Ο δεκάλογος του κανονιστού της γλώσσης (Αδαμάντιος Κοραής)
Δέκα εντολές που, σύμφωνα με τον Αδαμάντιο Κοραή, πρέπει να ακολουθεί ο «κανονιστής της γλώσσης»:
Ο δεκάλογος του «κανονιστού της γλώσσης»
1. Αποφεύγει τα καθαρώς ξενικά ονόματα, αλλά με προσοχή (όχι όλα ανεξαιρέτως).
2. Κανονίζει τα όντως ακανόνιστα όπως πολλά βαρβαροκατάληκτα (π.χ. όχι συνάζω αντί συνάγω).
3. Χρησιμοποιεί ορθά τα λεγόμενα μόρια (ουδέ, ούτε, μηδέ, μήτε κ.ά.).
4. Αποφεύγει την επανάληψη των ίδιων συνδέσμων, επιρρημάτων, προθέσεων, εγκλίσεων κ.ά. («...ο λόγος πρέπει να βαδίζει ως στρατιώτης θαρραλέος και όχι να σύρεται ως αιχμάλωτος...»).
5. Από δύο συνώνυμες λέξεις επιλέγει και εισάγει εκείνη που υπάρχει ελπίδα να την καταλάβει ο απαίδευτος.
6. Όταν επιλέγει ασυνήθη λέξη, θεωρεί όλους τους σχηματισμούς της, που θα πρέπει να εισέρχονται «χωρίς σπαραγμόν και σφαδασμόν» στην ακοή.
7. Δεν βαπτίζει με νέο όνομα ένα πράγμα αν δεν είναι πεπεισμένος ότι αυτό δεν είναι ήδη βαπτισμένο στην ελληνική.
8. Δεν καταργεί λέξεις συνήθεις στην ακοή όλου του έθνους, χωρίς να υπάρχει ανάγκη.
9. Αποφεύγει τις πολλές και συνεχείς «συγκρούσεις συμφώνων». Μοιράζει μέσα στην περίοδο τις πολυσύμφωνες λέξεις.
10. Εξετάζει συνολικά και λογικά αν το «σύνταγμά» του υπακούει σε μία γραμματική με όσο το δυνατό λιγότερες ανωμαλίες.
Αδαμάντιος Κοραής, Χρυσά Έπη
http://www.eleto.gr/download/OtherEvents/2007-02-09_Pita2007-SpeechOfELETOsPresident.pdf
« Last Edit: 27 Feb, 2012, 17:21:39 by spiros »