performing arts -> ερμηνευτικές τέχνες, παραστατικές τέχνες, τέχνες του θεάματος, επιτελεστικές τέχνες, επί σκηνής τέχνες

[banned8]

• Tweet

performing arts -> ερμηνευτικές τέχνες, παραστατικές τέχνες, παραστασιακές τέχνες, τέχνες του θεάματος, επιτελεστικές τέχνες

Πριν από μερικά χρόνια έδωσα κάπου τις «ερμηνευτικές τέχνες» ως απόδοση για τις performing arts και βρίσκεται σήμερα στο διαδίκτυο ως μέρος του answers.com. Δεν έχω μεγάλη παρέα στο διαδίκτυο: τον Νίκο Δήμου, τη Δανάη Καρά και τρεις-τέσσερις άλλες σελίδες. Ο πολύς κόσμος (μερικές εκατοντάδες σελίδες) φαίνεται να τις θέλει «παραστατικές τέχνες». Είναι όμως σωστό;

Ας δούμε πρώτα μερικούς ορισμούς:
ODE: forms of creative activity that are performed in front of an audience, such as drama, music, and dance.
OED: performing art, an art (such as the dance, drama, etc.) involving public performance (chiefly pl.).
Encarta: theatrical arts: the forms of art that involve theatrical performance, especially drama, dance, and music
Wikipedia: The performing arts differ from the plastic arts insofar as the former uses the artist's own body, face, presence as a medium, and the latter uses materials such as clay, metal or paint which can be molded or transformed to create some art object. Performing arts include acrobatics, busking, comedy, dance, magic, music, opera, film, juggling, marching arts, such as brass bands, and theatre. Artists who participate in these arts in front of an audience are called performers, including actors, comedians, dancers, musicians, and singers. Performing arts are also supported by workers in related fields, such as songwriting and stagecraft.

Να λοιπόν, θα σου πει ο άλλος: παράσταση – παραστατικός (ναι, αλλά και «ερμηνεία», «ερμηνευτής» όχι «παραστάτης» :-)
Οι αντιρρήσεις μου:
1. Ποτέ ως τώρα δεν ήξερα το επίθετο «παραστατικός» να χρησιμοποιείται σε σχέση με τη θεατρική παράσταση, τη μουσική εκτέλεση κ.τ.ό. Υπάρχει δηλαδή εδώ ένας μικρός βιασμός. Θα ήταν περίπου σαν να τις λέγαμε «εκτελεστικές τέχνες» αφού έχουμε και «εκτέλεση» ως μετάφραση του performance, κι ας αποφεύγεται το «εκτελεστικός» σαν επίθετο της «εκτέλεσης» με αυτή τη σημασία. (Τα performing rights μεταφράζονται «δικαιώματα εκτέλεσης», νομίζω.) Οπωσδήποτε, οι «παραστατικές τέχνες» δεν σημαίνει για μένα «τέχνες της παράστασης» (μία φτωχή αναφορά στο διαδίκτυο).

2. Ο «μη παραστατικός» χρησιμοποιείται στη ζωγραφική σαν συνώνυμο του «αφηρημένος», και στο αντίθετό του με παραπέμπουν οι «παραστατικές τέχνες», στο representational arts (OED: 1962 R. G. Haggar Dict. Art Terms 286/2 Representational, describes art in which figures and objects are depicted as they appear to the eye, or as they are known to be, in contradistinction to abstract or non-representational art.)
Το Παπυράκι συμφωνεί μαζί μου: «παραστατική τέχνη. η τέχνη που αναπαριστά ή χρησιμοποιεί τις μορφές του ορατού κόσμου με τρόπο ώστε αυτές να παραμένουν αναγνωρίσιμες (σε αντιδιαστολή με την αφηρημένη ή μη παραστατική τέχνη)».

Να συνεχίσω να αγωνίζομαι υπέρ των «ερμηνευτικών» τεχνών ή είναι χαμένος κόπος;

[fil]

Τι θα έλεγες για το "επιτελεστικές τέχνες"; (δυστυχώς βρήκα μόνο μια γκουγκλιά)

(http://www.lesvos.aegean.gr/culturaltec/workshop_gr.htm)

[banned8]

Τόσο συνηθισμένο όσο και η επιτέλεση για το performance.

