localization (l10n, L10N) → τοπική προσαρμογή, τοπικοποίηση, επιχώρια προσαρμογή, ελληνοποίηση, ελληνικοποίηση, εξελληνισμός, εντοπισμός, ανίχνευση, εντοπισμός, εντοπισμός στίγματος, εντόπιση, ανίχνευση θέσης, προσδιορισμός θέσης

[lionpsyche]

Diceman, εντοπισμός το βρήκα και εγώ αλλά πιο περιφραστικά θα μπορούσαμε να πούμε προσαρμογή π.χ. της Ελληνικής στην Αγγλική. Δεν ξέρω, γίνεται;

[spiros]

Το «εντοπισμός» το βρίσκω ακόμη πιο προβληματικό καθώς πώς θα το πούμε εάν στην ίδια πρόταση έχουμε τη λέξη "detection";

[lionpsyche]

Νομίζω πως δεν μπορούμε να έχουμε και αυτόν τον όρο (detection) όταν μιλάμε για το γνωστό localization. Αυτό δεν ήταν το θέμα που έθεσε ο diceman;

[spiros]

Μία από τις βασικές αρχές στη θεωρία της ορολογίας [Βλέπε σχετικό βιβλίο Terminology: Theory, Methods, and Applications] είναι ο όρος να αντιστοιχεί με μία μόνο σημασία (να μην υπάρχει δηλαδή πολυσημία και ως εκ τούτου να πρέπει κανείς να λειτουργήσει «ερμηνευτικά»).

Ο diceman δεν είδα να αναφέρει καθόλου τον όρο «εντοπισμός».

Να λοιπόν ένα παράδειγμα από το Διαδίκτυο για το πόσο αποτρεπτικά μπορεί να λειτουργήσει η πολυσημία στους όρους:

LOCALIZATION OF FAULTS
The broad localization of a fault consists in finding the general part of the ... εντοπισμός σφαλμάτων (localisation of faults).
websters-online-dictionary.org/lo/localization_of_faults.html

Ακούγοντας κάποιος τη φράση «εντοπισμός σφαλμάτων» το πρώτο πράγμα που του πάει στο νου είναι "detection of errors" και ίσως ακόμη και "debugging" αλλά πολύ δύσκολα θα πάει το μυαλό του στο localization.

[lionpsyche]

Δεν είπα πως ο diceman το έθεσε ως εντοπισμό. Εγώ το πρότεινα, αναφερόμενη πιο πολύ στο localization που αφορά στα computers, αλλά μετά όπως είδες πρόσθεσα και την προσαρμογή.

[spiros]

Το localization έτσι κι αλλιώς αφορά τους υπολογιστές (προγράμματα, ιστότοπους, κ.τ.ό.) και για την απόδοση που προτείνεις υπάρχουν κάποια ευρήματα στο Διαδίκτυο. Απλά, όπως πρέπει να έχεις διαπιστώσει διαβάζοντας αυτό το θέμα από την αρχή του και με σχετικές αναζητήσεις στο Διαδίκτυο, δεν είναι η πιο δημοφιλής· γεγονός το οποίο, μάλλον δεν πρέπει να είναι τυχαίο.

[lionpsyche]

Συμφωνώ, αλλά μήπως τελικά μεταφραστής είναι και αυτός που χρησιμοποιεί το μυαλό του και όχι μόνο το Διαδίκτυο; Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε και να δουλεύουμε μόνο με αυτό και αυτό το ζήτημα ίσως θα έπρεπε να το συζητήσουμε σε κάποιο νήμα και με τους άλλους!

[spiros]

Καλός μεταφραστής είναι αυτός που χρησιμοποιεί και τα δύο εξίσου καλά (καθώς και αυτός που γνωρίζει τόσο θεωρία της μετάφρασης όσο και θεωρία της ορολογίας) καθώς επίσης και αυτός που γνωρίζει τι έχει τυποποιηθεί και τι δεν έχει τυποποιηθεί στα κείμενα στα οποία έχει αποφασίσει να ειδικευτεί.

(Π.χ. έχω δει άτομα που δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με πληροφορική να βάζουν ως απόδοση του password τη λέξη «διελευτήριο», ε, όσο καλή κι αν είναι αυτή η λέξη, απλά δεν χρησιμοποιείται και θα έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να αποξενώσει το χρήστη, αλλά και να μη μεταδώσει το νόημα).

