενδιαφέρον μου.

[wings]

Πάντως, μ' αρέσει η ανάγνωση του Γιάννη Τσαρούχη, που δεν έχει περιττό στόμφο και δείχνει ότι ο μακαρίτης ζωγράφος μας «νιώθει» απόλυτα το ποίημα. :-)

[wings]

Κ. Π. Καβάφης - Ένας γέρος - YouTube

Sonia Theodoridou - An Old Man / Ένας γέρος - YouTube

Ένας γέρος

Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος
σκυμένος στο τραπέζι κάθετ' ένας γέρος∙
με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά.

Και μες στων άθλιων γηρατειών την καταφρόνια
σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια
που είχε και δύναμι, και λόγο, κ' εμορφιά.

Ξέρει που γέρασε πολύ∙ το νιώθει, το κυττάζει.
Κ' εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει
σαν χθες. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό.

Και συλλογιέται η Φρόνησις πως τον εγέλα∙
και πως την εμπιστεύονταν πάντα - τι τρέλλα! -
την ψεύτρα που έλεγε∙ «Αύριο. Έχεις πολύν καιρό».

Θυμάσαι ορμές που βάσταγε∙ και πόση
χαρά θυσίαζε. Την άμυαλή του γνώσι
κάθ' ευκαιρία χαμένη τώρα την εμπαίζει.

... Μα απ' το πολύ να σκέπτεται και να θυμάται
ο γέρος εζαλίσθηκε. Κι αποκοιμάται
στου καφενείου ακουμπισμένος το τραπέζι.

[1897]

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Κ. Π. Καβάφης, Ποιήματα εν όλω (εκδ. Μοντέρνοι Καιροί, 1998)

[vbd.]

Πολύ ωραίο ποίημα. "Μου ανακαλύπτεις" συμπάθεια για τον Καβάφη... οι 3 τελευταίες στροφές είναι πολύ δυνατές.

[wings]

Αλέξανδρε, καλημέρα.

Θα σου φανεί «λαϊκή» η απάντησή μου, αλλά είναι αυθόρμητη και ειλικρινής: ποιητές υπάρχουν πολλοί, Καβάφης όμως ένας.

Οι μελετητές τής παγκόσμιας λογοτεχνίας λένε ότι θα χρειαστεί να περάσουν τουλάχιστον δύο αιώνες ώσπου η Ευρώπη κι η υφήλιος ολόκληρη να ξεπεράσουν τον Καβάφη και να κάνουν το επόμενο «δικό τους» βήμα. Ως τότε θα δούμε πολλές γενιές λογοτεχνών που θα φέρουν τα σημάδια του και την επιρροή του.

Δυο καρπούζια κάτω από μια μασχάλη δεν χωράνε, αλλά κάνω κάπου κάπου ένα διάλειμμα από τους Θεσσαλονικιούς ποιητές και παρουσιάζω στην κεντρική ενότητα της ποίησης μερικούς ακόμα αγαπημένους μου ποιητές δημοσιεύοντας ορισμένα, κατά τη γνώμη μου, σημαντικά ποιήματά τους. Στο πλαίσιο του διαλείμματος αυτού κάνω και μια αδέξια απόπειρα να «ανθολογήσω» τον Καβάφη. Γιατί δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω - ακόμη και τα πρώιμα ποιήματά του μου δημιουργούν δέος. Κι, αν θες, επιλέγω γραπτά καθαρά και μόνο με βάση το δικό μου ένστικτο.

Δεν «σου ανακαλύπτω», λοιπόν, τίποτα. Ο ίδιος ο Καβάφης σε βοηθά, με βοηθά, μας βοηθά ν' ανακαλύψουμε τον κόσμο - τον κόσμο γύρω μας, τον κόσμο του νου μας και, πρωτίστως, τον εσωτερικό μας κόσμο και τη στάση ζωής μας. Όλοι μας κουβαλάμε τον Καβάφη μέσα μας, όλοι οι Ευρωπαίοι, εδώ και περίπου έναν αιώνα.

[spiros]

https://www.youtube.com/watch?v=bTcWFYV3u78

Απαγγέλει ο Χρίστος Τσάγκας

Πριν τους αλλάξει ο Χρόνος

Λυπήθηκαν μεγάλως στον αποχωρισμό των.
Δεν τόθελαν αυτοί· ήταν η περιστάσεις.
Βιοτικές ανάγκες εκάμνανε τον ένα
να φύγει μακρυά- Νέα Υόρκη ή Καναδά.
Η αγάπη των βεβαίως δεν ήταν ίδια ως πριν·
είχεν ελαττωθεί η έλξις βαθμηδόν,
είχεν ελαττωθεί η έλξις της πολύ.
Όμως να χωρισθούν, δεν τόθελαν αυτοί.
Ήταν η περιστάσεις.- Ή μήπως καλλιτέχνις
εφάνηκεν η Τύχη χωρίζοντάς τους τώρα
πριν σβύσει το αίσθημά των, πριν τους αλλάξει ο Χρόνος·
ο ένας για τον άλλον θα είναι ως να μένει πάντα
των είκοσι τεσσάρων ετών τ' ωραίο παιδί.

[chrysalida]

Για νάρθουν

Ένα κερί αρκεί.                Το φως του το αμυδρό
αρμόζει πιο καλά,                θάναι πιο συμπαθές
σαν έρθουν της Aγάπης,                σαν έρθουν η Σκιές.

Ένα κερί αρκεί.                Η κάμαρη απόψι
να μη έχει φως πολύ.                Μέσα στην ρέμβην όλως
και την υποβολή,                και με το λίγο φως —
μέσα στην ρέμβην έτσι                θα οραματισθώ
για νάρθουν της Aγάπης,                για νάρθουν η Σκιές.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933)

[dimace]

Όπως είπε η Βίκυ: Ποιητές πολλοί, Καβάφης ένας. Μακάρι να ήμουν σε θέση να σχολιάσω. Ίσως σε 500 χρόνια τα καταφέρω...