[σα(ρε)μαλι]

Συμφωνώ με τις ενστάσεις σου για το παραστατικές τέχνες και δεν γνωρίζω γιατί είναι τόσο διαδεδομένο. Πέρα από το  ερμηνευτικές, υπάρχει και το προφανές, παραστασιακές τέχνες, που είναι όμως λιγότερο διαδεδομένη μετάφραση κι όσο κι αν προσπαθώ να σκεφτώ το γιατί, πέφτω σε κενό. 

[Πρωτέαs]

Να συνεχίσω να αγωνίζομαι υπέρ των «ερμηνευτικών» τεχνών ή είναι χαμένος κόπος;

Μέχρι τελικής πτώσεως!

Δεν έχει κανένα νόημα το "παραστατικές", μα εντελώς κανέναααααα!

[εμένα, πάλι, μου τη δίνει και το τουρλουμπούκι που επικρατεί ανάμεσα σε "ερμηνεία" και "εκτέλεση" τραγουδιού {άλλο θέμα/άλλο τόπικ/άλλο νήμα}]

[F_idάνι]

Ο Κωστάλας τι λέει;

Εγώ λέω ''ερμηνευτικές',
Α) γιατί όταν μιλάμε για καλλιτέχνες μιλάμε για ''ερμηνευτές'', όχι για ''παραστάτες'', και
Β) γιατί το ''παραστατικός'' μου θυμίζει ''παραστατικό λογοτεχνικό ύφος'' και ''έξοδα παράστασης'')

Αλήθεια, όμως, από το ''δρω'' δεν έχουμε τίποτα; Όπως τα ''δρώμενα'' πχ; Δεν υπάρχει επίθετο;

[banned8]

Πάρτε μπόλικα για προβληματισμό από ΕΛΕΤΟ:
2. Απόδοση όρων του σύγχρονου θεάτρου

Το ΓΕΣΥ εξέτασε πρόσφατα την απόδοση ορισμένων όρων του σύγχρονου θεάτρου των οποίων δεν έχουν καθιερωθεί ελληνικές αποδόσεις:

devised theatre = επινοητικό θέατρο, θέατρο της επινόησης,
perform = εκτελώ, επιτελώ, θεατρίζω, πραξιποιώ,
performance = εκτέλεση, επιτέλεση, θεατρισμός, πραξιποιΐα, παράσταση,
performer = εκτελεστής, επιτελεστής, θεατριστής, πραξιποιός,
performing = εκτελεστικός, επιτελεστικός, θεατριστικός, πραξιποιητικός, παραστασιακός.
Δίνοντας, συνοπτικά, και το σχετικό σκεπτικό καθεμιάς από τις παραπάνω προτάσεις καλούμε και τους αναγνώστες του «Ο» που θέλουν να συμβάλουν να δηλώσουν τεκμηριωμένα την επιλογή τους από τις προτεινόμενες αποδόσεις.

Σκεπτικό για τις προτάσεις ελληνικής απόδοσης των όρων perform, performance, performer, performing

{Βοηθητικός ορισμός από το ηλεκτρονικό λεξικό Webster's:
performance art : a collaborative art form originating in the 1970s as a fusion of several artistic media, as painting, film, video, music, drama, and dance, and deriving in part from the 1960s performance happenings}.

Με δεδομένους τους όρους: υποκρίνομαι � υποδύομαι ρόλο, υποκριτική και ηθοποιός (που έχουν καθιερωθεί για τις κλασικές θεατρικές έννοιες) από τους οποίους πρέπει να ξεχωρίζουν, προτείνονται οι όροι:

(1) ΓΕΣΥ: Γενικό Επιστημονικό Συμβούλιο της ΕΛΕΤΟ    

    α. εκτελώ (θεατρικά), (θεατρική) εκτέλεση, (θεατρικός) εκτελεστής, εκτελεστικός

ή εναλλακτικά:
εκτελώ (υποκριτικά), (υποκριτική) εκτέλεση, (υποκριτικός) εκτελεστής
Σημειώνεται ότι στη μουσική χρησιμοποιούνται ήδη οι όροι: εκτελώ μουσικό κομμάτι, (μουσική) εκτέλεση, (μουσικός) εκτελεστής)

