Γιώργος Σαραντάρης

[wings]

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ (1908 - 1941)



Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1908. Ήταν γόνος οικογένειας Ελλήνων εμπόρων που ζούσαν στην Ιταλία. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Μπολώνιας, όπου έζησε από το 1910 έως το 1931. Όταν ήρθε στην Ελλάδα, τον κέρδισε η ποίηση. Ο ποιητής πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο, όπου αρρώστησε από τύφο. Μετά την επιστροφή του από το μέτωπο, πέθανε στην Αθήνα 1941. Ανήκει στους νεωτεριστές ποιητές της γενιάς του μεσοπολέμου.

Ποιητικές συλλογές:
«Οι αγάπες του χρόνου», 1933
«Τα ουράνια», 1934
«Αστέρια», 1935
«Γράμματα σε μια γυναίκα», 1936
«Στους φίλους μιας άλλης χαράς», 1940
«Στη δόξα των πουλιών» (επιλογή ποιημάτων του Γιώργου Σαραντάρη από την Ιουλίτα Ηλιοπούλου), εκδ. Ίκαρος, 1997

Δοκίμια:
«Συμβολή σε μια φιλοσοφία της ύπαρξης», 1937
«Η παρουσία του ανθρώπου», 1938
«Δοκίμιο Λογικής σαν θεωρία του Απολύτου και μη Απολύτου», 1939

Ποιήματα δημοσιευμένα στο Translatum:

• Θεός - Οι αγάπες του χρόνου (1933)
• Ουσιαστικότερο - Οι αγάπες του χρόνου (1933)
• Άλλοτε η θάλασσα - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Αόρατοι κατοικούμε σε μια μουσική - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Η φλόγα και η στάχτη των ματιών σου - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Μέσα στον ύπνο... - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Μιλώ - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Οι μενεξέδες - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Πάλι ο ουρανός ανοίγει εδώ την πύλη - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Ποιος είν' τρελός από έρωτα - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Σβήνω τη μουσική του αγέρα - Στη δόξα των πουλιών (1997)
• Ωραίοι καιροί - Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Έλα ήλιε αυτί μου]

Γιώργος Σαραντάρης, Σβήνω τη μουσική του αγέρα

Σβήνω τη μουσική του αγέρα
Και σε ακούω
Πλάση από τριαντάφυλλα
Κι από σύννεφα
Τώρα που μιλούν οι γλάροι
Και κρέμεται η θάλασσα
Σαν σφεντόνα
Πάνω σε μιά παροδικη
Απουσια

Η φωνή σου είναι το φως
που πέφτει σαν σκιά
Σαν να ήτανε
Βουνό θεόρατο
Ο ήλιος.

(1939)

Από την έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Ελένη η καμπύλη του κόσμου]

Γιώργος Σαραντάρης, Ωραίοι καιροί

Με πράσινα φύλλα στολισμένη
Έρχεται μπροστά μου
Η στιγμή
Εκείνη που βυθίζω το κεφάλι

Ημέρα αυγουστιάτικη
Η θάλασσα ξυπνάει στην απαλάμη
Ο ήλιος ανεβαίνει στα βουνά
Και να η αγάπη κρύβεται στην πάχνη
Να τα πουλιά ζυγώνουνε τον ύπνο
Εγέννησαν τα ζα σ' όλη τη φύση
Εφόρεσε ο έρωτας κορόνα
Και τα παιδιά που είδαν την εικόνα
Να τα πρόβατα που μας ακολουθάνε
Να λαός που γέμισε τους δρόμους
Εφούντωσαν όλων τα μυαλά
Ενίκησε η χαρά και ξεχειλίζει
Φέρτε ποτήρια να πιούμε στην υγειά σας
Ωραίοι καιροί ωραιότατες παρθένες

(1939)

Από την έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Από το κήπο που μας δέχτηκε]

Γιώργος Σαραντάρης, Η φλόγα και η στάχτη των ματιών σου

Η φλόγα και η στάχτη των ματιών σου
Η φυγή της λύπης σου
Έλα εδώ να σου τις πω πριν πέσουν
Πριν γίνουν λίμνη και ιτιές

Έλα εδώ
Τα δέντρα φίλησαν τα δέντρα
Το άρωμα ανέβηκε της γης
Το φεγγάρι κόπηκε
Κι έγινε χυμός

(1940)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[wings]

Γιώργος Σαραντάρης, Ουσιαστικότερο

Σαν ταιριάσει στο εγώ μου η σιωπή
ίσως η γαλήνη της φύσης ν' απλωθεί
πάνω στη γνώση,
και εις δημιουργία τ' όνειρο να βγει
ουσιαστικώτερο να με θερμαίνει
να μου μακραίνει τη ζωή...

(20.1.32)

Από την έκδοση Οι αγάπες του χρόνου (1933)

[wings]

Γιώργος Σαραντάρης, Θεός

Ποίηση. Ο κόσμος είναι θάλασσα. Ο νους μου
αόρατος υποφέρει
Ο νους μου εγώ θέλω λάβει σώμα
ομοούσιο
άνθος στην επιφάνεια της όρασης
φλοίσβος επί της ροής
Ο ήλιος τραγούδι αλαφρώνει τη θάλασσα
τα κύματά της πλάθει καθαρά
Εγώ παντού αισθάνομαι
Βλέπω τη θάλασσα
τον ήλιο
το τίποτα ίσως άνθρωπο ονειρεύομαι

(18-21.10.1933)

Από την έκδοση Οι αγάπες του χρόνου (1933)

[and33]

[Από την ενότητα Στην κορυφή της θάλασσας]

