Μάτση Χατζηλαζάρου

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Δεν ήτανε ανάγκη βασίλισσα να με κάνεις του Περού...]

Δεν ήτανε ανάγκη βασίλισσα να με κάνεις του Περού.
Ανάγκη ήτανε να σκύψεις από πάνω μου, να δω στα μάτια σου
εκείνα τα δυο φωσάκια. Φωσάκια που λένε ότι είμαι
τ’ ονειρεμένο σου νησί στην Ωκεανία, ξωτικό, πρωτόγονο,
ηλιοπλημμυρισμένο, καθάρια γαλάζια τα νερά του,
κι οι βυθοί του ανθόσπαρτοι σαν το πιο γόνιμο χωράφι.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Λιάζομαι μες στη συγκίνηση των ημερών του Νοέμβρη...]

Λιάζομαι μες στη συγκίνηση των ημερών του Νοέμβρη, που ξαναφέραμε μαζί.
Μαζί το ζούμε και το θέλουμε το πηγαινέλα της φύσης
–τις μυρουδιές του κρύου ανέμου, τα παγωμένα νίκελ
της πόλης, τον κλειστό χώρο μες στην παγωνιά όταν αχνίζουν τα τζάμια.
Ζωή μου, δίπλα σου βλέπω την αναπνοή και ακούω το καρδιοχτύπι όλων των πραγμάτων.
Ζωή μου, δίπλα σου είναι η μέρα του ήλιου του μεσονυκτίου.
Μακριά σου είναι η νύχτα του βορινού χειμώνα.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Την πιο ηδονική αφή την έχει το σταφύλι το πρωί...]

Την πιο ηδονική αφή την έχει το σταφύλι το πρωί,
σαν είναι δροσερό και σκεπασμένο με κείνη την άχνη
τη λεπτή. Πιάνω την κοιλιά σου, με τα τρία μου δάχτυλα,
και μου γεννιέται πάλι η εικόνα της δροσιάς του αμπελιού.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Λες κι ήταν χθες βράδυ ακρογιάλι το σώμα μου...]

Λες κι ήταν χθες βράδυ ακρογιάλι το σώμα μου,
τα χέρια σου δυο μικρά τρυφερά καβούρια.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Δεν θέλω ανεμώνες κόκκινες, μαβιές και άσπρες...]

Δεν θέλω ανεμώνες κόκκινες, μαβιές και άσπρες, θέλω
να χώσω τη μούρη μου μες στα μαλλιά σου, που ’ναι
σα χόρτα στην άκρη του ποταμού.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Τα λουλούδια των δέντρων είναι τα πουλιά...]

Τα λουλούδια των δέντρων είναι τα πουλιά.
Το σιγανό κελάηδισμα της θάλασσας είναι η πτώση
της βροχής στο τελευταίο τεμπέλικο κύμα του ακρογιαλιού.
Τη μυρουδιά του ήλιου τη χύνει το σφαγμένο πεπόνι.
Η ποίησή μας είναι η ζωή.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία τού Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Κάποτε ακουμπάμε τον εαυτό μας σαν ένα κουμπί γυμνό...]

Κάποτε ακουμπάμε τον εαυτό μας σαν ένα κουμπί γυμνό
επάνω σ’ ένα καθρέφτη, και την αυγή βρίσκουμε ένα χαμομήλι
μες στον ανοιξιάτικο κάμπο.
Κάποτε ακουγόμαστε σαν την πιο θριαμβευτική κραυγή ζώου,
κι όταν ξανασταθούμε ν’ ακούσουμε ο ήχος μας είναι
σκληρό γρατσούνισμα φκυαριού πάνω στον άγονο βράχο.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Εθωρούσεν ο νιος πίσω απ’ την αγναντεύτρα κουρτίνα...]

Εθωρούσεν ο νιος πίσω απ’ την αγναντεύτρα κουρτίνα.
Επερίμεναν οι σπιλιάδες του Αυγούστου μες στους φουσκωμένους φλόκους.
Ένα αγιόκλημα εσκαρφάλωνε αναστενάζοντας και μοσκοβολώντας – ίσαμε που έμπλεξε μες στο σύννεφο του δειλινού.
Τόσα δάση φλέγονται,
τόσα παγόβουνα λιώνουνε,
τόσες μανόλιες μάς λιποθυμούν,
τόσοι κόμποι μάς παιδεύουνε.
Εμείς ας σταθούμε γοργόνες, τα στήθια ξέσκεπα στον ήλιο
– η κεφαλή ριγμένη πίσω, τα μάτια στο κατάρτι.
Η θάλασσα είναι παντάνασσα – πλένει όλους τους καημούς μας.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Σήμερα μη μου κρένετε...]

