Χρυσούλα Βακιρτζή

[wings]

• Tweet

Χρυσούλα Βακιρτζή



Γεννήθηκε το 1961 στην Καβάλα, όπου και κατοικεί. Από νεαρή ηλικία ασχολείται με τη συγγραφή και την ποίηση. Αν και δεν φοίτησε σε σχολείο, έμαθε μόνη να διαβάζει, να γράφει, να χειρίζεται γραφομηχανή και ηλεκτρονικό υπολογιστή. Με τη μέθοδο σπουδών δι’ αλληλογραφίας σπούδασε Αγγλικά, δημοσιογραφία, δημόσιες σχέσεις και ψυχολογία. Είναι κάτοχος πτυχίου ψυχολογίας (ακαδημαϊκού επιπέδου) εγκεκριμένου από το υπουργείο Παιδείας της Ισπανίας και επίτιμο μέλος μετ' επαίνου της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας (ΕΛΨΕ). Συνεργάζεται με την εφημερίδα Χρονόμετρο ως βιβλιοκριτικός και χρονογράφος και κείμενά της δημοσιεύονται σε λογοτεχνικά έντυπα και ιστοσελίδες του διαδικτύου. Με το έργο της ασχολήθηκε ο Οδυσσέας Ελύτης, ο οποίος πίστεψε και στήριξε τα πρώτα της λογοτεχνικά βήματα.

[Πηγές: ο ιστότοπος της ποιήτριας για το βιογραφικό και τη βιβλιογραφία και η σελίδα της στο Facebook για τη φωτογραφία]

Ποιητικές συλλογές:
«Σε χρόνο διαγώνιο», Καβάλα, 1996
«Με αφετηρία τη ζωή» (ποίηση και πεζά), Καβάλα, 1998
«Σε πλεύση καθολική», Καβάλα, 2001
«Άθικτα κείμενα», Καβάλα, 2006
«Υδάτινη τέφρα», Καβάλα, 2008
«Άλικος άνεμος», εκδ. Χρονόμετρο, Καβάλα, 2011
«Η Φαίδρα του Αυγούστου», Καβάλα, 2015

Δοκίμια:
«Ένα ταξίδι χωρίς Ιθάκη (;)», Καβάλα, 2008

Πεζογραφία:
«Η Εγνατία Οδός μου» (διηγήματα), εκδ. Ξυράφι, Καβάλα, 2013

Ανθολογημένα ποιήματα:

