Ένα από τα πράγματα που με ενοχλούν ιδιαίτερα είναι η χρήση του ενωτικού για κάθε λογής συνδυασμούς λέξεων με το «μη». Π.χ.:
Δήλωση μη-υποστήριξης
Για τις πληροφορίες αυτού του ηλεκτρονικού κόμβου ισχύει δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, παραίτηση από ευθύνη, δήλωση μη-υποστήριξης και προστασία...
www.go-online.gr/non_endorsement.html?PHPSESSID=a0ff3a388e308d15
Είναι προφανές, ότι προέρχεται από τα Αγγλικά, όπου ο κανόνας είναι να μπαίνει ενωτικό σε φράσεις με το «non-», π.χ. «
non-support», πράγμα που δεν ισχύει για τα ελληνικά:
μη
5. (μόνο ως μη, με ονοματικούς τύπους) αντιστρέφει την έννοια τής λέξεως με την οποία συνεκφέρεται, δηλώνοντας την άρνηση της: μη ανανέωση τής εγγραφής συνεπάγεται διαγραφή από τα μητρώα || μη ευσυνείδητος || μη έμπειρος || μη κατέχων τα πράγματα || τα σταθμευμένα ή μη αυτοκίνητα || Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις
— Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γεωργίου Μπαμπινιώτη Το παρακάτω σημείωμα, εξετάζει την εσφαλμένη χρήση του σε σύνθετες λέξεις.
Το χωριστικό ενωτικό
Γιάννης Η. Χάρης
Έχω ξαναγράψει για το ενωτικό που παρά πάσα γραμματική, αλλά και λογική, χωρίζει κάθε είδους σύνθετη λέξη: «αντι-εβραϊκή ταινία», «αλληλο-σεβασμός», «παν-ανθρώπινος», «πολυ-ενδιαφέρει», «κακο-συνηθίζω», «μπαινο-βγαίνει», έως και «ετσι-θελισμός».
Πρόκειται για ατυχή συνάντηση, πιστεύω, της αγγλικής χρήσης και ενός ευρύτερα καθαριστικού πνεύματος, αυτού που τακτοποιεί το καθετί στο συρταράκι του, τα ξένα με τα ξένα (και έτσι έχουμε λ.χ. λατινόγραπτα ακόμα και παλαιά δάνεια: stress, mini, prim, album), τα αρχαία με τα αρχαία (του Πάριδος, της Αλκήστιδος, ή ο μουσικότατος κιόλας Αιγεύς!), και τα σύνθετα χωρισμένα στα εξ ων συνετέθησαν, ή συχνά στα εξ ων νομίζουμε εμείς πως συνετέθησαν («άλλως τε», «διά μιας», «κι όλας», «δι ο»)· ε, ό,τι περίσσευε, το ανέλαβε το ενωτικό.
Επειδή δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να βρισκόμαστε μπροστά σε καινούρια τάση στη γλωσσική χρήση (εν προκειμένω στο ορθογραφικό, που όμως αποτελεί τον προνομιακό χώρο στον οποίο έχει επικεντρωθεί ο γλωσσικός αγώνας, έστω –ή μακάρι– τα ξεθυμάσματά του), και να την παρακολουθήσουμε αυτή την τάση σε όλες τις φάσεις της, από τα πρώτα της –γιγάντια!– βήματα, σκέφτηκα να μεταφέρω εδώ μια διόλου συστηματική αποδελτίωση: όλο και κάποιος μπορεί να αξιοποιήσει αυτό το υλικό.
[ο κατάλογος θα εμπλουτίζεται, ο Θεός να δώσει με αργό ρυθμό, με όλο και λιγότερες εγγραφές εννοώ]
καλή όρεξη λοιπόν:
αγγλο-αμερικανική δύναμη κατοχής
α-γεωγράφητοι
αερο-τρομοκράτες
ακρο-δεξιό ταμείο
αλαφρο-ίσκιωτη
αλληλο-κατανόηση
αλληλο-σεβασμός
αντι-αγγλικό
αντι-αμερικανισμός
αντι-δεξιό παραλήρημα
αντι-εβραϊκή ταινία
αντι-κοινωνικός χαρακτήρας
αντι-λαϊκός
αντι-τρομοκράτης
αντι-τρομοκρατική εκστρατεία
αντι-τρομοκρατικός νόμος
αντι-φρονούντες
αρχι-δολοφόνος
ατμο-σκούπα
αυτο-αποκλεισμός
αυτό-διαφήμιση [εδώ, όπως και σε πολλές ανάλογες περιπτώσεις, ο ορθογράφος του υπολογιστή τόνισε αυτόματα και το α΄ συνθετικό!]