Σήμερα μη μου κρένετε.
Η αγάπη μου παντρεύεται.
Αχ, γιατί να μου σιγοτραγουδάνε οι καλαμιές
στην ακροποταμιά – τι είναι πια τούτα τα νέγρικα άσματα
τα σιροπένια, οι λυγμοί και τ’ αναφιλητά.
Φέρτε, δώστε να πιω όλες τις μυρουδιές
του γαλάζιου ατμού,
της λυρικής μελάνης,
του φουντωμένου κόκορα,
της ερωτευμένης μασχάλης.
Εκεί στη χώρα που ανατέλλουν οι πέντε ήλιοι –
εκεί θε να την εύρω τη χαμένη μου αγάπη.
Εγώ όμως φόρεσα τ’ αλμυρά μου δάκρυα και πήγα
στον ξένο κάμπο όπου οι πρωινοί πόθοι των κοριτσιών
πέφτουν σαν τ’ άνθη της ανεμισμένης μυγδαλιάς.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=NIZgIPSodLc

Σταύρος Ξαρχάκος & Λευτέρης Παπαδόπουλος, Έλα να κάνουμε έρωτα
(τραγούδι: Γιάννης Πάριος, δίσκος: Ξαρχάκος / Πάριος (1986))

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Η νύχτα έπεσε στο πέλαγος – για μένα πού είναι η μέρα;...]

Η νύχτα έπεσε στο πέλαγος – για μένα πού είναι η μέρα;
Πού ’ναι οι αχτίδες του ήλιου πάνω στα βλέφαρά μου,
πού ’ναι οι καημοί της σάρκας μου πάνω στην άμμο, πού ’ναι
ο γκιώνης, τα τζιτζίκια, κι οι πέντε μου φωνές;
Αύριο θα σμίξω τα δυο σου σκέλη, μήπως γεννηθεί ένα μικρό
λυπητερό παιδάκι, θα το λένε Ιούς, Μανιούς, ίσως και
Aqua Marina.
Φέρτε μου να γεννήσω όλα τα μωρά της πλάσης, δώστε να
πεθάνω όλους τους θανάτους.
Μερικές χορδές μουσικής φθάνουνε για να τρέξουμε
γυμνοπόδαροι μες στη χλόη του Βορρά, για να μετρήσουμε
όλες τις σταγόνες του σώματός μας και για να πλέξουμε
με το ’να μας χέρι όλες τις ψάθες των ρεμβασμών μας.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου: [Αυτή η τελευταία σταγόνα του κρασιού περιέχει την κραυγή...]

Αυτή η τελευταία σταγόνα του κρασιού περιέχει την κραυγή
μιας μπουρούς, πάνω σ’ ένα κύμα αρμενίζει η σταρένια μου ψάθα.
Α, στάσου! γιατί εκεί δεξιά στον ουρανό είδα το σύννεφο
της καρδιάς μου.
Είναι δικό μου παιδί το δελφίνι, οι αχιβάδες είναι τα
μάτια μου, τα στέρεψεν η θάλασσα.
Εμέτρησα τα γλαστράκια του μπαλκονιού – απ’ αυτόν τον
τιποτένιο αριθμό πάντα λείπει ο εαυτός μου.
Μέσα στα βράχια έζησα μαζί με τις τόσες πεταλίδες – σε κάθε
τρυφερή λακκούβα της σπηλιάς κρεμάω τη γαλανόλευκή μου.
Δεν εκοίταξα ποτέ μου πίσω απ’ τις παλιές μου φωτογραφίες
(εκεί που ’μαι τόσο απροστάτευτη) – φοβάμαι μη μου φανερωθεί
το προσωπικό μου δράμα.
Έτσι θα βρω μια μέρα μέσα στα σεντόνια μου ένα κόκκινο
τριαντάφυλλο – μες στην έντασή του θα παραμονεύει το βάρος
της τρυφερότητάς του.
Κι ας μη με πείθουνε τα χέρια των πολλών, κι οι αναπνοές
των πολλών ας μη θαμπώνουνε κανένα μου καθρέφτη – κάποτε
σωπαίνει ο άνεμος που ροβολάει απ’ το βουνό μ’ ένα μονάχα
στεναγμό ανθρώπου.

Από τη συλλογή Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης (με το ψευδώνυμο Μάτση Ανδρέου), έκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1944 (με μια ξυλογραφία του Διαμαντή Διαμαντόπουλου)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

https://www.youtube.com/watch?v=iWhpczgVLXg

Gino Paoli, La gatta (1960)

Μάτση Χατζηλαζάρου, απόγεμα

Μαύρη γάτα γυαλιστερή
λάγνα σα μάτι
κατοικίδιο
εσύ ελεύθερο
στην ηδονή έχεις
μιαν ανάσα αλλόκοτη
ήμερη ήμερη ήμερη
η ράχη σου βρίσκει
μες στο δωμάτιο
όλα τα λησμονημένα χάδια

κι αν δοκίμαζα με σένανε
τα ξόρκια μου
κι αν σε ονομάτιζα
Γριγρίτσα μου γυαλιστερή
εσύ ελεύθερη