• Απορία / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Απόστροφο / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Αποφυγή / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Αυτοψία... / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Γαλήνη / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Δέκτης / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Διαπίστωσις / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Διαφωνία / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Έκθλιψη / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Ελιγμός / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Εξέλιξη / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Έξοδος / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Η μόνη λύση / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Θαλασσινή νοσταλγία / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Κύκλος / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Λέξεις / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Λήθη / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Μετάσταση / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Νανούρισμα / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Ο ερχομός σου / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Οπτική εστία / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Πλεύση / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Προσέγγιση / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Προσπάθεια / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Προσωπεία / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Πρωινό / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Ρήγμα / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Σε χρόνο διαγώνιο / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Στίξη / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Συνθήκη / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Τελική παράλληλος / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Υποστολή / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Χώρος... / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Ώρες μοναχικές / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Ώριμο στάχυ / Σε χρόνο διαγώνιο (1996)
• Απορία / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Είχα ξεχάσει / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ελιγμός / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ένα δεκατετράστιχο / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ζυγώνει μεσημέρι / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Η δική μου όχθη / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Η προσμονή του δένδρου / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Λέξεις / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Με ποιο δικαίωμα / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ο ερχομός σου / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ομοιότητες / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ονείρων κέντημα / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Παράθυρο... μελαγχολίας / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Στη μητέρα / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Στιγμές / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Τροπή / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Φθινόπωρο / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Φυγή / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Ώρες γαλήνης / Με αφετηρία τη ζωή (1998)
• Άλλοθι / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Αναίρεση / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Αρχή... / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Εικόνα / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Εκδοχή / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Ένθετο / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Ήπια... / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Καθολικά / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Λήψη / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Όρια / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Περίγραμμα / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Πλάνο / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Πλοκή / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Πόλος / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Ροπή / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Σχήμα / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Τριβή / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Ύφεση / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Χορηγία / Σε πλεύση καθολική (2001)
• Άμεσα / Άθικτα κείμενα (2006)
• Αμυδρά / Άθικτα κείμενα (2006)
• Αναστολή / Άθικτα κείμενα (2006)
• Απόλυτο / Άθικτα κείμενα (2006)
• Βαθμιαία / Άθικτα κείμενα (2006)
• Διαδρομή / Άθικτα κείμενα (2006)
• Διαύγεια / Άθικτα κείμενα (2006)
• Δίαυλος / Άθικτα κείμενα (2006)
• Δότης / Άθικτα κείμενα (2006)
• Έκλειψη / Άθικτα κείμενα (2006)
• Έκρυθμα / Άθικτα κείμενα (2006)
• Ένταση / Άθικτα κείμενα (2006)
• Εξέλιξη / Άθικτα κείμενα (2006)
• Ευνόητο / Άθικτα κείμενα (2006)
• Θραύσμα / Άθικτα κείμενα (2006)
• Καταβολή / Άθικτα κείμενα (2006)
• Κλοιός / Άθικτα κείμενα (2006)
• Μέθεξη / Άθικτα κείμενα (2006)
• Όψεις / Άθικτα κείμενα (2006)
• Παλμός / Άθικτα κείμενα (2006)
• Πληρότητα / Άθικτα κείμενα (2006)
• Προβολή / Άθικτα κείμενα (2006)
• Προσέγγιση / Άθικτα κείμενα (2006)
• Ριπές / Άθικτα κείμενα (2006)
• Ρότα / Άθικτα κείμενα (2006)
• Σκιές / Άθικτα κείμενα (2006)
• Στάθμη / Άθικτα κείμενα (2006)
• Στατικά / Άθικτα κείμενα (2006)
• Σύνδεσμος / Άθικτα κείμενα (2006)
• Σύνθλιψη / Άθικτα κείμενα (2006)
• Σώμα / Άθικτα κείμενα (2006)
• Τομή / Άθικτα κείμενα (2006)
• Χάρτης / Άθικτα κείμενα (2006)
• Χείμαρρος / Άθικτα κείμενα (2006)
• Ώθηση / Άθικτα κείμενα (2006)

Ο ιστότοπος της ποιήτριας: http://www.vakirtzi.gr/

Άρθρα της Χρυσούλας Βακιρτζή:

• Ο Κύριος Δ. Εμμανουηλίδης, το άγχος κι εγώ

Έγραψαν για τη Χρυσούλα Βακιρτζή:

• Η Μάρω Βαμβουνάκη γράφει για τη Χρυσούλα Βακιρτζή
• Φωτεινή Τσαλίκογλου: «Άλικος Άνεμος» της Χρυσούλας Βακιρτζή

Συνεντεύξεις της Χρυσούλας Βακιρτζή:

• Η Χρυσούλα Βακιρτζή και «Η Εγνατία Οδός μου» (στην Τζένη Κουκίδου)
• Χρυσούλα Βακιρτζή: «Η Εγνατία Οδός μου» (στο ιστολόγιο blog.easywriter.gr)

[ Επιστροφή στο ευρετήριο της ανθολογίας «Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα» ]

[wings]

Φυλάγω τα βιβλία της ως κόρη οφθαλμού εδώ και μια πενταετία περίπου. Όμως, ελάχιστα γραπτά της έχω δημοσιεύσει ως τώρα σε διάφορες ιστοσελίδες μου. Γιατί είχα από μιας αρχής κατά νου να παρουσιάσω το έργο της ποιήτριας πρωτίστως στην ανθολογία μου όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγμή, όταν θα ήμουν απολύτως έτοιμη.