Γι αυτό είναι τόσο σημαντική η συνδρομή των σχολών μετάφρασης, έτσι ώστε να δίνουν ένα υπόβαθρο σε όσα αναφέρονται παραπάνω. Για φαντάσου μια σχολή μετάφρασης να ανακοινώσει στους μαθητές της ότι από το επόμενο εξάμηνο θα προσφέρει το  εξής μάθημα:

Σεμινάριο εντοπισμού.

Οι μη παροικούντες την Ιερουσαλήμ θα πιστέψουν ότι εισηγήτρια μπορεί να είναι και η Νικολούλη (και κάνει έρευνα για άτομο που χάθηκε στην Ιερουσαλήμ).

[lionpsyche]

Δεν είναι ανάγκη να κάνεις θέμα τη λέξη "εντοπισμός". Άλλωστε, εγώ παραδέχομαι πως δεν είμαι επαγγελματίας ακόμη. Κάποιες σχολές, όμως, το παρακάνουν με το Διαδίκτυο. Ξέρω μεταφραστές, εξίσου καλούς που δουλεύουν με hard copy λεξικά και η δουλειά τους έχει αποτελέσματα. Μερικοί, μάλιστα, δεν ξέρουν τι είναι τα online dictionaries! Θα το φανταζόσουν ποτέ αυτό, σαν επαγγελματίας μεταφραστής; Είναι όπως έχει μάθει ή όπως, καλώς ή κακώς, του έμαθαν! Παρόλα αυτά, είναι σωστό να υπάρχουν και κάποια όρια με το Διαδίκτυο. Χωρίς αυτό, δηλαδή, δεν μπορούμε να μεταφράσουμε; Ας μη λέμε υπερβολές τώρα!

[spiros]

Μάλλον πηδάμε από θέμα σε θέμα. Σχολιάζω το «εντοπισμός» διότι αυτό είδα να προτείνεται και το θέμα εδώ είναι η απόδοση του localization. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα μπορούσα να είμαι περισσότερο επί της ουσίας εν προκειμένω.

Σαφώς και μπορούμε να μεταφράσουμε χωρίς το Διαδίκτυο. Εάν μεταφράζουμε μόνο προς τη μητρική μας και επιλέγουμε κάποιο είδος όπως τη λογοτεχνία. Επίσης, δεν είπα ότι το Διαδίκτυο είναι το παν, απλά, ένα στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ σε συνδυασμό με θεωρητική και γλωσσική κατάρτιση στους τομείς μετάφρασης και ορολογίας.

Επίσης, δεν ξέρουν όλοι να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο εξίσου καλά. Αν προσέξεις, σε μεγάλους μεταφραστικούς ιστότοπους, η τεκμηρίωση για αποδόσεις προέρχεται σε συντριπτικό ποσοστό από ανευρέσεις Διαδικτύου.

Σε έναν μεταφραστή που μεταφράζει με έντυπα λεξικά, δεν συμβουλεύεται το Διαδίκτυο, δεν χρησιμοποιεί προγράμματα μεταφραστικής μνήμης, απλούστατα, κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα έδινε εργασία που αφορά τομέα ορολογίας αιχμής, ιδίως εάν ο ίδιος δεν είναι ειδικός σε αυτόν τον τομέα.

[lionpsyche]

Το εντοπισμός ήταν μια υπόθεση που έκανα. Παρόλα αυτά, πρότεινα και το προσαρμογή!

[spiros]

Και άλλη μια πρόταση που βρήκα (την οποία δεν προτιμώ): επιχώρια προσαρµογή.

[valeon]

Πρόταση:

localization → τοπική προσαρμογή (Microsoft), τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)

localization into Greek → εξελληνισμός (αφού υπάρχει ο εξελληνισμός είναι περιττή η ελληνικοποίηση, ενώ η ελληνοποίηση είναι ακατάλληλος όρος, δεν φτιάχνονται Έλληνες όπως π.χ. για λόγους πολιτικούς ή ποδοσφαιρικούς!)
Δείτε και κάμποσα localization into Greek

[Zazula]

Συμφωνώ, αγαπητέ valeon. Να επισημάνω μόνον ότι ο όρος ελληνικοποίηση χρησιμοποιείται στις προμήθειες. Επίσης, αναρωτιόμουν αν χρειάζεται να διακρίνουμε τις δύο χρήσεις τού όρου εξελληνισμός: μεταφράζω/μεταγλωττίζω στα ελληνικά, αλλά και προσδίδω ελληνική μορφή σε ξενική λέξη ή/και την εντάσσω στο κλιτικό σύστημα της ελληνικής γλώσσας. Τέλος να προσθέσω ότι υπάρχει και ρήμα ελληνίζω (του οποίου μία σημασία είναι ίδια με το εξελληνίζω), αλλά δεν ενδείκνυται για παραγωγή ουσιαστικού.