αυτό-επίδειξη
αυτό-οργάνωση
αυτο-σαρκασμός
αυτο-συστήνονταν
βρομο-ξενοδοχείο
γαλλο-μεσογειακό μενού
γιγαντο-μαχίες
γιγαντο-οθόνη
γιγαντο-πωλήσεις
εβραιο-χριστιανικός
εθνικο-απελευθερωτική οργάνωση
ελληνο-κυπριακή πλευρά
ελληνο-τουρκικά (τα)
ελληνο-τουρκική συμφωνία
ελληνο-χριστιανικό προφίλ
ενδο-επαναστατικό φαινόμενο
ενδο-κομματικός
ενδο-οικογενειακή
εξω-πανεπιστημιακές
εξω-πελοποννησιακά στρατιωτικά σώματα
εξω-πολιτικές συνθήκες
επανα-προσέγγιση
ετσι-θελισμός
ευρω-γίγαντας
ευρω-δεξιά
ευρω-έλεγχος
ευρω-τελεσίγραφο στην Τουρκία
ευρω-φιέστα Καραμανλή
ευρω-ψηφοδέλτιο
ηλεκτρο-σόκ
ημι-επίσημη
θρησκευτικο-πολιτική έξαρση
ινδο-αγγλική μουσική σκηνή
ιστορικο-κοινωνική αναφορά
κακο-συνηθίσει, μας έχουν
καλο-ακονισμένα μαχαίρια
κεντρο-αριστερή παράταξη
κεντρο-αριστερός χώρος
κιτρινο-πράσινη μιζέρια
κλωνο-δημιουργία
κοινωνικο-πολιτιστικές συνήθειες
κουτσο-βολεύεις
κουτσο-πουλάς
κωλο-δαχτυλίδι
κωλο-ελλαδισμός
μανατζερ-ομανία
μεγαλο-αστική τάξη
μεγαλο-παράγων
μεγαλο-Πασόκοι, και μεγαλο-ΠΑΣΟΚοι!
μεγαλο-σπεκουλαδόροι
μεγαλο-στέλεχος
μετα-θεωρητικός διευρυνσίας
μετα-μοντέρνα οπτική
μετα-μοντέρνες προσεγγίσεις
μετρό-πληκτες γειτονιές
μικρο-ατύχημα
μικρο-μεγαλισμός
μικρο-παράνοια
μικρο-προστριβές
μικρο-τακτικισμοί των υποψηφίων
μισο-λύνεις
μοδό-πληκτη ανθρωποθάλασσα
μπαινο-βγαίνει
ναρκω-πολιτικές
ναρκω-τσεκ [σε τίτλο· ενώ στο κείμενο: το narcocheck, δις!]
νεο-Δεξιά αλαζονεία
νεο-Δεξιά, η
νεο-καπιταλιστικές δομές
νεό-πτωχοι
νέο-Σημιτικοί
νέο-υορκέζικα ρούχα
νέο-φιλελεύθερη
νομο-κανονικές
νοτιο-δυτική Γαλλία
ξανα-ανοίγουν
ξανα-συμβεί
ομο-φοβία
ομο-φοβικός
οπτικο-ακουστική
παλαιο-εθνικόφρονες
παλιο-σκύλα
παν-ανθρώπινη εκεχειρία
παπαρατσι-σμός [=από τον παπαράτσι!]
παρα-έγιναν επιθετικά
παρα-είναι Αλβανοί
παρα-κρατική μηχανή
παρα-τράγουδα
πλαγιο-μετωπική
πολιτικο-θρησκευτικές πιέσεις
πολύ-βγαίνει εκτός πρωθυπουργικού γραφείου· και: να μην πολυ-βγεί στο γυαλί
πολυ-εκδήλωση
πολυ-ενδιαφέρει, δεν τον –
πολυ-ενημερώνει
πολυ-μέσα, τα
πολυ-ξέρει: το ευρύ κοινό δεν πολυ-ξέρει τον Χ
πολυ-παραγοντισμός
ρακο-κάζανο
ριαλιτό-κοσμος
ρωσο-τουρκική συνθήκη
σκανδαλο-παραγωγή
σκατο-σχολή
σοσιαλ-δημοκρατία
στρογγυλο-καθισμένος
συγ-κάτοχοι της Κύπρου
τηλε-κριτές
τηλε-μαϊντανός
τηλε-παράθυρα
τηλε-σχολιαστές
τηλε-ψηφοφορίες
τραγικο-θεατρικά μυθεύματα
τρομο-εφιάλτης
τρομο-υστερία [πρωτοσέλιδος τίτλος· μέσα, κανονικά: τρομοϋστερία, αλλά και τρομοτρέλα]
υπερ-εθνικός
υπερ-μεγέθης τελετή
υπερ-μοντέρνο
υπερ-παραγωγή
υπερ-προβάλλονται
υπερ-συντηρητική παράσταση
υπερ-φώτιση των συλλήψεων
υπο-ομάδες
φιλο-Κύπριοι
φιλο-φασιστικό κόμμα
φορο-μπηχτική πολιτική
φρεσκο-αγορασμένο
φωτο-ρεπορτάζ [και με δασεία στο ρο, παρακαλώ, από την Καλλίστη του Πρώτου θέματος]
χαζο-αστεία
χαζό-υπονοούμενα
χθεσινο-βραδινή
χριστιανο-αγιατολάδες
ψευδο-γεγονός
ψευδο-διασημότητες
ψιλο-αποπαίρνω: ο Χ ψιλο-αποπήρε στην πλάκα τον Ψ [εδώ είναι και λάθος: ψιλοπήρε στην πλάκα [άλλο, ως γνωστόν, το «αποπήρε»=μάλωσε]
ψιλο-αρπάχτηκαν
ψιλο-παρεμβαίνεις
ψιλο-σπάω: τα έχει ψιλο-σπάσει
Ψωμειάδη-α τακτική
ψωρο-δολάρια
ΥΓ. Απ’ την άλλη όμως, ίσως φτάσουμε να εκλιπαρούμε για ένα τόσο δα ενωτικό, μια παυλίτσα που να μαρτυρεί ότι εδώ έχουμε σύνθετη λέξη: αλλιώς τι στο καλό δείχνει η γραφή: «του υπέρ επείγοντος», «την προ παραμονή» και «να προ εγκρίνει»;Γιάννης Η. Χάρης: στις επάλξεις [12], το χωριστικό ενωτικό