Στα χρόνια που πέρασαν καταφέραμε να γίνουμε κάτι παραπάνω από φίλες - ουσιαστικά αδελφές. Ψυχικά, πνευματικά, ηθικά. Κι ας μην έχουμε συναντηθεί ποτέ. Δεν μπορέσαμε, δεν βόλεψε, δεν χρειάστηκε. Κι ούτε χρειάστηκε να αλληλογραφήσουμε εκτενώς. Καμιά φορά είναι σαν ν' ανασαίνουμε ταυτόχρονα, σαν να κλείνουμε διαρκώς (συχνά σκανταλιάρικα) το μάτι η μια στην άλλη. Γεννηθήκαμε την ίδια χρονιά στην ίδια μεγάλη γειτονιά της Ελλάδας που λέγεται Μακεδονία. Αγαπάμε και υποστηρίζουμε τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες κοσμοθεωρίες, τα ίδια γραπτά, τα ίδια μουσικά ακούσματα. Είχαμε κι οι δυο ένα μικρό τρανζιστοράκι συντροφιά από μικρά παιδιά, ένα τρανζιστοράκι δώρο των πατεράδων μας, που μας άνοιξε διάπλατα ένα παράθυρο στον κόσμο. Και, κυρίως, έχουμε μια κοινή αγαπημένη φίλη και πνευματική αδελφή: τη σπουδαία ποιήτρια Μαρία Κυρτζάκη.

Δεν συνηθίζω να κάνω τόσο εκτεταμένους προλόγους για τους ποιητές που παρουσιάζω στην ανθολογία μου. Όμως, σήμερα ήταν απολύτως αναγκαίο. Γιατί πολλοί θα μου πουν: μα τι γυρεύει μια αμιγώς Καβαλιώτισσα στην ανθολογία των ποιητών της Θεσσαλονίκης; Μου έχουν ξαναπεί κάτι παρεμφερές ως τώρα για τουλάχιστον 10 ποιητές της ανθολογίας. Δράττομαι της ευκαιρίας να απαντήσω στους ενιστάμενους: φίλοι κι αδέλφια της Θεσσαλονίκης είναι όλοι οι Έλληνες ή, αλλιώς, όλοι οι Έλληνες είναι και λίγο Θεσσαλονικείς. Πόσω μάλλον οι γείτονες Καβαλιώτες. Γιατί η Θεσσαλονίκη ήταν και θα παραμείνει «η επίσημη αγαπημένη» των κατοίκων αυτής της χώρας, όπως είχα πει πριν από χρόνια στην (δυστυχώς μακαρίτισσα πλέον) ΕΡΑ Αιγαίου μιλώντας με τη φίλη μου τη Νάσια Δαφιώτη. Και γιατί ποιον λόγο ύπαρξης έχει αυτή η ανθολογία αν δεν μπορεί να θεωρηθεί κάτι σαν σταθμός πολιτισμού για τη λογοτεχνία της Μακεδονίας; Πώς αλλιώς θα καταφέρω να τιμήσω κάποιους σπουδαίους Μακεδόνες με αστείρευτη προσφορά ζωής στα γράμματα της χώρας;

Καλωσορίζω, λοιπόν, με ειλικρινή συγκίνηση και χαρά τον 119ο συγγραφέα της ανθολογίας μου, την εξαίρετη ποιήτρια Χρυσούλα Βακιρτζή!

[wings]

Brendan Behan & Μίκης Θεοδωράκης, Άνοιξε το παράθυρο
(απόδοση στα Ελληνικά: Βασίλης Ρώτας, τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη / έργο: Ένας όμηρος (1966))

Χρυσούλα Βακιρτζή, Ελιγμός

Δεν άντεχε άλλο να αντικρίζει
το εκτυφλωτικό φως του ήλιου
που έμπαινε από το παράθυρο,
γι’ αυτό έκλεισε ερμητικά
το παντζούρι.

Δεν είχε περιθώρια
για άλλον ελιγμό.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

Σημείωση:

Επέλεξα το συγκεκριμένο τραγούδι (κι ας πάει κόντρα (;) στο περιεχόμενο του γραπτού) για να θυμηθούμε, η Χρυσούλα κι εγώ, το παράθυρο στον κόσμο που μας χάρισαν από τα παιδικά μας χρόνια κάποιοι φωτισμένοι συγγραφείς σαν τον Μπίαν.