[Zazula]

Για να γονιμοποιήσουμε περαιτέρω το νήμα, να προσθέσω και από την ανακοίνωση της Παρθένας Χαραλαμπίδου (ΑΠΘ):

Ο όρος localization και η απόδοσή του στην ελληνική γλώσσα

Στην αγγλική γλώσσα ο όρος localization έχει αντικαταστήσει τον όρο translation αναφορικά με την παραγωγή νέων εκδοχών λογισμικού σε άλλες γλώσσες, πέραν της αγγλικής, ενώ συχνά χρησιμοποιείται και για την αναφορά στην δημιουργία πολύγλωσσων δικτυακών τόπων. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν έχει καθιερωθεί ακόμη ένας όρος αντίστοιχος του localization αλλά παρατηρείται ποικιλία στη χρήση διαφόρων όρων όπως τοπική προσαρμογή, τοπικοποίηση, εξελληνισμός, παραμετροποίηση, ελληνικοποίηση και εντοπιοποίηση. Ο κατάλογος των όρων που χρησιμοποιούνται δεν σταματάει εδώ αλλά η παρουσίαση και ανάλυση του κάθε έναν από αυτούς είναι πέρα από το σκοπό της παρούσας ανακοίνωσης.

Ο όρος που τείνει να καθιερωθεί και ο οποίος συναντάται πιο συχνά στο χώρο των επαγγελματιών της τεχνολογίας της πληροφορίας είναι ο όρος τοπική προσαρμογή. Ο ίδιος όρος επιλέγεται και στα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι διαφοροποιήσεις σε γλωσσικό, οικονομικό, τεχνολογικό και πολιτισμικό επίπεδο εγκλείονται πολύ συχνά στα όρια μίας χώρας στην παρούσα δημοσίευση θεωρείται κατάλληλη η χρήση του όρου επιχώρια προσαρμογή για την απόδοση του αγγλικού όρου localization.

Η διαφοροποίηση της επιχώριας προσαρμογής από την παραδοσιακή μετάφραση γίνεται εξαρχής εμφανής από την ετυμολογία των όρων που αναφέρονται σε αυτές. Για παράδειγμα, ο όρος translation (= μετάφραση), προέρχεται από τη λατινική πρόθεση trans που έχει την έννοια πέρα και το ρήμα latum που έχει την έννοια φέρω δίνοντας έτσι την αίσθηση ότι πρόκειται μόνο για τη μεταφορά ενός αντικειμένου. Αντίστοιχα, όπως αναφέρει ο Anthony Pym (2003: 26), ο όρος localisation (= επιχώρια προσαρμογή) που εφαρμόζεται στο χώρο της εμπορίας και διαφήμισης, αναφέρεται στη διαδικασία κατά την οποία ένα διεθνοποιημένο προϊόν προσαρμόζεται στις απαιτήσεις ενός locale το οποίο αφορά μία συγκεκριμένη πολιτισμική ενότητα και γλωσσικά χαρακτηριστικά. Η απόδοση του όρου locale δεν έχει καθιερωθεί ακόμη στην ελληνική γλώσσα. Μία πιθανή απόδοσή του θα μπορούσε να γίνει με τον όρο γλώσσα – πολιτισμός. Μέσα, λοιπόν σε όλη αυτή τη διαδικασία η μετάφραση αποτελεί μία επιμέρους μόνο διαδικασία στα πλαίσια μιας ευρύτερης διαπολιτισμικής μεσολάβησης. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα είδος προσαρμογής η οποία δεν περιορίζεται μόνο στη μετάφραση των κειμενικών στοιχείων ενός δικτυακού τόπου αλλά επεκτείνεται και στην αλλαγή του οπτικού και ακουστικού υλικού που εμπεριέχεται σε αυτόν αγγίζοντας, έτσι, τα όρια του ανασχεδιασμού του δικτυακού αυτού τόπου στη γλώσσα και πολιτισμό στόχο.