Υπάρχει ένα ζήτημα με τις αποστρόφους στο MS Word. Το πρόβλημα βασικά είναι ότι στο MS Word η απόστροφος δεν διαχωρίζεται από τα μονά εισαγωγικά. Έτσι, όταν έχουμε επιλέξει να μετατρέπονται τα ίσια εισαγωγικά σε "κομψά"/πλάγια από τις ρυθμίσεις, στην έκθλιψη και την αποκοπή δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο θέμα, όμως στην αφαίρεση υπάρχει γιατί η απόστροφος εμφανίζεται σαν μονό αριστερό εισαγωγικό. Αυτό δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό σε συνήθη μεγέθη γραμματοσειράς (π.χ. 11-12) σε κάποιες γραμματοσειρές, όμως σε μερικές sans-serif και στις περισσότερες serif είναι ξεκάθαρο.
Στα αγγλικά το πρόβλημα δεν είναι τόσο έντονο γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπαίνει κενό πριν την απόστροφο (I'm, let's, o'clock, Jones'). Ελάχιστες είναι οι λέξεις που ξεκινούν με απόστροφο ('tis, 'twas, 'twixt αλλά και 'til, 'cause), ωστόσο, απ’ ότι διαπίστωσα μ’ ένα γρήγορο ψάξιμο, αρκετοί αναρωτιούνται πώς να βάλουν απόστροφο αντί για μονά εισαγωγικά.
Η απορία μου λοιπόν είναι: τι κάνουμε για να το αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα; Αποεπιλέγουμε την μετατροπή σε πλάγια εισαγωγικά, οπότε κάθε φορά που θα χρειαζόμαστε ελληνικά εισαγωγικά τα βάζουμε με συντόμευση; Κρατάμε την επιλογή και φτιάχνουμε συντόμευση (ή χρησιμοποιούμε το 0027,Alt+X ή το 02BC,Alt+X) για την απόστροφο; Γράφουμε κάποιο γράμμα πριν την απόστροφο (ώστε να μας βγάλει δεξί μονό εισαγωγικό αντί για αριστερό) και το σβήνουμε όταν έχουμε αφαίρεση; Υπάρχει κάποιος τρόπος να αντικαταστήσουμε στο τέλος, με το “replace” όλα τα αριστερά μονά εισαγωγικά με δεξιά ή όλα τα μονά εισαγωγικά με αποστρόφους; Κάτι άλλο;»Το Word όταν βάζουμε απόστροφο (δύο πλήκτρα δεξιά από το L) μπορεί να τη μετατρέψει σε «κομψή» απόστροφο (δηλαδή με γωνία) αν από το File → Options → Proofing → AutoCorrect options → AutoFormat (και AutoFormat as you type) τσεκάρουμε την επιλογή "Straight quotes with smart quotes".
Τώρα, το σύμβολο που παράγεται είναι το ίδιο είτε χρησιμοποιείται ως απόστροφο, είτε ως μονό εισαγωγικό. Ερώτημα: γιατί να χρησιμοποιήσουμε μονά εισαγωγικά στα ελληνικά; Δεν υπάρχει κανένας λόγος γιατί ακόμη και αν έχουμε έμμεσο λόγο μέσα σε έμμεσο λόγο μέσα σε έμμεσο λόγο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις παραλλαγές για τα διπλά εισαγωγικά («...» ή "..." ή “...”). Αν φτάσουμε να έχουμε και τέταρτο επίπεδο έμμεσου λόγου, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τα μονά.
Στα Αγγλικά Βρετανίας υπάρχει προτίμηση για τα μονά εισαγωγικά, όχι στα Αγγλικά ΗΠΑ.
British English uses single quotation marks to indicate quotations or dialogue.
The UWSC says, 'This is how British people do it.'
When there is a quotation inside the quotation, British English uses double quotation marks for the nested quotation.
The UWSC says, 'This is how British people, as they say, "do it".'
American English flips that method, and uses double quotation marks to indicate quotations or dialogue, and single quotation marks for nested quotations.
The UWSC says, "This is how American people, as they say, 'do it.'"British vs. American English | University Writing & Speaking Center | University of Nevada, RenoΑν σώνει και καλά θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ένα συγκεκριμένο σύμβολο για την απόστροφο ή για οποιοδήποτε άλλο, πάμε από το παράθυρο διαλόγου Symbols και κάνουμε αντιστοίχιση το σύμβολο που θέλουμε με συγκεκριμένη συντόμευση πατώντας στο Shortcut key για το εν λόγω σύμβολο (το 02BC,Alt+X που είναι προεπιλογή προφανώς δεν είναι ιδανικό να το αφήσουμε ως έχει).
Όσο για το:
Υπάρχει κάποιος τρόπος να αντικαταστήσουμε στο τέλος, με το “replace” όλα τα αριστερά μονά εισαγωγικά με δεξιά ή όλα τα μονά εισαγωγικά με αποστρόφους; Εξαρτάται αν ο χαρακτήρας που θέλουμε να αντικαταστήσουμε χρησιμοποιείται μόνο ως απόστροφο ή ως εισαγωγικό. Αν χρησιμοποιείται και για τις δύο λειτουργίες θα πρέπει κατά κάποιο τρόπο να είναι δυνατόν να τους διαφοροποιήσουμε βάσει συγκειμένου. Για παράδειγμα, στο Studio μπορούμε να αντικαταστήσουμε τα απλά διπλά εισαγωγικά με κομψά:
Replace dumb quotes with smart quotes in SDL Trados Studio (French, Greek, Spanish quotation marks)Ωστόσο, αν η απόστροφος ήταν το ίδιο σύμβολο με το εισαγωγικό, αυτό ίσως να είναι πιο δύσκολο έως αδύνατο.
Χρήσιμο σε μετατροπές εισαγωγικών είναι και το παρακάτω εργαλείο:
Quotation Magic – use correct quotation marks & apostrophes (Quotation Magic searches a Word document for quotation marks, apostrophes and prime symbols and suggests corrections (using proper curly symbols like « » “ ” ‘ ’) according to the typography rules of the document’s language.)
Βλέπε και:
Βασικές οδηγίες για τη χρήση των σημείων στίξης - Κουτρούλης ΧαράλαμποςSmart Quotes and Dumb Apostrophes | Signalpunctuation - Apostrophe vs. Single Quote - English Language & Usage Stack ExchangeApostrophe - WikipediaΒιβλία
Άννα Ιορδανίδου (επιμέλεια), Οδηγός της νεοελληνικής γλώσσας, εκδόσεις Πατάκης, σελίδα 214, Ημ. Έκδοσης: 01/04/2008 (βλέπε συνημμένο στο
Εισαγωγικά και σημεία στίξης)
Άρης Γιαβρής, Η Στίξη στο Γραπτό Λόγο