[wings]

Γιώργος Ζήκας, Πάμε νότια
(τραγούδι: Γιώργος Ζήκας & χορωδία (Βαγγέλης Ασημάκης, Σωκράτης Γανιάρης, Άννα Μπουρμά, Τάκης Μπουρμάς, Σοφία Παπάζογλου) / δίσκος: Πάμε νότια (1998))

Χρυσούλα Βακιρτζή, Χώρος...

Αν δεν ήταν
ο τοίχος,
ίσως ζητούσα
μια νότια
παράταση
του εαυτού μου.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Ελένη Καραΐνδρου & Κ. Χ. Μύρης, Αυτοί που ξαγρυπνάνε
(τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη / δίσκος: Η μεγάλη αγρύπνια (1975))

Χρυσούλα Βακιρτζή, Πρωινό

Ξημέρωσε...
Το κατάλαβα
από το χρώμα του ουρανού,
είχε πάρει την ίδια απόχρωση
με το κοντομάνικο θαλασσί σου
πουκάμισο∙ το θυμάσαι;
πέρασε πολύς καιρός από τη μέρα
που το φορούσες
(ήταν ανάλαφρο
και σου «πήγαινε» πολύ).
Η καμαρούλα ακατάστατη...
Στο πάτωμα σκόρπια χαρτιά
τσαλακωμένα,
απομεινάρια μιας άγρυπνης νύχτας
και πάνω τους, μετουσιωμένο σε στίχους,
το μεγαλείο του Πόνου
(η ψυχή είχε και πάλι
ακατάσχετη αιμορραγία).
Στην απόκρυφη Άγια Τράπεζα
της καρδιάς,
φώλιασε ξανά η ιερή Ανάμνηση
του μεταξένιου καλοκαιριού.
Ώρα να συγυρίσω το δωμάτιο...
Καλημέρα.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Μάνος Χατζιδάκις, Η τιμωρία
(τραγούδι: Νάνα Μούσχουρη / από τη συναυλία «Έξω από το χρόνο» του Μάνου Χατζιδάκι στο Καστελόριζο το 1991
(πρώτη εκτέλεση από την ίδια το 1960 στο Β' φεστιβάλ τραγουδιού του ΕΙΡ))

Χρυσούλα Βακιρτζή, Αποφυγή

Μη...
Σας παρακαλώ...
μη με αγγίζετε...
θα με πληγώσετε.
Αφήστε τις πληγές μου
να ματώσουν μόνες τους.

Έτσι θα πονέσω λιγότερο.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Μάνος Χατζιδάκις, Χορός με τη σκιά μου
(τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη / δίσκος: Χορός με τη σκιά μου (1998))

Χρυσούλα Βακιρτζή, Εξέλιξη...

θα περιμένω
(ώσπου) η σκιά μου
να επιστρέψει
στον καθρέφτη
κι ύστερα,
λέω να φύγω
χωρίς τις
αρτηρίες.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Χρυσούλα Βακιρτζή, Σε χρόνο διαγώνιο

Στην εφικτή προσέγγιση,
αυθεντικός βόμβος νερού
δίχως κάρμα και άλλοθι
–ή, καλύτερα, η πτυχή μου
στο σχετικό σπιράλ
(άμεση τοξική έκβαση).

Σχισμένο σελοφάν
η διάθλαση της εγκοπής
ίσως αίλουρος

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Pablo Picasso, Violin and grapes (1912)
Πηγή: https://www.quora.com/What-museums-have-Pablo-Picassos-most-famous-paintings

Χρυσούλα Βακιρτζή, Στίξη

Ραβδοσκόπος κύκλος
η τρισυπόστατη σταγόνα
αργοκύλησε για να
μυρώσει το αριστερό
σημείο του προσδιορισμού

στο κολάζ
ξέθωρη η θαλασσιά
διακύμανση.

Τις θερινές τους διακοπές
θα χαρούν σε λίγο
τα μαθητούδια.

Ανεπάρκεια στις κλεψύδρες,
για τα σταφύλια.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Jean Michel Jarre, L' Orchestre Sous La Pluie (Band in the rain) [album: Images | The best of Jean Michel Jarre (1991)]

Χρυσούλα Βακιρτζή, Λήθη

Τελική ισορροπία
έλλειψη οξυγόνου
ευκαμψία άκαμπτη
φόντος μαύρος
λίθινη αιώρα
συμμετοχή αμέτοχη
του ρολογιού
των αγαλμάτων.