    β. επιτελώ (θεατρικά), (θεατρική) επιτέλεση, (θεατρικός) επιτελεστής, επιτελεστικός
    γ. θεατρίζω, θεατρισμός, θεατριστής

Αποκατάσταση της πρωταρχικής σημασίας αυτών των αρχαιοελληνικών όρων που ήταν συνώνυμοι, αντίστοιχα, των παριστάνω επί σκηνής, θεατρική παράσταση/επίδειξη, ηθοποιός/υποκριτής, πριν οι δύο πρώτοι από αυτούς χρησιμοποιηθούν με την κακή σημασία: διαπομπεύω (χλευάζω δημοσίως), διαπόμπευση.

δ. πραξιποιώ, πραξιποιΐα � πραξιποίηση, πραξιποιός, πραξιποιητικός

Κατ' αναλογίαν προς το ηθοποιός ο οποίος ποιεί ήθος: παριστάνει (υποδύεται) ρόλο (χαρακτήρα). Εδώ πρόκειται για εκτέλεση διάφορων πράξεων τέχνης (υποκριτική, χορός, τραγούδι, μουσική, ζωγραφική κ.ά.)

Άμα δείτε εκεί μέσα «ερμηνεία», «ερμηνευτής», «ερμηνευτικός», φτύστε με.

Α ναι, και κάποιος πρέπει να τους πει ότι άλλο "performing art" κι άλλο "performance art".

[fil]

"Wikipedia: ... Performing arts include acrobatics, busking, comedy, dance, magic, music, opera, film, juggling, marching arts, such as brass bands, and theatre. "

Ναι, αλλά κατά πόσο μπορούμε να αποκαλέσουμε π.χ. τους μάγους, τους ακροβάτες και τους ταχυδακτυλουργούς "ερμηνευτές"; Μήπως το "παραστασιακός" που ανέφερε το σα(ρε)μαλι είναι προτιμότερο;

[Πρωτέαs]

Τρομάρα τους!
Μόνο που τις είδα τις λέξεις, σιχάθηκα την τέχνη! Τί να λέμε........;

[banned8]

Αυτό ακριβώς ετοιμαζόμουν να γράψω τώρα, Φιλ.

Ότι η διάσταση όλων αυτών των τύπων που δίνουν παράσταση, μας σπρώχνει προς το «παραστασιακές». Μένει το ερώτημα: πώς ονομάζουμε αυτούς τους performers;

[σα(ρε)μαλι]

Ναι, αλλά μπορούμε να αποκαλέσουμε π.χ. τους μάγους, τους ακροβάτες και τους ταχυδακτυλουργούς "ερμηνευτές";

Νομίζω, ότι έχεις δίκιο εδώ και ίσως το ερμηνευτικός να είναι κάπως περιοριστικό.
 
Να πω επίσης ότι μου άρεσε το πραξιποιητικός, χωρίς βέβαια να έχει ελπίδα καθιέρωσης. Άσε που θα με μουτζώσει κι ο Πρωτέας.

Μένει το ερώτημα: πώς ονομάζουμε αυτούς τους performers;

Αν θέλουμε να μείνουμε στο παραστασιακός, θα μπορούσαμε περιφραστικά να τους ονομάσουμε παραστασιακούς καλλιτέχνες.

[banned8]

Τέτοιες στιγμές είναι που λες «καλύτερα να ξεθάψουμε κάτι»· και είναι αλήθεια ότι η επιτέλεση, επιτελεστικός, επιτελεστής καλύπτει πολύπλευρα. Μήπως ήρθε η ώρα της αποταρίχευσης;

[fil]

Ή "παραστασιακούς επιτελεστές"

"...μόνο του πεδίου εκφράσεών της, κι αυτό αποκλειστικά και μόνο στο επίπεδο της δραματουργίας και όχι των παραστασιακών επιτελέσεών της..." (http://www.eens-congress.eu/?main__page=1&main__lang=de&eensCongress_cmd=showPaper&eensCongress_id=237)

[banned8]

Ή "παραστασιακούς επιτελεστές"

Performing performers?

Αν είναι να το υιοθετήσουμε, ας το κάνουμε με οικονομία.

[fil]

Ναι, έχεις δίκιο. Σκέτο "επιτελεστές" τότε!