Γιώργος Σαραντάρης, Άλλοτε η θάλασσα

Άλλοτε η θάλασσα μας είχε σηκώσει στα φτερά της
Μαζί της κατεβαίναμε στον ύπνο
Μαζί της ψαρεύαμε τα πουλιά στον αγέρα
Τις μέρες κολυμπούσαμε μέσα στις φωνές
και τα χρώματα
Τα βραδιά ξαπλώναμε κάτω απ' τα δέντρα και τα σύννεφα
Τις νύκτες ξυπνούσαμε για να τραγουδήσουμε
Ήταν τότε ο καιρός τρικυμία χαλασμός κόσμου
Και μονάχα ύστερα ησυχία
Αλλά εμείς πηγαίναμε χωρίς να μας εμποδίζει κανείς
Να σκορπάμε και να παίρνουμε χαρά
Από τους βράχους ως τα βουνά μας οδηγούσε
ο Γαλαξίας
Και όταν έλειπε η θάλασσα ήταν κοντά ο θεός

(1939)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Ελένη η καμπύλη του κόσμου]

Γιώργος Σαραντάρης, Ποιος είν' τρελός από έρωτα

Ποιος είν' τρελός από έρωτα
Ας κάνει λάκκους στην αυγή
Να πάμε εκεί να πιούμε
Τη βροχή,
Μια που εμείς σε όποια στέγη αράξουμε
Σε όποια αυλή
Ο άνεμος χαλνάει τον ουρανό
Τα δέντρα
Και η στείρα γη
Μέσα σ 'εμάς βουλιάζει

(1940)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

Το ποίημα αυτό μελοποιήθηκε και ανήκει στον κύκλο «Μεγάλος ερωτικός» του Μάνου Χατζιδάκι.

[and33]

[Από την ενότητα  Από το κήπο που μας δέχτηκε]

Γιώργος Σαραντάρης, Πάλι ο ουρανός ανοίγει εδώ την πύλη

Πάλι ο ουρανός ανοίγει εδώ την πύλη
Πάλι σηκώνει τη σημαία
Εμείς μπαίνουμε χωρίς φόβο
Τα μάτια τα πουλιά μαζί μας μπαίνουν
Αστράφτει η πολιτεία αστράφτει ο νους μας
Η φαντασία τους κήπους πλημμυράει
Είναι παιδιά που στέκονται στις βρύσες
Κορυδαλλοί στους όρθρους ακουμπάνε
Στις λεμονιές άγγελοι χορτάτοι
Είναι αηδόνια που παντού ξυπνάνε
Φλογέρες παίζουν έντομα βουίζουν
Είναι τραγούδια η στάχτη των νεκρών
Και οι νεκροί κάπου αναγεννιούνται πάλι
Ολούθε μας μαζεύει ο Θεός
Έχουμε χέρια καθαρά και πάμε.

(1940)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Ελένη η καμπύλη του κόσμου]

Γιώργος Σαραντάρης, Μιλώ

Μιλώ γιατί υπάρχει ένας ουρανός που με ακούει
Μιλώ γιατί μιλούν τα μάτια σου
Και δεν υπάρχει θάλασσα δεν υπάρχει χώρα
Όπου τα μάτια σου δεν μιλούν

Τα μάτια σου μιλούν εγώ χορεύω
Λίγη δροσιά μιλούν κι εγώ χορεύω
Λίγη χλόη πατούν τα πόδια μου
Ο άνεμος φυσά που μας ακούει

(1939)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Ο ύπνος να γίνεται παιδί σαν τ' άλλα...]

Γιώργος Σαραντάρης, Μέσα στον ύπνο...

Μέσα στον ύπνο κάτι κοιμάται βαθύτερα

Κάτι ζητάει βοήθεια

Ένα χελιδόνι
Θέλει να πετάξει
Μα δεν μπορεί

Τα δέντρα με τόσα φύλλα
Σκεπάζουν τα βήματα και τη χλόη
Που τον άνθρωπο δεν τον βλέπω

Τον άνθρωπο που τραγουδώ
Όταν όλα κοιμούνται

(1939)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Τη μικρή μου σκέψη σεργιανίζω]

Γιώργος Σαραντάρης, Αόρατοι κατοικούμε σε μια μουσική

Αόρατοι κατοικούμε σε μια μουσική
Σε μια μεγάλη κάμαρα
Σε μια μουσική
Που έχει όργανο την ησυχία
Τραπέζι τη γη
Δάχτυλα τον αγέρα και τη βροχή
Κι έμπνευση τον άνεμο

Αόρατοι κοιμόμαστε στη χλόη
Και κελαηδάμε
Όταν ξαπλώνουμε
Με τα πόδια στον ορίζοντα
Και τους πόθους στον ουρανό
Το φως της αυγής
Είναι η βρύση που μας ξυπνά
Όπως είναι και η κούνια στα παιδιά μας

(1939)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)

[and33]

[Από την ενότητα Ο θάνατος θα μάθει να πεθαίνει]

Γιώργος Σαραντάρης, Οι μενεξέδες

Τα φώτα σαν πουκάμισα
Ντύνουν τα σώματα
Εκείνων των ανθρώπων
Που αγαπήσαμε
Και που αφήσαμε
Ή μας αφήκαν
Χωρίς χαιρετισμό

Ποτέ δεν καρτερούσαμε
Τέτοιο θέαμα
Δεν προέβλεπαν
Τα μάτια μας
Τόσους κρίνους

Ήταν γραφτό να χάσουμε τον ύπνο
Χωρίς διαμαρτυρία
Μέσα στους μενεξέδες να σκορπίσουμε
Και να ξαναβρεθούμε

(1938)

Από τη συγκεντρωτική έκδοση Στη δόξα των πουλιών (1997)