Ο καιρός,
κραυγής απομεινάρι.

Σήμερα έβρεξε πολύ.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Γιάννης Μαρκόπουλος & Νότης Περγιάλης, Το κορίτσι με το κορδελάκι (δίσκος του 1964)

Χρυσούλα Βακιρτζή, Τελική παράλληλος

Από το κόκκινο μεταξένιο ύφασμα
της ζωής,
κόψε μου μια κορδέλα
για να την χαρίσω στο θάνατο.
Το παρελθόν
φλόγα καντηλιού που έσβησε,
παίρνοντας μαζί της
την τελευταία αυταπάτη.
Στην γυάλινη διαφάνεια της κανάτας
της γεμάτης νερό,
που βρίσκεται στη μέση
του μακρόστενου φθαρμένου τραπεζιού,
αντικρίζω το μέλλον
να μου αποκαλύπτει την αληθινή του
διαβρωμένη μορφή.
Μια κόκκινη τεθλασμένη γραμμή
πάνω σε λευκή επιφάνεια,
ό,τι απομένει...
Σ’ ευχαριστώ για την κορδέλα.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Χρυσούλα Βακιρτζή, Προσωπεία

Σε μια κρίση αναπόφευκτης
ειλικρίνειας
η ζωή έβγαλε τη φανταχτερή
μάσκα του θριάμβου της,
και τότε αποκαλύφθηκε το νικηφόρο
πρόσωπο του θανάτου
που χαμογελούσε σαρκαστικά.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Χρυσούλα Βακιρτζή, Απορία

Πες μου...
Σε ποιον ανήκει ο Παράδεισος;
Σ’ εκείνον που αγαπά
για ν’ αγαπιέται,
και έχει για όνειρα
σπασμένες λόγχες;
Ή στον «τρελό»
που μετρά τη θλίψη
με κόκκινους κρίνους∙
κι αποζητά παρηγοριά
διαβάζοντας στίχους
της Αγίας Γραφής,
με το μανδύα της βροχής
στους ώμους...

Ερωτηματικό.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Χρυσούλα Βακιρτζή, Λέξεις

Μην αφήνεις τη φωνή σου να τρέμει...
Με τη μιλιά σου, μιλά η Άνοιξη.
Μη φοβάσαι τις λέξεις
που μιλούν για θάλασσα
για δύο ρόδα
για τρία αστέρια
για ένα παιδί.
Είναι οι μόνες
που να πληγώσουν
δεν μπορούν.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)

[wings]

Χρυσούλα Βακιρτζή, Ώρες μοναχικές

Μες στο μικρό μου σπίτι,
έπιπλα ταιριασμένα,
όλα αγαπημένα,
καινούρια ή παλιά.
Το καθετί μου λέει
και κάποια ιστορία,
που χάρισε σε μένα
ως τώρα η ζωή.
Μες στο μικρό μου σπίτι
ο χρόνος σταματάει,
ούτε το παραθύρι
δεν βλέπει πουθενά.
Έξω η ζωή κυλάει
κι εγώ σε μια γωνίτσα,
κρύβω την μοναξιά μου
κανείς να μη τη δει.

(Μια ερώτηση και μια απάντηση)
Ερώτηση:
Ποιος φέρνει με τη θλίψη τη βροχή;
Ποιος κρύβει στην ψυχή του δυο χειμώνες;
Ποιος έβαψε τη μέρα γκριζωπή;
Ποιος έγινε θυσία στους αιώνες;
Απάντηση:
Είν’ η καρδιά του προδομένου ποιητή
που ’ναι γεμάτη από πόνο και από πίκρα.
Είναι ο άνθρωπος που έχει πληγωθεί
από το φως, απ’ τη ζωή κι από τη νύχτα.

Είν’ η φωνή ενός αγνού τραγουδιστή
που εξυμνούσε τη χαρά και την ειρήνη.
Είναι το μέλλον μας που έχει πια χαθεί
μέσα στου πόνου τη σιωπή και την οδύνη.

Από τη συλλογή Σε χρόνο διαγώνιο (1996)