όχι καλύτερα
να σε πω Γριγρία
γυαλιστερή μου λάγνα
Γριγρία
μαύρη σα μάτι
παίζεις καθώς γράφω
ψευτοδαγκάνεις το στιλό μου
Γριγρία λεβεντιά
ξένοιαστα ζυγώνεις
τη μελάνη ή το λόγο
παραφυλάς τον θάνατο καμιά φορά
μα ποτές το ρήμα πεθαίνω

Από τη συλλογή Κρυφοχώρι, εκδ. Τετράδιο, Αθήνα, 1951 (με τέσσερις χαλκογραφίες του Javier Vilató)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου, βράδυ

Συγυρίζοντας κάτι μπαούλα
ανακάλυψε πως
μαζί της δεν έσερνε μόνο
τον στίχο της Βάρκιζας
αλλά και λίγην άμμο
που ’τριζε σιγά σιγά
μες στον ποδόγυρο
ενός φουστανιού
γι’ αυτό λέει
πάντα ακούω το άγχος
εκείνης της ώρας
που όλα θρυμματίστηκαν
κι έγιναν ένα
με την αμμουδιά
σάπια και άχρηστη
είμαι εδώ μόνη
πάνω στα τελευταία
συντρίμμια ζωής που ξέρω
η πίκρα μου η θλίψη
πλέουνε συνεχώς
κατά τη θάλασσα
σαν τα ψόφια ψάρια
που κατηφορίζει ο Σηκουάνας
Γριγρία τι νιαουρίζεις τώρα
θέλεις να βγεις
έλα ανοίγω την πόρτα
φύγε και συ
δε χωράνε πια τα ψέματα

Από τη συλλογή Κρυφοχώρι, εκδ. Τετράδιο, Αθήνα, 1951 (με τέσσερις χαλκογραφίες του Javier Vilató)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)

[wings]

Μάτση Χατζηλαζάρου, οδυρμός

Α κακοχρονονάχουνε οι λέξεις
όχι οι λέξεις οι κενές
αλλά αυτές που χαϊδεύουμε και μας χαϊδεύουν προτού κοιμηθούμε
ίσως ο ποταμός
και δεν τον αγάπησα για τα γλυκά νερά του
στον τόπο μου το γλυκό νερό μαζεύεται δάκρυ δάκρυ
ντουμάνιασε από τις λέξεις η κάμαρά μου και πήρα τους δρόμους και κει που κάθισα στους πάγκους στοιβάχτηκαν από κάτω και πασαλείβουνται στο πρόσωπό μου και μπλέκουνε μες στα μαλλιά μου κι έπειτα σα φωτογραφία μ’ έχουνε ακίνητη περιορισμένη ενώ το πάθος χάνεται και όλο την αυτοκτονία σκέπτουμαι
ακούω ένα τραγούδι φλαμένκο
μα εσύ ποταμέ γιατί δεν είσαι θάλασσα με ορίζοντα και γιατί χάραξες ένανε δρόμο μόνο υπόσχεσαι όχθες με γυρτά κλαριά φραμπαλάδες που κεντάς με τις σταγόνες σου και στο Παρίσι μέσα περνάς μουντά δίχως μια κραυγή δίχως ανταρσία παραιτημένα
το φλαμένκο δεν ακούγεται
πάλι
τα γριγριά αντιλαλούν και
βοήθεια
μάνα μου φοβάμαι
ούτε για φυγή δεν είχα κότσια άλλοτε νόμιζα τη φυγή ένα μαγκάκι που πηλαλάει μες στη βροχή γιουχάροντας πέρα κει στο Κρυφοχώρι
ποιο άσμα ξεχειλάει τις παλάμες του να ζήσουμε όπως η μέρα λέει ΝΑΙ αλλιώς τι χρειάζεται τι χρειάζεται ε βέβαια μες στις αυλές το καλοκαίρι γέρνει την κεφαλή πίναμε λίγη ρετσίνα και μεθούσαμε και στάζανε οι χάντρες του κομπολογιού
έρως
θα πεθάνω
έρως
θα πεθάνω
μασουλούσα τα φυλλαράκια της αγριοπιπεριάς ο ήλιος βασίλευε με τα χλαλοή του δρόμου και τον κονιορτό μα τι σκίζεται έτσι μες στον λίβα ποιανού τρυφερότητα γδέρνουνε τώρα δε βλέπω τίποτε αυτή η αλμυρή ουσία στη γλώσσα μου δάκρυα είναι ή αίμα δεν ξέρω τίποτε άλλο δεν ξέρω να πω παρακάτω

Από τη συλλογή Κρυφοχώρι, εκδ. Τετράδιο, Αθήνα, 1951 (με τέσσερις χαλκογραφίες του Javier Vilató)

Πηγή: Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα 1944-1985 (εκδ. Ίκαρος, 1989)